Ελευθεροτυπία, Σάββατο 1 Οκτωβρίου
2011
ΣΗΜΕΡΑ ΛΗΓΕΙ Η ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ
ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ ΣΤΗΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΡΙΑ ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΑ
Της ΝΕΦΕΛΗΣ ΤΖΑΝΕΤΑΚΟΥ Σε σύγχρονη
«Πηνελόπη» αναδεικνύεται το Αζερμπαϊτζάν, με τους «μνηστήρες» του, εκ των
μεγαλύτερων ενεργειακών κολοσσών, να διαγκωνίζονται, θεμιτώς και αθεμίτως, για
την εύνοιά του.
Ρωσία, Ευρωπαϊκή Ενωση και Τουρκία,
αντιμέτωπες ή σύμμαχοι, αναλόγως της περιστάσεως, με τις κοινοπραξίες που
ελέγχουν τα πολύτιμα κοιτάσματα της Κασπίας βρίσκονται σε πλήρη εγρήγορση
προκειμένου να επωφεληθούν τα μέγιστα από τη χάραξη των οδών μεταφοράς του
φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
Σήμερα, 1η Οκτωβρίου, λήγει η
προθεσμία υποβολής των προτάσεων των κοινοπραξιών που βρίσκονται πίσω από τους
αγωγούς Nabucco, ITGI (Italy – Turkey – Greece Interconnector) και ΤΑΡ (Trans –
Adriatic Pipeline), στο Αζερμπαϊτζάν, τη μόνη πηγή τροφοδοσίας, εκτός από τη
Ρωσία -προς το παρόν τουλάχιστον- των ευρωπαϊκών αγορών.
Αιφνιδιασμός Β.Ρ.
Η Β.Ρ. αιφνιδίασε τους «συμπαίκτες»
της, μόλις πριν από τρεις ημέρες, ρίχνοντας στο τραπέζι μία εναλλακτική
πρόταση: το σχέδιο για την κατασκευή ενός τέταρτου αγωγού για τη μεταφορά του
αζέρικου φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
Το νέο έργο, ο South East Europe
Pipeline, θα «παίξει» και αυτό μαζί με τους τρεις άλλους αγωγούς που συνθέτουν
το «Νότιο Διάδρομο», έως ότου η κοινοπραξία που διαχειρίζεται το κοίτασμα Shah
Deniz, δηλαδή η ίδια η βρετανική Β.Ρ., μαζί με τη νορβηγική Statoil, την
αζέρικη SOCAR, τη γαλλική Total S.Α., τη LukAgip, κοινή εταιρεία της ιταλικής
Eni και της ρωσικής LUKoil, την ιρανική NIOC και την τουρκική ΤΡΑΟ, κατόπιν
αξιολόγησης των προτάσεων, καταλήξει στην πιο κατάλληλη και προσοδοφόρα λύση.
Η επιλογή, όπως έχει γίνει γνωστό, θα
εξαρτηθεί κυρίως από το μεταφορικό κόστος και το χρόνο έναρξης των παραδόσεων.
Επισημαίνεται ότι ενυπάρχει ο κίνδυνος
να αποκλειστεί πλήρως η Ελλάδα από το «παιχνίδι», στην περίπτωση που στην
πορεία κερδίσουν έδαφος οι αγωγοί Nabucco και SEEP, την ίδια ώρα που θα
αναδεικνύεται όλο και περισσότερο ο ρόλος «μεταπράτη» της Τουρκίας.
Και αυτό γιατί με τη «δυναμική»
προώθηση του αγωγού Nabucco κατά την τελευταία εβδομάδα, αλλά και τις
παρασκηνιακές προσπάθειες που καταβάλλει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξασφαλίσει
την είσοδο στο άκρως ανταγωνιστικό παιχνίδι των αγωγών στο Τουρκμενιστάν -στο πλαίσιο
της απεξάρτησής της από το ρωσικό φυσικό αέριο- μπορεί κανείς να εκτιμήσει ότι
ο ρόλος της χώρας μας ενδεχομένως να υποβαθμίζεται.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισήμως δεν
δικαιούται να εκφράσει δημοσίως την προτίμηση ή την υποστήριξή της προς έναν
αγωγό, στην κοινοπραξία του οποίου συμμετέχουν ευρωπαϊκές εταιρείες.
Οι στρατηγικές προτεραιότητές της,
όμως, οι οποίες περιλαμβάνουν σήμερα τη δημιουργία ενός υποθαλάσσιου αγωγού που
θα συνδέει το Τουρκμενιστάν με το Αζερμπαϊτζάν, υπό την Κασπία, με σκοπό τη
διοχέτευση του τουρκμενικού φυσικού αερίου στην ευρωπαϊκή αγορά (πρόκειται για
τον αγωγό Trans Caspian Pipeline System), αντιβαίνουν στις «αρχές» της.
Ο εν λόγω αγωγός πάντως, όπως
επισημαίνουν αναλυτές, θα εξαλείψει κάθε πιθανότητα να αναδειχθεί το Ιράν σε
χώρα εξαγωγής φυσικού αερίου και σε βασικό τροφοδότη της Ευρώπης, κάτι που
διακαώς επιθυμούν οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι μεθοδεύσεις της, εν τούτοις,
κρίνονται απαραίτητες, μπροστά στη ρωσική «απειλή».
Το Αζερμπαϊτζάν επί του παρόντος
προμηθεύει με φυσικό αέριο τη Γεωργία, τη Ρωσία, το Ιράν και την Τουρκία (κατ’
επέκταση και την Ελλάδα), ενώ σύμφωνα με ανακοίνωση της κρατικής εταιρείας
υδρογονανθράκων, Socar, η χώρα θα δύναται να παράξει έως και 50 δισ. κυβικά
μέτρα φυσικού αερίου πριν από το 2025.
Ουκρανός πελάτης
Νέος «πελάτης» του Μπακού, δε, εδώ και
λίγες ημέρες, έγινε και η Ουκρανία, η οποία έως το 2015 θα παραλάβει συνολικά 5
δισ. κυβικά μέτρα υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Η Ρωσία έχει επανειλημμένως εκφράσει
την πρόθεσή της να εξαγοράσει το σύνολο της παραγωγής του Αζερμπαϊτζάν.
Εάν συμβεί κάτι τέτοιο, η Μόσχα θα
στερήσει τις ποσότητες εκείνες που είναι απαραίτητες για την «πλήρωση» των
αγωγών που συνθέτουν το «Νότιο Διάδρομο», κερδίζοντας σε κάθε περίπτωση έδαφος.
Έκπληξη, ωστόσο, προκάλεσε η δήλωση
του επικεφαλής της αυστριακής OMV, Γκέρχαρντ Ρόις, ο οποίος άφησε ανοιχτό το
ενδεχόμενο συγχώνευσης του Nabucco με τους ανταγωνιστικούς προς αυτόν
ελληνο-ιταλικό ITGI και ΤΑΡ, ενώ στο παρελθόν έχει προταθεί και η σύμπραξη των
δύο τελευταίων. *