Συμπληρώθηκαν 130 χρόνια από την εξέγερση των κατοίκων της περιοχής μας, προκειμένου να διαμαρτυρηθούν κατά της συνθήκης του Αγίου Στεφάνου, με βάση την οποία το μεγαλύτερο τμήμα της Μακεδονίας παρεχωρείτο στο υπό σύσταση βουλγαρικό κράτος. Η ισχυρή τότε Ρωσία, που είχε υποβάλει τους όρους της στην ηττημένη Οθωμανική αυτοκρατορία, προσέβλεπε στη μεγάλη Βουλγαρία ως σε πιστό και αφοσιωμένο σύμμαχο, μέσω του οποίου θα καθίστατο δυνατή η κάθοδος στο Αιγαίο, η οποία κάθοδος αποτελούσε προαιώνιο όνειρο των Ρώσων ηγεμόνων. Τότε τη Μακεδονία έσωσε η διαφορά συμφερόντων στη Βαλκανική των «Μεγάλων Δυνάμεων». Η Βουλγαρία περιορίστηκε στην έκταση των σημερινών της περίπου εδαφών μετά και την προσάρτηση, με την ανοχή πάντων, της ελληνικής, κατά τον αστικό πληθυσμό τουλάχιστον, Ανατολικής Ρωμυλίας.
Έκτοτε η Βουλγαρία έζησε με τον μεγαλοϊδεατισμό, τον οποίο για βραχύ χρονικό διάστημα έθρεψε η μη κυρωθείσα τελικά συνθήκη που προαναφέραμε. Αυτό την οδήγησε στην άσκηση βίας κατά των κατοίκων της Μακεδονίας, ιδιαίτερα των Σλαβοφώνων, προκειμένου να διακηρύξουν ότι εμφορούνται από βουλγαρική συνείδηση. Τα εγκλήματα με θύματα ιερείς, δασκάλους και προκρίτους κυρίως υπήρξαν ειδεχθή! Ο ελληνισμός αντέδρασε τότε με τους ψυχωμένους εντόπιους οπλαρχηγούς, τον αγώνα των οποίων στήριξαν ο Ίων Δραγούμης, οργανωτικά, και ο Παύλος Μελάς με τον θάνατό του, καθώς αυτός συνετέλεσε στην αφύπνηση των ελευθέρων Ελλήνων. Το αίμα έρρευσε άφθονο κατά την ένοπλη αντιπαράθεση Βουλγάρων και Ελλήνων και Βουλγάρων και Σέρβων, βορειότερα στο σημερινό κράτος των Σκοπίων (1904-1908). Τότε για Μακεδόνες στην γεωγραφική έκταση της Μακεδονίας μιλούσαν μόνο οι Βούλγαροι, ελπίζοντας ότι, αν η Μακεδονία ανακηρυσσόταν ανεξάρτητο κράτος, θα είχε την τύχη της Ανατολικής Ρωμυλίας. Το κίνημα των Νεοτούρκων έθεσε τέρμα στην αιματοχυσία. Σύντομα όμως οι λαοί της Βαλκανικής διαπίστωσαν ότι οι διακηρύξεις περί δικαιωμάτων των Νεοτούρκων ήταν κενά λόγια, καθώς στόχος αυτών ήταν ο αφανισμός όλων των χριστιανών της αυτοκρατορίας. Η φανερή εκείνη απειλή έφερε τους βαλκανικούς λαούς πιο κοντά και οι Οθωμανοί περιορίστηκαν στην Ανατολική Θράκη και μόνο.
Η βουλγαρική απληστία και η απογοήτευσή των Βουλγάρων από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τον ελληνικό στρατό, οδήγησαν σε νέο πόλεμο τους βαλκανικούς λαούς, με τη λήξη του οποίου η ηττημένη Βουλγαρία αναγκάστηκε να παραχωρήσει στην Ελλάδα την Ανατολική Μακεδονία και στη Σερβία εδάφη που σήμερα ανήκουν στα Σκόπια. Ακολούθησε ο Α΄ παγκόσμιος πόλεμος, μετά τον οποίο οι «Μεγάλοι» των νικητών, μετα από πολλές αμφιταλαντεύσεις, αναγκάστηκαν να αποσπάσουν, από την σύμμαχο των ηττημένων Βουλγαρία, τη Δυτική Θράκη και να την παραχωρήσουν στην Ελλάδα. Πρώτος διοικητής της ελεύθερης Θράκης εχρημάτισε ο Κοζανίτης Χαρίσιος Βαμβακάς, ο οποίος είχε εκλεγεί και βουλευτής Σερβίων στην πρώτη οθωμανική Βουλή (1908).
Την αρχική έμπνευση των Βουλγάρων για Μακεδονία των Μακεδόνων, άσχετα, αν οι Βούλγαροι δεν έκαναν λόγο για έθνος των Μακεδόνων, αξιοποίησε ο Στάλιν, στα πλαίσια του σχεδίου του για εξάπλωση της ιδεολογίας του στη Βαλκανική. Οι Βούλγαροι κομμουνιστές υπέκυψαν, με τη σκέψη στο υποσυνείδητο ότι δεν θα ήταν δυνατό να τους ξεφύγει τελικά η Μακεδονία. Στην απαίτηση του Στάλιν υποτάχθηκαν, δυστυχώς, και Έλληνες ομοϊδεάτες του. Τελικά εκείνος που επωφελήθηκε από την εθνολογική απάτη του Στάλιν ήταν ο μεγαλοϊδεάτης Τίτο. Μάλιστα για να τον απομακρύνουν από τον Στάλιν οι δυτικοί, σε περίοδο που είχε φουντώσει ο «ψυχρός πόλεμος», όχι απλώς αποδέχθηκαν την μετονομασία της περιοχής Βαρντάρσκα, του σημερινού δηλαδή κράτους των Σκοπίων, σε Μακεδονία, αλλά και επέβαλαν απαγόρευση στις ελληνικές κυβερνήσεις να διαμαρτυρηθούν για την αρπαγή ενός ονόματος συνδεδεμένου άρρηκτα με την ελληνική ιστορία και μόνο.
Ο εφησυχασμός της χώρας μας τερματίστηκε, όταν οι «Μεγάλοι» των ημερών μας αποφάσισαν τη διάλυση της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας. Τότε διακήρυξε την ανεξαρτησία του το ομόσπονδο ως τότε γειτονικό κρατίδιο με το όνομα Μακεδονία και αναγνωρίστηκε με την πάροδο του χρόνου από αρκετές χώρες για διαφόρους λόγους. Η Ελλάδα αποδείχθηκε κράτος ανάδελφο, αλλά και με μικρές δυνάμεις για να υπερασπιστεί τα δίκαιά της. Όλοι οι «Μεγάλοι» των ημερών μας κλείνουν τα μάτια μπροστά στην ιστορία και βλέπουν τα συμφέροντά τους και μόνο, δηλαδή την υποταγή στο θέλημα των προστατών της γείτονος. Και η γείτων χώρα δεν κρύβει διόλου τις αλυτρωτικές αντιλήψεις για τη Μακεδονία μας. Μάλιστα ο πρωθυπουργός της φωτογραφήθηκε κατά την κατάθεση στεφάνου σε μνημείο, στο οποίο εικονίζεται η Μακεδονία στο σύνολό της.
Υπό τις συνθήκες αυτές είναι εύλογο να ανησυχούμε για τη Μακεδονία μας. Γι’ αυτό και η επέτειος του Μακεδονικού αγώνα πρέπει να εορτάζεται πανηγυρικά και με πλήρη συναίσθηση του χρέους μας προς εκείνους που μας ελευθέρωσαν.
«ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ»
.