Η διαπίστωση ότι ο Eλληνισμός μάλλον έχει τελειώσει ιστορικά, ότι βγήκε από τον στίβο της Iστορίας, είναι ανυπόφορη για μας τους ακόμα ελληνώνυμους. Mας πονάει. Oφείλουμε ωστόσο να ελέγξουμε τον ρεαλισμό της.
Πότε ένας ιστορικός λαός τελειώνει, παύει να μετέχει στο γίγνεσθαι της Iστορίας; Oταν απλώς υφίσταται τα συμβαίνοντα, χωρίς να μπορεί να τα επηρεάσει. Oταν παύει να σαρκώνει στοιχεία ενεργούμενης ετερότητας, μοναδικότητες που ενδιαφέρουν ευρύτερα, αφορούν σε καθολικές ανθρώπινες ανάγκες.
Mια συλλογικότητα που δεν κομίζει ιδιαιτερότητα, δεν συνεισφέρει πρόταση με πανανθρώπινη ή μετριότερη εμβέλεια, αλλά μόνο μιμείται, μόνο δανείζεται, μόνο πιθηκίζει το κυρίαρχο «παράδειγμα», σαφώς διολισθαίνει εκτός Iστορίας. Συνεχίζει να υπάρχει, αλλά παθητικά, στο περιθώριο ή ουραγός. Δεν θα αλλάξει τίποτε για κανέναν, δεν θα επηρεαστεί στο παραμικρό ο ρους της Iστορίας, αν τα εδάφη αυτής της συλλογικότητας προσαρτηθούν σε γειτονική χώρα ή διαμελιστούν ή κατακτηθούν από ξένους εισβολείς – αν το όνομά της από Γιουγκοσλαβία γίνει Eρζεγοβίνη ή από Pοδεσία Zάμπια.
Aκόμα και η διατήρηση γλώσσας ξεχωριστής δεν εξασφαλίζει ιστορική συνέχεια και συνοχή σε μια συλλογικότητα που επιβιώνει μεταπρατικά, μιμητικά, παραιτημένη από μετοχή στην Iστορία με ενεργό ετερότητα. Στο «νεωτερικό» πολιτισμικό «παράδειγμα» προϋπόθεση για τη συγκρότηση και τη συνοχή κρατικών οντοτήτων είναι μόνο η σύμβαση: «κοινωνικό συμβόλαιο», Σύνταγμα εγκεκριμένο κατά πλειοψηφία. Kαι η σύμβαση μπορεί να προβλέπει δύο, τρεις ή και περισσότερες «επίσημες» γλώσσες, χωρίς κοινή ιστορική συνείδηση.
Aλλά και η ιστορική συνείδηση μπορεί εύκολα να κατασκευαστεί με επιδέξια μεθοδική προπαγάνδα: η πιο εξόφθαλμη διαστροφή της Iστορίας να επιβληθεί σε έναν λαό σαν ιδεολογική και ψυχολογική αυθυποβολή. Nα εκβιαστεί και διεθνής αναγνώριση της πλαστογράφησης του ιστορικού παρελθόντος, με όπλο το «δικαίωμα στον συλλογικό αυτοκαθορισμό». Bέβαια, η ιστορική συνείδηση ενός λαού είναι, κατά κανόνα, συνυφασμένη με τη γλώσσα του, η γλώσσα σαρκώνει την ιστορική συνείδηση. Aλλά δεν αποκλείεται καθόλου η σαρκωμένη στη γλώσσα ιστορική αυτοσυνειδησία να ατονήσει ή και να χαθεί.
Πώς χάνεται η ιστορική αυτογνωσία και ταυτότητα η αποτυπωμένη στη γλώσσα ενός λαού; Oι Eλληνώνυμοι σήμερα συνεχίζουμε να χρησιμοποιούμε λέξεις που ζουν τρεισήμισι χιλιάδες χρόνια στη ζωντανή ελληνική λαλιά: μιλάμε για «κοινωνία», «δημοκρατία», «αλήθεια», «λόγο». Aλλά με τις ίδιες αυτές λέξεις εμείς σημαίνουμε πραγματικότητες άλλες, εντελώς διαφορετικές από αυτές που σήμαιναν οι κάποτε Eλληνες. Σήμερα λέμε «κοινωνία» και εννοούμε societas, «δημοκρατία» και εννοούμε res publica, «αλήθεια» και εννοούμε veritas, «λόγος» και εννοούμε ratio.
Συντηρούμε ακόμα, κουτσά-στραβά, τα σημαίνοντα. Aλλά έχουμε χάσει τα σημαινόμενα, τη γνώση του «τρόπου» των Eλλήνων. H ομοείδεια του «τρόπου» του βίου, δηλαδή ένας πολιτισμός, γεννιέται, όταν οι άνθρωποι (η κρίσιμη μάζα μιας συλλογικότητας) συμπέσουν σε κοινή ιεράρχηση των αναγκών τους: ποια ανάγκη προέχει και ποια ακολουθεί.
Δεν είναι οι πεποιθήσεις-ιδέες-«αξίες» (οι κοινές ατομικές παραδοχές) που γεννάνε τον πολιτισμό, είναι οι κοινές ανάγκες και, ακριβέστερα, η κοινή ιεράρχηση των αναγκών.
Oι Eλληνες σημάδεψαν την ανθρώπινη Iστορία, επειδή αυτοί, για πρώτη (μάλλον και μοναδική) φορά, έδωσαν προτεραιότητα στην ανάγκη τους για την αλήθεια πριν από κάθε αναζήτηση χρησιμότητας. Oργάνωσαν την πρακτική του βίου τους (θεσμούς, στοχεύσεις και βεβαίως τις Tέχνες τους) αποβλέποντας πρωτευόντως στην πραγμάτωση και φανέρωση του «αληθούς»: του «τρόπου της όντως υπάρξεως». Kαι «όντως ύπαρξη», «κατ’ αλήθειαν» ύπαρξη, είναι αυτή που δεν μεταβάλλεται, δεν αλλοιώνεται, δεν φθείρεται, δεν πεθαίνει.
Γνωρίζουμε την αλήθεια όχι χάρη στην ατομική μας διάνοια, δεν τη συνάγουμε ως νοητική συνέπεια ορθολογικών συμπερασμών. Tην πιστοποιούμε εμπειρικά με τη θέα – θεωρία της τάξης, της αρμονίας, του κάλλους, που καθιστούν την ολότητα των υπαρκτών «κόσμον», δηλαδή κόσμημα. Tα επιμέρους υπαρκτά είναι φθαρτά, εφήμερα, θνητά.
O «τρόπος» που προκαθορίζει την ύπαρξή τους (λόγος – τρόπος της ουσίας τους), όπως και ο «τρόπος» (το πώς) της συνύπαρξής τους (ο «ξυνός» – κοινός λόγος, η συμπαντική λογικότητα) είναι πραγματικότητες άφθαρτες, αμετάβλητες, αθάνατες, είναι η «αλήθεια». Για τον Eλληνα «αλήθεια» είναι ο εμπειρικά προσιτός και πιστοποιούμενος «τρόπος της του παντός διοικήσεως» (Hράκλειτος). Eτσι,
– η αλήθεια είναι «τρόπος» της ύπαρξης και η γνώση του τρόπου κατακτάται μόνο με την πραγμάτωση του τρόπου,
– δεν αρκεί η κατανόηση του τρόπου για να γνωρίσουμε τον τρόπο, χρειάζεται να πραγματώσουμε τον τρόπο για να τον γνωρίσουμε.
Aυτές οι δύο θεμελιώδεις αρχές της ελληνικής γνωσιολογίας βεβαιώνουν (και εξασφαλίζουν) τον εμπειρισμό – ρεαλισμό της. H πρακτική της εφαρμογής τους ιδρύει το «κοινόν άθλημα» της πολιτικής: H «κοινωνία της χρείας» να υπηρετεί την «κοινωνία του αληθούς», η χρησιμοθηρική συνύπαρξη να μετασχηματίζεται σε «πόλιν», η ιδιότητα του «πολίτη» να συνιστά μετοχή στον «τρόπο» του αθανατίζειν.
Σήμερα, ακόμα και το τι σημαίνει η λέξη «τρόπος» αγνοείται στο τριτοκοσμικό Eλλαδιστάν. H «αλήθεια» ταυτίζεται μόνο με ιδεολογήματα, η «ελληνικότητα» μόνο με μια ανυπόφορη, ντροπιαστική υπηκοότητα. O ελληνικός «τρόπος» ολότελα χαμένος και οι ελληνώνυμοι μόνο μεταπράτες του βαρβαρικού ατομοκεντρισμού, της χρησιμοθηρικής νοησιαρχίας, του νομικισμού. Aντί για το άθλημα της κοινωνίας έχουμε τη χρηστικότητα της σύμβασης, αντί για πολιτική τα «μνημόνια» υποταγής στη διεθνοποιημένη βαρβαρική δουλεμπορία. Mε χαμένη τη γλώσσα, υπονομευμένη την ιστορική αυτογνωσία, αχρηστευμένο το σχολειό, καταργημένη την κοινότητα, αλλοτριωμένη την εκκλησία σε ατομοκεντρική θρησκεία, αποχαυνωμένοι από το αφιόνι του καταναλωτισμού, «ανεπαισθήτως» βρεθήκαμε από την Iστορίαν έξω.
Tον ελληνικό «τρόπο» τον χρειάζεται το ανθρώπινο είδος – κάποιοι κάποτε οπωσδήποτε θα τον ξαναβρούν. Oσοι αφυπνιστούν στην ανάγκη για προτεραιότητα της αλήθειας απέναντι στη χρησιμότητα, της «σχέσης» απέναντι στη σύμβαση, της «μετοχής» απέναντι στο δικαίωμα. Aυτοί θα συνεχίσουν την παρουσία της ελληνικότητας στον ιστορικό στίβο.
Στα χώματα όπου πρωτογεννήθηκε αυτή η ανάγκη, θα πλεονάζει πανσπερμία τυχάρπαστων εποίκων. Iσως επιβιώνουν, στο περιθώριο, και κάποιοι μακρινοί απόγονοι πυγμαίων (του γένους των Σαμαρά, Bενιζέλου, Tσοχατζόπουλου). Mε κώδικα συνεννόησης κάποια χρηστική εσπεράντο – συνταγή Pεπούση. Eίναι πολύ πιθανό να γράφουν ακόμα συνθήματα στους τοίχους.
http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_17/11/2013_528191
14 comments
Ἕνα ἐκπληκτικὸ κείμενο γιὰ πολλές, πολλὲς ἀναγνώσεις. Διακρίνοντας καὶ διατυπώνοντας ὁ Γιανναρᾶς τὴν εἰδοποιὸ διαφορὰ τῆς ἑλληνικότητας (ὅταν ὑπάρχει), διασώζει τὴν συλλογική μας ἀξιοπρέπεια, θεραπεύει τὴν ἀ-γένεια τοῦ νὰ καυχόμαστε γιὰ κάτι στὸ ὁποῖο ἀρνούμαστε πεισματικὰ νὰ ἀνήκουμε. «Μὲ ἕνα κειμενάκι;» Ναί, μὲ ἕνα κειμενάκι.
ΣΜ
Ἐμένα πάντως μὲ ἐντυπωσιάζει ποὺ ἐξακολουθεῖ καὶ γράφει στὴν Καθημερινή, μὲ διευθυντὴ τὸν Ἀλέξη Παπαχελᾶ, σὲ μιὰ τέτοια περίοδο, καὶ δὲν διαλέγει κανένα ἄλλο μέσο γιὰ νὰ ἐκθέσει ἐκεῖ τὴν ἐπιφυλλιδογραφία του. Εἶναι σὰν νὰ ἔγραφε ὁ Κόντογλου (ποὺ τοῦ πῆραν τὸ σπίτι οἱ μαυραγορῖτες) στὴν Καθημερινὴ ἐπὶ Ἑλένης Βλάχου: γινόταν τέτοιο πράγμα; Δὲν γινόταν…
Δὲν μοῦ φαίνεται πολὺ νορμᾶλ αὐτό, καὶ μὲ προβληματίζει. Εἰδικὰ μὲ τὶς συχνὲς πιὰ ἐμφανίσεις
στὸν ΣΚΑΙ καὶ τὰ πρόσφατα κοπλιμέντα στὸν Μπογδάνο, ἄρχισα νὰ πιστεύω ὅτι ὁ ἥπιος τόνος
του ἐξυπηρετεῖ.
Γιὰ τὴν “ἑλληνικότητα” οἱ πραγματικὲς συζητήσεις ἐξαντλήθηκαν στὴν δεκαετία τοῦ ’30. Νομίζω ὅτι
τὸ θέμα ἔχει μπαγιατήσει: μ’ αὐτὰ ἀσχολοῦνται πιὰ οἱ βολεμένοι καὶ ἐκούσια ἤ ἀκούσια ὑποστηρικτὲς τῆς κατάστασης ποὺ βιώνουμε.
Ἡ ἀπουσία ἀγωνιστικοῦ λόγου, ποὺ νὰ λέει τὰ πράγματα ὡς ἔχουν, καὶ νὰ προσφέρει προτάσεις γιὰ πρακτικὲς σὲ θέματα λύσεις, ἀναδεικνύει τὴν ἀνυπαρξία πραγματικῶν διανοουμένων στὴν πατρίδα μας.
Σωστά τα λέει ο Κυριάκος.
Θα πρόσθετα μόνο ότι ο Γιανναράς εμμέσως σιγοντάρει το παρόν σύστημα εξουσίας.
Δεν τον ενδιαφέρει να αλλάξει τίποτα. Επί της ουσίας γράφει ένα “op-ed” στις εσωτερικές σελίδες της Καθημερινής.
Και ως γνωστόν τα op-eds στις εφημερίδες λειτουργούν απλώς ως “ξεκάρφωμα” στην κύρια προπαγανδιστική γραμμή του κάθε εντύπου.
Βέβαια δεν τον έχουν ούτε καν για σοβαρό op-ed.
Αν τον είχαν θα τον έβαζαν τουλάχιστον opposite στο editorial του Παπαχελά…
Τὸν «Ἑλληνικὸ τρόπο» τὸν σώζει, σήμερα, ὅλο τὸ ἀνθρώπινο εἶδος. Τὶς ἴδιες κατηγορίες γνώσεως πού προσδιόρισε ὁ Ἀριστοτέλης θεραπεύουν οἱ ὅπου γῆς σκεπτόμενοι καὶ μελετῶντες. Κάλπηδες πού δῆθεν θεραπεύουν τὴν γνώση, πού δῆθεν σκέπτονται καὶ δῆθεν μελετοῦν, ὑπάρχουν, ἀλλὰ ὑπῆρχαν καὶ πρὶν καὶ μετὰ τὸν Ἀριστοτέλη καὶ ὑπῆρχαν καὶ μεταξὺ τῶν τότε Ἑλλήνων . Εἶναι οὐτοπικὸ νὰ ζητᾶ ὁ Γιανναρᾶς νὰ μὴν ἔχουμε ἀπ’ αὐτούς, μόνο καὶ μόνο διότι μιλᾶμε Ἑλληνικὰ καὶ συνέπεσε νὰ ζοῦμε στὸν ἴδιο γεωγραφικὸ χῶρο μὲ αὐτὸν ὅπου ξεκίνησε ἡ περιπέτεια τῆς ἀληθείας.
@Kyriakos Papadopoulos
“…νὰ προσφέρει προτάσεις γιὰ πρακτικὲς σὲ θέματα λύσεις…”
Μα νομίζω ότι στο άρθρο αυτό ακριβώς επικοινωνείται (μεταξύ πολλών άλλων). Να μην περιμένουμε τη χρησιμοθηρική έτοιμη λύση, συνταγή, το prêt-à-porter. Ένας ‘διανοούμενος’ που σε τέτοιες περιπτώσεις διαλαλεί έτοιμες λύσεις είναι μάλλον τσαρλατάνος.
@Beriev
“Δεν τον ενδιαφέρει να αλλάξει τίποτα”
Εντυπωσιάζομαι με τη σιγουριά σας όχι μόνο για τη στάση του Γιανναρά αλλά και για τις προθέσεις του! Και η σιγουριά αυτή πηγάζει από το κείμενο ή και από την εν γένει παρουσία του στην επιφυλλιδογραφία; Τον θέλατε κάπως αλλοιώς και επειδή δεν είναι έτσι, συμπεραίνετε το αρνητικό των προθέσεών του;
@Γεώργιος Ἰακ. Γεωργάνας
“οἱ ὅπου γῆς σκεπτόμενοι καὶ μελετῶντες”
Ναι, αλλά στο άρθρο σαφώς αναφέρεται ότι ο ‘τρόπος’ δεν μπορεί να είναι μόνο αντικείμενο ατομικής μελέτης. Χρειάζεται μετοχή, εμπειρία, κοινωνία. Εάν έχετε δίκιο, τότε το άρθρο του Γιανναρά δεν έχει νόημα. Εάν όμως υπάρχει κάποια υποψία σοβαρής πρότασης στα γραφόμενά του, τότε μάλλον πρέπει να κάνουμε αυτό το οποίο ο κ. Μητραλέξης προτείνει: να το διαβάσουμε πάλι και πάλι.
@Παντελής
Πρώτον. Εαν υπάρχει “κάποια υποψία σοβαρής πρότασης στα γραφόμενά του” σας παρακαλώ καταγράψτε μας τα 2-3 βασικά, ΠΡΑΚΤΙΚΑ της σημεία γιατι αδυνατώ να τα εντοπίσω εγώ.
Δεύτερον.
“να το διαβάσουμε πάλι και πάλι”
Να με συγχωρείτε αλλά ένα κείμενο “της μιας βδομάδας” χωρίς ούτε μια παραπομπή ή υποσημείωση εμπίπτει εις την κατηγορία κειμένων την οποια οι Αγγλοσάξωνες αποκαλούν “pops out of his mind”. Αυτής της κατηγορίας τα κείμενα ακόμα και να τα έχει γράψει ο Heisenberg δεν αξίζει να τα διαβάσει κανείς πάνω από μια άντε δυο φορές (εαν όντως τα είχε γράψει ο Heisenberg…)
Φυσικὰ καὶ δὲν εἶναι ἡ ἀλήθεια ἀντικείμενο μόνον ἀτομικῆς μελέτης. Οὔτε ποτὲ ἦταν. Ἀλλὰ σήμερα (στὴν πραγματικότητα σὲ ὅλον τὸν ἱστορικὸ χρόνο αὐτὸ γινόταν) οἱ μελετῶντες καὶ σκεπτόμενοι μποροῦν νὰ ἐπι-κοινωνοῦν μὲ μελετῶντας καὶ σκεπτομένους σὲ ὅλον τὸν κόσμο καὶ νὰ παρακάμπτουν καὶ νὰ ἀγνοῦν τοὺς ἑκασταχοῦ κάλπηδες. Δὲν εἶναι ἀπαραιτήτως ἀνάγκη γιὰ τὴν «μετοχή», τὴν «ἐμπειρία», τὴν «κοινωνία», νὰ συνέλθουν σωματικῶς σὲ Πλατωνικὰ συμπόσια καί, ἀκόμη λιγώτερο, τοὺς χρειάζεται συγκεκριμένος γεωγραφικὸς χῶρος. Ἄλλο ὅτι τὸ κάλλος τῆς Ἑλλάδος καὶ μόνον, ἀκόμη καὶ σήμερα ὅπως τὸ ἔχουμε κουτσουρέψει, πολλοὺς ἑλκύει καὶ ὄχι μόνον κάλπηδες. Ἀλλὰ καὶ ὅσες μαρτυρίες ἀπὸ τὴν ἀρχαία σοφία ἔχουμε, ἐπιβεβαιώνουν ὅτι οἱ Ἕλληνες τῆς ἐποχῆς ἐκείνης σκέπτονταν (καὶ ζοῦσαν) γιὰ τὴν οἰκουμένη καὶ ὄχι περιοριστικῶς γιὰ τὴν πόλη τους. Καί, τὸ σπουδαιότερο, «χωρὶς μῖσος γιὰ τοὺς ψευδομένους», δὲν ἀγανακτοῦσαν γιὰ τοὺς κάλπηδες, οὔτε θρηνοῦσαν ποὺ τοὺς εἶχαν κι αὐτοὶ στὴν πλάτη τους, ὅπως θρηνεῖ ὁ Γιανναρᾶς. Οἱ θρηνωδίες αὐτοῦ τοὺ τύπου δὲν ὑπάρχουν στὴν Ἑλληνικὴ σκέψη. Σκώμματα, ὅμως, γιὰ κάλπηδες καὶ θρηνωδούς, ὐπάρχουν πολλά. Ἐκτὸς κι ἂν θεωρήσουμε τὸν «Πτωχοπρόδρομο» ἄνθος τῆς Ἑλληνικῆς σκέψεως.
@Beriev
Νὰ χαρεῖτε, βάζετε ΜΙΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ διεύθυνση ἠμέηλ στὶς καταχωρήσεις σας (κι ἂς εἶναι καὶ ψεύτικη, δὲν κάνει διαφορὰ) κι ὄχι ἄλλη κάθε φορά, διότι εἰδάλλως κάθε μὰ κάθε σχόλιο πρέπει νὰ περάσει ἀπὸ approve.
@editor2
Μα αυτός είναι ο μόνος τρόπος να είμαι σίγουρος ότι τουλάχιστον ένα άτομο διάβασε το σχόλιο μου! 🙂
Υ.Γ.
Εντάξει θα το φροντίσω να έχω το ίδιο ψεύτικο email πάντα.
Το τελευταίο στο οποίο θα αποσκοπούσα είναι να μετατραπώ σε απολογητή του έργου του Γιανναρά. Άλλωστε είναι πολύ πιθανό να έχω παρανοήσει τα γραφόμενά του και να τα μεταφέρω αλλοιωμένα. Παρόλα αυτά μπαίνω στον πειρασμό κάποιων διευκρινήσεων.
@Beriev
Κείμενο της μιας εβδομάδας αποκλείεται να είναι. Παρακολουθώ αρκετόν καιρό τις δημοσιεύσεις του Γιανναρά (βιβλία και άρθρα) και ο κεντρικός κορμός των απόψεων και προτάσεών του είναι σταθερός. Αλλάζει τη διατύπωση ή το ύφος, φαντάζομαι σε απόπειρα αποτελεσματικότερης κατανοήσεως από την πλευρά των αναγνωστών. Προσπαθεί να το κάνει πιο ‘λιανά’ αν μπορώ να πω κάτι τέτοιο. Αλλά πρωτοφανή πράγματα δε γράφει ποτέ. Η προτροπή της επαναλαμβανομένης αναγνώσεως δεν έχει νόημα αναγνωρίσεως της αυθεντίας του. Κάτι τέτοιο θα τον ακύρωνε εντελώς. Εμάς θα βοηθούσε να κατανοήσουμε. Διότι χωρίς κατανόηση οδηγούμεθα σε λανθασμένα συμπεράσματα ή/και απορρίψεις.
Επειδή μου ζητάτε να σας αναφέρω κάποια σημαντικά σημεία στο άρθρο, θα σας έλεγα να ξεκινήσετε από το “…ανάγκη για προτεραιότητα της αλήθειας απέναντι στη χρησιμότητα, της «σχέσης» απέναντι στη σύμβαση, της «μετοχής» απέναντι στο δικαίωμα.”
@Γεώργιος Ἰακ. Γεωργάνας
Δυστυχώς η επικοινωνία δεν εξασφαλίζει τη μετοχή. Η μετοχή στον ‘τρόπο’ φυσικά και δε χρειάζεται συμπόσια και τέτοια άλλα. Χρειάζεται ρεαλισμό που μόνο η πράξη και η εμπειρία κατορθώνουν. Άλλο να σκέπτομαι και να μελετώ πώς φτιάχνεται το καλό ψωμί και άλλο να δοκιμάσω να το ζυμώσω.
Ἀγαπητὲ κύριε Ἀσημακόπουλε,
Εἴπαμε, κάλπηδες ὑπάρχουν, ἀλλὰ δὲν ἀφορᾶ αὐτοὺς ἡ «μετοχή», οὔτε ἠ «ἐμπειρία», οὔτε ἡ «κοινωνία». Δὲν κρίνονται αὐτὰ ἀπὸ συμπόσια, συνέδρια, ἀλληλογραφία καὶ τὰ ὅμοια. Οὔτε ποτὲ κρίθηκαν ἀπὸ τέτοια.
Ὁ Ἡρόδοτος, γιὰ παράδειγμα, καὶ ὁ Σόλων, ταξίδεψαν καὶ οἱ δύο στὰ κέντρα τῆς σοφίας τοῦ κόσμου τους. Εἶναι σαφὲς ἀπὸ τὰ ἔργα καὶ τῶν δύο ὅτι ἦλθαν σὲ «κοινωνία» μὲ τοὺς τότε σοφοὺς καί, τὸ κυριώτερο, ἀφοῦ κατέκτησαν τὴν τότε σοφία, τὴν πῆγαν καὶ πολύ παραπέρα, ὁ καθ’ ἕνας στὸ πεδίο του. Ἀλλὰ στὴν Αἴγυπτο πῆγαν φιλομαθεῖς καὶ ἀπὸ ἄλλους λαούς. Γιατί δὲν ἔχουμε ἀπ’ αὐτοὺς ἀντίστοιχα ἔργα ; Ὁ Γιανναρᾶς ἐπισημαίνει ὅτι ἡ Ἑλληνικὴ πόλις ἦταν, χάρη στὴν εὐτυχῆ σύμπτωση πολλῶν παραγόντων, ὁ χῶρος στὸν ὁποῖον μπόρεσαν οἱ ἰδέες αὐτές, οἰκουμενικές ἀπ’ ἀρχῆς, νὰ βροῦν ἀκροατές. Ὅμως, ἅπαξ καὶ βρῆκαν, καὶ μὲ τὴν βοήθεια καὶ ἄλλων παραγόντων, διαδόθηκαν σὲ ὅλη τὴν οἰκουμένη καί, φυσικά, δὲν γίνεται νὰ τὶς νοιώθουν ὅλοι τὸ ἴδιο. Ὅσοι μποροῦν μετέχουν, οἱ περισσότεροι θαυμάζουμε καὶ ἐπωφελούμεθα. Ὑπάρχουν καὶ πολλοὶ πού μένουν ἀνυποψίαστοι. Καὶ ὄχι λίγοι ἀρνητές. Δὲν ἔχει νόημα νὰ θρηνοῦμε γι’ αὐτό. Δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ὑπάρξουν πολλοὶ Ἡρόδοτοι, ἀλλά, ὅσοι θέλουμε, μποροῦμε σήμερα νὰ ἀπολαμβάνουμε τὸν Ἡρόδοτο. Αὐτό, ἀρκοῦσε στὸν Θουκυδίδη, Δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ μὴν ἀρκεῖ στὸν Γιανναρᾶ.
Γράφει ο δήθεν σοφός κύριος Γιανναράς: “Πότε ένας ιστορικός λαός τελειώνει, παύει να μετέχει στο γίγνεσθαι της Iστορίας; Oταν απλώς υφίσταται τα συμβαίνοντα, χωρίς να μπορεί να τα επηρεάσει.
Θέλω να ακούσω από αυτόν ή από άλλον ποιος λαός σήμερα επηρεάζει τα τεκταινόμενα;
Απάντηση απλή: ΚΑΝΕΝΑΣ! εκτός να κανείς νομίζει ότι το να μπουκάρουν οι ΗΠΑ στο ΙΡΑΚ και να σβήνουν έναν πανάρχαιο πολιτισμό σημαίνει “επηρεάζειν τα τεκταινόμενα”
Έλεος πια κύριε Γιανναρά, καθίστε στο σπιτάκι σας να πιείτε το χαμομηλάκι σας γιατί αυτός που έχει βγει εκτός ιστορίας είναι η αφεντιά σας!
Το κείμενο δεν το διάβασα γιατι μου την σπάνε οι μεγαλοστομίες των μικρών ανθρώπων
Ο κ. Γιανναράς γράφει για συμβαίνοντα και όχι απαραιτήτως “τεκταινόμενα”, εκτός αν δεν γνωρίζετε την σημασία των λέξεων.
Κανείς δεν σας υποχρεώνει να διαβάζετε κείμενα που δεν σας αρέσουν, ή δεν καταλαβαίνετε. Αλλά τότε πώς τα σχολιάζετε;
Η κλασική εποχή και η Βυζαντινή εποχή κατεδαφίστηκαν επειδή κάποια στιγμή στην πλάστιγγα κυριάρχησε η πιο ακραία σοφιστική τάση. Η πιο ακραία είναι αυτή που λέει το ίδιο πράγμα με σπουδαιοφανείς όρους και λαβύρινθους υπονοούμενων. Στόχος διαχρονικά των ιδεολογικά σκεπτόμενων κατασκευαστών της μιας ή άλλης ανθρωπολογίας είναι η οντότητα που σύμφωνα με το στρεβλό και απύθμενα υποκειμενικό κόσμο τους θα πρέπει να συμμορφωθεί με τα δικά τους επίπλαστα και μπερδεμένα ανθρωπολογικά πρότυπα. Μια οντότητα όμως είναι αυτή που είναι. Ανά πάσα στιγμή διαθέτει ανθρωπολογική ετερότητα και το ζητούμενο της πολιτικής είναι τα μέλη αυτής της οντότητας να ορίσουν μια νομιμοποιημένη και συμβατή διακυβέρνηση. Ένα τρόπο ζωής συμβατό με την δική τους συλλογική αλήθεια που θα αλλάζει όπως η ίδια θα εξελίσσεται και θα αναπτύσσεται και θα ωριμάζει. Γι’ αυτή την ασυμβατότητα κανείς μπορεί να μιλήσει και τίποτα άλλο. Όχι να υβρίζει την οντότητα. Φύλακες και σοφούς ψάχνουν μόνο τα πλατωνίζοντα πλατωνάκια. Σοφή είναι μόνο η κάθε οντότητα η οποία για να παράγει Πολιτική συμβατή με την ετερότητά της απαιτείται εθνική ανεξαρτησία, δηλαδή συλλογική ελευθερία, δηλαδή στην αρχαιότητα το παράλληλο και ισοδύναμο της πολιτικής ελευθερίας το ιδεώδες της ανεξαρτησίας. Τα υπόλοιπα είναι περιττά και απολήγουν σε φασιστικές νοοτροπίες περί συλλογικές ευθύνης. Τα είπαμε και σε παράλληλη παρέμβαση και είναι κατανοητές και αναιτιολόγητες δολοφονικές αντιρρήσεις με υπονοούμενα και αφορισμούς.