Το Σωματείο του Συλλόγου Διαδόσεως Ελληνικού Πολιτισμού απέστειλε στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων μία επιστολή διαμαρτυρίας, με αφορμή την ύπαρξη ενός χάρτη στην 11η σελίδα του βιβλίου “Ιστορία της αρχαίας ελληνικής γραμματείας – Α’, Β’ και Γ’ Γυμνασίου”, ο οποίος θεωρούμε πως λανθασμένα αποκλείει την περιοχή της Μακεδονίας από τις ελληνόφωνες περιοχές της αρχαιότητας.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της επιστολής, καθώς και ο σχετικός χάρτης.
Θεσσαλονίκη, 1η Ὀκτωβρίου 2008
Ἀξιότιμε κύριε Ὑπουργέ,
μὲ μεγάλη λύπη ἀντιληφθήκαμε τὴν ὕπαρξη ἑνὸς χάρτη, ὁ ὁποῖος ἀπέχει μακρὰν τῆς ἱστορικῆς ἀλήθειας, στὸ βιβλίο «Ἱστορία τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς γραμματείας. Α΄, Β΄, Γ΄ Γυμνασίου» μὲ συγγραφεῖς τοὺς κκ. Ἀν. Στέφο, Ἐμ. Στεργιούλη, Γ. Χαριτίδου καὶ ὑπεύθυνη εἰκονογράφησης τὴν κα Ὑακίνθη Παρίση. Ἀπὸ τὸν χάρτη αὐτό, ὁ ὁποῖος τιτλοφορεῖται «Οἱ ἀρχαῖες διάλεκτοι κατὰ γεωγραφικὲς περιοχὲς στὴ μητροπολιτικὴ Ἑλλάδα» καὶ στὸν ὁποῖο χρωματικὰ ἀπεικονίζονται οἱ περιοχές, στὶς ὁποῖες ὁμιλοῦνταν οἱ ἑλληνικές διάλεκτοι, ἐπιδεικτικὰ ἀπουσιάζει ὁ εὐρύτερος μακεδονικὸς χῶρος, μὲ ἐξαίρεση μόνο τὴ χερσόνησο τῆς Χαλκιδικῆς καὶ τμῆμα τῶν παραλίων τῆς ἀνατολικῆς Μακεδονίας, περιοχὲς δηλαδή, ὅπου κυρίως κυριαρχοῦσαν ἀποικίες πόλεων τῆς νοτίου Ἑλλάδος. Σημειώνουμε ὅτι παραλείπεται ὁποιαδήποτε ἀναφορὰ σὲ συγκεκριμένη χρονικὴ περίοδο καὶ ὡς ἐκ τούτου ὁ ὅρος «μητροπολιτικὴ Ἑλλάδα» καθίσταται ἀσαφής.
Ἐγείρονται ἐρωτήματα στὸν καλόβουλο ἀναγνώστη, τόσο γιὰ τὴν ἱστορικὴ κατάρτιση τῶν συγγραφέων, ὅσο καὶ γιὰ τὸ αἴτιο τῆς «παράλειψης» σημαντικῶν ἑλληνόφωνων περιοχῶν τοῦ βορειοελλαδικοῦ χώρου, ἡ ἑλληνοφωνία τῶν ὁποίων καταμαρτυρεῖται, ἐκτὸς ἀπὸ τὶς γραπτὲς πηγές [1], καὶ ἀπὸ πλειάδα ἀρχαιολογικῶν τεκμηρίων. Ἡ ἐξαίρεση ἀπὸ τὶς ἑλληνόφωνες περιοχὲς τῶν παραλίων τῆς Πιερίας καὶ τοῦ μυχοῦ τοῦ Θερμαϊκοῦ κόλπου, ὅπου ὁ ἴδιος ὁ Στράβων ἀναφέρει πλεῖστες ὅσες «ἑλληνίδες πόλεις» ἐγείρει πολλαπλὰ ἐρωτήματα, ἐὰν λάβει κανεὶς ὑπόψη τὴ χρονικὴ περίοδο, τὴν ὁποία διάγουμε καὶ τὴν κρίσιμη καμπή, στὴν ὁποία βρίσκεται τὸ ὕψιστο ἐθνικὸ ζήτημα τῆς Μακεδονίας, γιὰ τὴν «κατὰ λάθος» ἢ τὴν «εἰς τὸν δαίμονα τοῦ τυπογραφείου» ἀποδιδόμενη εὐθύνη. Ἀναρωτᾶται, ἐπίσης, κανεὶς κατὰ πόσο ὁ φορολογούμενος ἑλληνικὸς λαός χρηματοδοτεῖ συγγραφείς, οἱ ὁποῖοι «ἐρωτοτροποῦν» μὲ τὶς σκοπιανὲς θέσεις ἀναφορικὰ μὲ τὴ διαφοροποίηση τῆς γλώσσας τῶν ἀρχαίων Μακεδόνων – ποὺ δὲν εἶναι τίποτα ἄλλο ἀπὸ μία δωρικὴ διάλεκτο – σὲ σχέση μὲ τοὺς ὑπόλοιπους Ἕλληνες [2].
Ἀπὸ τὸν χάρτη τῶν ἑλληνοφώνων περιοχῶν ἐξαιρεῖται τόσο ἡ Πέλλα, πρωτεύουσα τοῦ μακεδονικοῦ βασιλείου, ὅσο καὶ ἡ Βεργίνα, ἀλλὰ καὶ τὸ Δίον, ἡ Βέῤῥοια, ἡ Μίεζα, ἡ Ἔδεσσα, ἡ Αἰανή, ἡ Θεσσαλονίκη, καθὼς καὶ ἡ συντριπτικὴ πλειονότητα τῶν πόλεων τοῦ μακεδονικοῦ βασιλείου. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ δείχνει, στὴν καλύτερη περίπτωση, τὴν παντελὴ ἄγνοια πλήθους ἀρχαιολογικῶν δεδομένων ἀπὸ τὴ συγγραφικὴ ὁμάδα τοῦ ἐν λόγῳ πονήματος, ὅπως τὶς ἐνεπίγραφες στῆλες, ποὺ βρέθηκαν ἐνσωματωμένες στὸ μεγάλο τύμβο τῆς Βεργίνας [3], τὸν διαλεκτικὸ κατάδεσμο τῆς Πέλλας [4], σειρὰ ἐπιτυμβίων στηλῶν ἀπὸ τὴν Πέλλα [5], δὺο χρυσὰ φῦλλα δάφνης, καθὼς καὶ βάση ἐνὸς μελαμβαφοῦς πινακίου, πάλι ἀπὸ τὴν μακεδονικὴ πρωτεύουσα, τὰ ὁποῖα φέρουν χαραγμένα τὰ ἑλληνικὰ ὀνόματα Ἡγησίσκα, Φερσεφόνη, Δωρίμα καὶ Ποσείδιππος [6], τὶς νομισματικὲς κοπὲς τῶν βασιλέων τῆς Μακεδονίας [7], τὸ μεγάλο ἀριθμὸ ἐπιγραφῶν, ποὺ σώζονται στὸ μουσεῖο τῆς Βεῤῥοίας [8], τὶς ἐπιγραφὲς στὸν τάφο Λύσωνος καὶ Καλλικλέους στὰ Λευκάδια [9] καὶ χορεία ἄλλων ἐπιγραφικῶν μαρτυριῶν [10], ποὺ ἀποτελοῦν ἀπτὲς ἀποδείξεις τῆς ἑλληνοφωνίας τῶν κατοίκων τῆς περιοχῆς καὶ τὰ ὁποῖα οἱ συγγραφεῖς τοὺ διδακτικοῦ ἐγχειριδίου ἐπιδεικτικὰ ἀγνόησαν. Ἀξίζει δὲ νὰ ἀναφερθεῖ ὅτι εἷς ἐκ τῶν μεγαλυτέρων τραγικῶν ποιητῶν, ὁ Εὐριπίδης, ἔζησε μέρος τῆς ζωῆς του καὶ ἀπεβίωσε στὴν Πέλλα, ὅπου συνέθεσε καὶ δίδαξε τὴν τραγωδία του «Ἀρχέλαος» [11]. Σὲ ποιὰ γλῶσσα ἄραγε ἀπευθύνθηκε στὸ κοινὸ τῆς πρωτεύουσας τοῦ μακεδονικοῦ βασιλείου, τὸ ὁποῖο διδάχτηκε τὴν τραγωδία;
Κύριε Ὑπουργέ, τέτοιες «παραλείψεις», οἱ ὁποῖες ἐναρμονίζονται πλήρως – θέλουμε νὰ πιστεύουμε ὄχι ἑκούσια – μὲ τὶς ἀνιστόρητες θέσεις τῆς σκοπιανῆς προπαγάνδας εἶναι ἀδιανόητο νὰ ἐπιχωριάζουν στὰ σχολικὰ ἐγχειρίδια τοῦ Ὑπουργείου Ἐθνικῆς Παιδείας τῆς χώρας μας καὶ νὰ διδάσκονται στοὺς μαθητὲς τῶν πρώτων τάξεων τῆς δευτεροβάθμιας ἐκπαίδευσης. Ἐὰν ἐμεῖς οἱ ἴδιοι μὲ πράξεις ὑποσκάπτουμε τὰ δίκαια καὶ τὴν ἱστορικὴ ἀλήθεια, τότε τὶ περισσότερο ἢ τὶ λιγότερο ἀναμένουμε νὰ πράξουν οἱ ἀργυρώνητοι ἱστορικοὶ τοῦ γειτονικοῦ κράτους, θεράποντες τῶν συμφερόντων καὶ ὄχι τῆς ἱστορικῆς ἀλήθειας;
Πιστεύουμε πὼς ἐσεῖς προσωπικὰ θὰ ἐπιληφθεῖτε τοῦ θέματος καὶ ἀναμένουμε τὴν ἐπίσημη τοποθέτηση τοῦ Ὑπουργείου Ἐθνικῆς Παιδείας καὶ Θρησκευμάτων τῆς χώρας μας. Εὐχαριστοῦμε γιὰ τὸν χρόνο ποὺ διαθέσατε γιὰ τὴν ἀνάγνωση τῆς παρούσας ἐπιστολῆς διαμαρτυρίας. Καλὴ δύναμη στὴ συνέχιση τοῦ ἔργου σας.
Με τιμή,
γιὰ τὸ Δ.Σ. τοῦ Σωματείου
«ΝΑΥΣ – ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΙΑΔΟΣΕΩΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ»
Ὁ Γενικὸς Γραμματέας Ὁ Πρόεδρος
[1] Ἡ ἑλληνικὴ καταγωγὴ καὶ ἡ ἑλληνοφωνία τῶν ἀρχαίων Μακεδόνων τεκμαίρεται πράγματι ἀπὸ πλῆθος ἀρχαίων μαρτυριῶν. Βλ. ἐνδεικτικά Ἡρόδοτος, ΙΧ, 45, 2/ V, 22, 2, Ἀρριανός, Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασις, Ι, 16, 7/ ΙΙ, 14, 4, Θουκυδίδης, ΙΙ, 99, 3, Στράβων, VII, Frg. 9.
[3] Σαατσόγλου–Παλιαδέλη Χ., Τὰ ἐπιτάφια μνημεῖα ἀπὸ τὴ μεγάλη τούμπα τῆς Βεργίνας, (διδ. διατριβή) 1984. Ἀνδρόνικος Μ., Βεργίνα. Οἱ βασιλικοὶ τάφοι, Αθήνα 1984, σ. 83-85.
.