Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Κυριακή 3
Ιουλίου 2011
Τριάντα τρεις πολιτείες των ΗΠΑ
υιοθετούν μέτρα που αποθαρρύνουν τη συμμετοχή στις εκλογές των φτωχότερων και
των Αφροαμερικανών
Του ΑΧΙΛΛΕΑ ΦΑΚΑΤΣΕΛΗ fakatselis@enet.gr
Υπάρχουν
δημοκρατίες που εμφανίζουν δυσανεξία στην κάλπη. Κι επειδή το δικαίωμα του
εκλέγειν δεν καταργείται εύκολα, προτιμούν να αποθαρρύνουν τη συμμετοχή του
εκλογικού σώματος στην εκλογική διαδικασία.
Μέτρα που αποτρέπουν τους
Αφροαμερικανούς να προσέλθουν στις κάλπες παίρνουν κυβερνήτες των πολιτειών που
πρόσκεινται στους Ρεπουμπλικανούς, με στόχο να πληγεί ο Μπαράκ Ομπάμα.
Οι ΗΠΑ είναι μία από αυτές τις δημοκρατίες –
και δεν διστάζει να το επιβεβαιώνει: τους τελευταίους μήνες 33 πολιτείες (από
το σύνολο των 50) έχουν υιοθετήσει μέτρα που συρρικνώνουν το δικαίωμα ψήφου,
αποθαρρύνοντας τη συμμετοχή στις εκλογές. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, τα μέτρα
αυτά θα οδηγήσουν περίπου 21 εκατομμύρια Αμερικανούς -το 11% του συνόλου του
εκλογικού σώματος- σε αποχή από τις εκλογές του Νοεμβρίου 2012. Πρόκειται για
«ένα μπουρίνι εκλογικών νόμων» που εκδηλώνεται σε πολιτείες με Ρεπουμπλικάνους
κυβερνήτες, αποκαλύπτοντας την ύπαρξη ενός συνολικότερου πολιτικού σχεδίου
αποδυνάμωσης της εκλογικής πελατείας του Δημοκρατικού Κόμματος. Οπως
επισημαίνει σε σχόλιό της η εφημερίδα «Washington Post», οι
εκλογικοί νόμοι στοχεύουν σε δύο κατευθύνσεις, στην επιβολή νέων, αυστηρότερων
κανόνων άσκησης του εκλογικού δικαιώματος και στη συρρίκνωση των διευκολύνσεων
που υπάρχουν σήμερα. «Και οι δύο στόχοι οδηγούν στην αύξηση της αποχής, σε ένα
έθνος όπου ήδη η πλειονότητα του εκλογικού σώματος δεν συμμετέχει στις εκλογές»
σημειώνει η εφημερίδα, που υπενθυμίζει ότι στην αμερικανική δημοκρατία οι
εκλογές «γίνονται σε εργάσιμη μέρα» με δεδομένη τη δυσκολία παρουσίας των
εργαζόμενων στη χρονοβόρο εκλογική διαδικασία.
Συγκεκριμένα, πρόκειται για την
επιβολή νόμου που υποχρεώνει τους ψηφοφόρους να αποκτήσουν εκλογική ταυτότητα
με τη φωτογραφία τους, που θα εκδίδεται από τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες, με
την καταβολή παράβολου. Οι πολιτειακές αρχές αιτιολογούν το μέτρο ως αναγκαίο
για την αντιμετώπιση περιπτώσεων voter
fraud (απάτης ψηφοφόρων) αν και οι
στατιστικές δεν δικαιολογούν την αιτιολογία αυτή – για παράδειγμα, στη Ν. Υόρκη
μόλις το 0,000009% των ψηφοφόρων έχει εμπλακεί σε υποθέσεις εξαπάτησης, ενώ στο
Μιζούρι το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 0,0003 και στο Νιου Τζέρσι 0,0002%.
Ενδεικτικό επίσης είναι το γεγονός ότι από τις 221 κατηγορίες για απάτες
ψηφοφόρων στο Κάνσας, οι αποφάσεις ήταν όλες απαλλακτικές.
Αυτός ο πρακτικά αβάσιμος νόμος έχει
σημαντικές επιπτώσεις. Η Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ν. Υόρκης εκτιμά
ότι «συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες, έγχρωμων, ηλικιωμένων και νέων, θα
αποφύγουν να υποβληθούν στη χρονοβόρο διαδικασία και τα έξοδα έκδοσης εκλογικών
ταυτοτήτων», με αποτέλεσμα «21 εκατομμύρια εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι, από τους
οποίους το 15% θα είναι Αφροαμερικανοί και το 15% άτομα με ετήσιο εισόδημα κάτω
των 35.000 δολαρίων, να προτιμήσουν να μην πάνε στις κάλπες». Κι εδώ
παρεμβαίνει η «Washington
Post» θυμίζοντας ότι «η εκλογή του πρώτου
αφροαμερικανού προέδρου των ΗΠΑ το 2008, έγινε δυνατή επειδή οι παραπάνω
κοινωνικές ομάδες έσπευσαν στις κάλπες».
Επιπρόσθετα εμπόδια ορθώνει στους
ψηφοφόρους η δεύτερη δέσμη μέτρων, που αφορά τη συρρίκνωση της περιόδου της
πρόωρης προσέλευσης στις κάλπες (που προηγείται της επίσημης ημέρας των
εκλογών) και η κατάργηση των εγγραφών στους εκλογικούς καταλόγους ανήμερα των
εκλογών. Τα μέτρα αυτά, χωρίς αιτιολόγηση από μέρους των πολιτειακών αρχών,
είναι προφανές ότι πλήττουν τους ηλικιωμένους, τους απόδημους και τις
κομματικές γραφειοκρατίες που συνήθως εγγράφουν την τελευταία στιγμή στους
εκλογικούς καταλόγους πολλούς από τους ψηφοφόρους τους.
Πολλοί στις ΗΠΑ μιλούν για επιστροφή
στο ρατσιστικό καθεστώς των λεγόμενων «Νόμων Τζιμ Κρόου», που καταργήθηκαν το
1965. «Αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι η σταδιακή επιστροφή στο καθεστώς των
κεφαλικών φόρων» σχολιάζει η τεξανή γερουσιαστής Γουέντι Ντέιβις.
Τα δικαστήρια, πάντως, φαίνεται να
συμπλέουν με το ρεπουμπλικανικό πολιτικό σχέδιο αποθάρρυνσης ψηφοφόρων, καθώς
υπάρχουν ήδη ετυμηγορίες στήριξης των παραπάνω νόμων, σε περιπτώσεις που
πολίτες προσέβαλαν τη συνταγματικότητά τους. Παρά το γεγονός αυτό, θεωρείται
βέβαιο ότι το υπουργείο Δικαιοσύνης θα επιχειρήσει την κατάργησή τους, ειδικά
σε πολιτείες όπου ισχύει ο νόμος περί του δικαιώματος ψήφου. Οι εκτιμήσεις όμως
είναι δυσοίωνες, καθώς «μετά τη νίκη τους στις πολιτειακές εκλογές του 2010, οι
Ρεπουμπλικάνοι αλλάζουν τους νόμους έτσι ώστε να είναι εκείνοι που διαμορφώνουν
το εκλογικό σώμα εκείνο το οποίο τους εξυπηρετεί κι όχι να είναι το εκλογικό
σώμα που διαμορφώνει τους πολιτικούς οι οποίοι το εξυπηρετούν, όπως πρέπει να
γίνεται σε μια δημοκρατία».
http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=03/07/2011&id=289885