Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Κυριακή 27 Μαρτίου 2011
Του SERGE HALIMI
Οι σφαίρες που σκοτώνουν μπορεί να είναι σιιτικές ή σουνιτικές, μετριοπαθείς ή ριζοσπαστικές, φιλοδυτικές ή «αντιμπεριαλιστικές». Το ίδιο και οι λαοί που πεθαίνουν. Τα καθεστώτα που τραβούν τη σκανδάλη, όμως, μοιάζουν μεταξύ τους. Το καθεστώς της Τρίπολης, εξάλλου, αντικατέστησε το μαγευτικό κάλεσμα για την παγκόσμια επανάσταση με τον ρόλο της φύλαξης των συνόρων της Ευρωπαϊκής Ενωσης(1).
Οι ίδιες διαστρεβλώσεις συσπειρώνουν, επίσης, κάποιες κυβερνήσεις, οι οποίες φαινομενικά δεν έχουν τίποτε κοινό. Η Τεχεράνη, λοιπόν, ισχυρίστηκε πως διακρίνει στον ξεσηκωμό των Αράβων υπέρ της δημοκρατίας τον προάγγελο μιας «ισλαμικής αφύπνισης» που εμπνέεται από την ιρανική επανάσταση του 1979. Το Ισραήλ επανέλαβε την ίδια φαντασίωση, αλλά, στη δική του περίπτωση, για να υποκριθεί πανικό. Οπως και να έχει, μόλις ορισμένοι ιρανοί αντικαθεστωτικοί θέλησαν να χαιρετίσουν τους διαδηλωτές του Καΐρου, η θεοκρατία που βρίσκεται στην εξουσία τούς έριξε στο ψαχνό.
Ο ισραηλινός στρατός, από την πλευρά του, δεν σφαγιάζει αμάχους εν ψυχρώ – εκτός αν πρόκειται για Παλαιστίνιους (τους 1.400 έφτασαν οι νεκροί στη Γάζα πριν από δύο χρόνια). Ωστόσο, ο Βενιαμίν Νετανιάχου δεν βλέπει με μεγαλύτερη συμπάθεια από την Τεχεράνη τη διεκδίκηση της αραβικής νεολαίας για ελευθερία. Κι αυτό, γιατί θα στερούσε από τη χώρα του κάποιους εξαίρετους συμμάχους, αυταρχικούς μεν, φιλοαμερικανούς δε. Οπότε, δεν θα απέμενε άλλη λύση για το Τελ Αβίβ από το να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου, επισείοντας το φόβητρο του Ιράν.
Πάντως, η ένταση με το Ισραήλ και οι διεθνείς κυρώσεις επιτρέπουν στο καθεστώς της Τεχεράνης, το οποίο παίρνει θάρρος από την αποδυνάμωση των μεγάλων αντιπάλων του στην περιοχή (την Αίγυπτο και τη Σαουδική Αραβία), να ενεργοποιήσει εκ νέου τον εθνικιστικό του λόγο. Αλλωστε, αυτός τώρα του είναι ακόμα πιο χρήσιμος, καθώς το «πράσινο κίνημα» του 2009 δεν έχει εξαλειφθεί, παρά την καταστολή που υπέστη. Ο ανώτατος θρησκευτικός ηγέτης, Αλί Χαμενεΐ, ήλπιζε ότι με το «εμβόλιο» των απαγχονισμών και των βασανιστηρίων θα κατέστρεφε τα «μικρόβια» της αμφισβήτησης. Δυστυχώς γι’ αυτόν, ο αραβικός ξεσηκωμός, όπως και η ταπεινωτική αντίφαση ανάμεσα σε έναν μορφωμένο λαό κι ένα μεσαιωνικό πολιτικό σύστημα, υπονομεύουν την ήδη κλονισμένη νομιμότητα του καθεστώτος του.
Η θρησκευτική κλίκα που βρίσκεται στην εξουσία, για να μη διατάξει την αεροπορία να βάλει προς τα πλήθη των δυσαρεστημένων «αλά Λιβύη», ενθαρρύνει τις δολοφονικές κορόνες των ανδρείκελών της. Την επομένη, λοιπόν, μιας μεγάλης κινητοποίησης της αντιπολίτευσης, 222 από τους 290 βουλευτές απαίτησαν να περάσουν από δίκη ο Μεχντί Καρουμπί και ο Μιρ Χοσεΐν Μουσαβί, δύο πρώην αξιωματούχοι του καθεστώτος, οι οποίοι βρίσκονται σε κατ’ οίκον περιορισμό αφότου αντιτάχθηκαν στον Ανώτατο Ηγέτη.
Και στις 18 Φεβρουαρίου, η Τεχεράνη έγινε το θέατρο μιας διαδήλωσης με στόχο «να εκφράσει το μίσος της, την οργή της και τον αποτροπιασμό της για τα άγρια και αποτρόπαια εγκλήματα των ηγετών της ανταρσίας, καθώς και των υποκριτών φιλομοναρχικών συμμάχων τους(2)». Οι όποιοι «πράκτορες των σιωνιστών» ή «χούλιγκαν» απειλούνται με θάνατο.
Αν και το καθεστώς της Τεχεράνης στερείται φαντασίας και λεξιλογίου, δεν του λείπουν τα ερείσματα. Οι επιπλήξεις της Δύσης το αφήνουν αδιάφορο. Ωστόσο, η ύπαρξή του είναι επισφαλής διότι, όπως υπενθύμισε στις 14 Φεβρουαρίου ο πρόεδρος της Τουρκίας, Αμπντουλάχ Γκιουλ, κατά την επίσκεψή του στην Τεχεράνη, «όταν οι ηγέτες αγνοούν τα αιτήματα των λαών τους, τότε αναλαμβάνουν δράση οι ίδιοι οι λαοί».
1) Βλ. Alain Morice και Claire Rodier, «Comment l’ Union europeenne enferme ses voisins», «Le Monde diplomatique», Ιούνιος 2010.
2) Αναγγελία του συμβουλίου για το συντονισμό της ισλαμικής προπαγάνδας στην Τεχεράνη, όπως τη μετέδωσε το πρακτορείο Agenge France-Presse, στις 16 Φεβρουαρίου 2011.
http://www.enet.gr/?i=news.el.kosmos&id=261951
.