Το Ινστιτούτο Συντηρητικής Πολιτικής δημοσιεύει την ερευνητική εργασία του συνεργαζόμενου ερευνητή του ΙΝΣΠΟΛ Δρ. Άγγελου Χρυσόγελου (βιογραφικό) με θέμα:
ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ-ΚΡΑΤΟΥΣ:
Φορολόγηση και Χρηματοδότηση της Εκκλησίας από το Κράτος στην Ελλάδα και στην Ευρώπη
Η έρευνα είναι διαθέσιμη σε μορφή PDF:
Περίληψη της έρευνας:
Στην παρούσα ερευνητική εργασία επιχειρείται να τεθεί το ζήτημα της χρηματοδότησης της Εκκλησίας στην Ελλάδα σε ένα ευρύτερο συγκριτικό πλαίσιο. Αναλύονται τα ισχύοντα σχετικά με τον τρόπο χρηματοδότησης των εκκλησιών στις περισσότερες χώρες της Δυτικής Ευρώπης. Η ανάλυση δείχνει ότι τα διάφορα εθνικά νομοθετικά πλαίσια μπορούν να ταξινομηθούν σε τρία διαφορετικά μοντέλα χρηματοδοτικής σχέσης κράτους-θρησκείας: (α) Πλήρης οικονομική ανεξαρτησία της εκκλησίας από το κράτος. (β) Απευθείας κρατική χρηματοδότηση προς θρησκευτικές ομάδες. Και ένα ενδιάμεσο μοντέλο, κατά το οποίο (γ) οι εκκλησίες κάνουν χρήση κρατικών μηχανισμών (π.χ. του φορολογικού συστήματος) για την συλλογή των συνεισφορών των πιστών. Αυτά τα μοντέλα αντανακλούν διαφορετικές ιστορικές πορείες στην σχέση κρατών και εκκλησιών στην Ευρώπη, καθώς και διαφορετικές εκκλησιαστικές και πολιτιστικές συνθήκες. Η ελλαδική πρακτική απευθείας χρηματοδότησης της Εκκλησίας από το κράτος δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση πρωτοτυπία της χώρας μας, καθώς αυτό είναι ένα μοντέλο που συναντάται ακόμα και σε χώρες σε προχωρημένο στάδιο εκκοσμίκευσης. Η προσεκτική συγκριτική μελέτη αναδεικνύει ως βασικό ζήτημα όχι την χρηματοδότηση της επικρατούσας εκκλησίας από το κράτος στην Ελλάδα καθεαυτή, αλλά το ότι ο τρόπος κατά τον οποίο αυτό το μοντέλο εφαρμόστηκε στην Ελλάδα επέτεινε την καχεξία και το αίσθημα εξάρτησης της εκκλησίας. Η ερευνητική εργασία καταλήγει με την διατύπωση ενός εναλλακτικού μοντέλου χρηματοδότησης της Εκκλησίας στην Ελλάδα που μπορεί να οδηγήσει σε μια κουλτούρα λογοδοσίας και δυναμισμού την ίδια την Εκκλησία και να αυξήσει το αίσθημα συμμετοχής των πιστών στο έργο της, χωρίς όμως να χαλαρώνονται οι θεσμικοί δεσμοί με το κράτος. Πέραν τούτων, ένα γενικό συμπέρασμα που εξάγεται είναι ότι η εικόνα που επικρατεί στην Ελλάδα σχετικά με τις (οικονομικές) σχέσεις Εκκλησίας-Κράτους στην Ευρώπη είναι εντελώς αναντίστοιχη με τις πραγματικές σχέσεις Εκκλησίας-Κράτους στην Ευρώπη, οδηγώντας σε μια εκτεταμένη παραπληροφόρηση που αποκτά από κάποιο σημείο διάδοσης και έπειτα την δική της δυναμική επιβολής.
Στους επόμενους μήνες θα ακολουθήσουν και τα λοιπά μέρη της ευρύτερης έρευνας του ΙΝΣΠΟΛ για τις σχέσεις Εκκλησίας-Κράτους στην Ελλάδα και στην Ευρώπη.
Επίσης, στις 14 Σεπτεμβρίου 2014 το απόγευμα (θα ακολουθήσει λεπτομερέστερη ενημέρωση) θα πραγματοποιηθεί σεμινάριο για το περιεχόμενο της σκέψης του νέου πρωθυπουργού της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου όπως αυτή αποτυπώνεται στα βιβλία του, με ομιλητές τον κ. Γιώργο Αντωνιάδη, διεθνολόγο, και τον καθηγητή κ. Παναγιώτη Ήφαιστο.