Γράφει ο Κρίτων Σαλπιγκτής. Γραφέας
ΚΡ 41 – 27.04.2007. Στριμμένο κάγκελο. Εφημερίδα Μακεδονία
sal
Έγραψα πριν από καιρό για τα μύρια κύματα από τα οποία περνάμε την ελληνική γλώσσα. Η εκ μέρους μας π.χ. συχνή καταφυγή σε άχρηστες περικοκλάδες, σε μια επίδειξη μιας τάχα ευαίσθητης, εξεζητημένης ή ποζάτης ομιλίας, καταφέρνει και αδειάζει με τον πιο βίαιο τρόπο το περιεχόμενο μερικών λέξεων. Για παράδειγμα η βλακώδης διατύπωση «δεν θα πιστέψεις πόσο πάρα πολύ μεγάλη στραβωμάρα έχει ο αδερφός της», με τις τρεις εν σειρά άχρηστες λέξεις («πάρα πολύ μεγάλη»), καταντά αδειανό σακί την γλαφυρή στην ευρηματικότητά της λέξη «στραβωμάρα», την ικανότατη αφ’ εαυτής να καταστήσει λαϊκότροπα κατανοητό το νόημα της υπερβολικής μυωπίας.
Ανάλογα ξεκίνησε (νομίζω από τις συναλλαγές) μια γελοιωδέστατη ισοπέδωση της λελογισμένης χρήσης υποκοριστικών στην γλώσσα, με μέτρο την προηγούμενη αξιολόγηση του μεγέθους των πραγμάτων. Κι από εκεί που δικαιολογημένα λέει ο γονιός για το παιδί του «σηκώθηκε στα ποδαράκια του», διότι μικρό είναι, ποδαράκια και χεράκια θα έχει, αρχίσαμε να δίνουμε στην ταμία του εμπορικού την πιστωτική κάρτα μας και να ακούμε το μελιστάλαχτο «μου βάζετε μια στιγμούλα την υπογραφούλα σας;». Αλλά, γιατί στιγμούλα η στιγμή και υπογραφούλα η υπογραφή. Η σημασία τους δεν χωράει υποκοριστική αντιμετώπιση, παρά μόνο από μια ανοησία καρφωμένη σε άμυαλα μυαλά. Κάτι που επιβεβαιώνεται μόλις ξυπνάει μέσα μου το στριμμένο κάγκελο και ρωτάω για ποιο λόγο μιλάει έτσι. Η απάντηση (την λαμβάνω κατά κανόνα) τσακίζει κόκαλα: «από ευγένεια». Ε, λοιπόν όχι. Δεν πρόκειται για ευγένεια, παρά για έλλειψη κριτηρίων. Κάτι άλλο είναι η ευγένεια, όχι πάντως αυτές οι αηδίες. Κι όμως αυτή ο βλακώδης τρόπος ομιλίας απλώνεται σαν επιδημία.
Στις περιπτώσεις πάντως που ολισθαίνουν χωρίς να παρεξηγώ, ανήκουν οι νοσοκόμες. Δεν αντέχει η ψυχή τους την οδύνη ενός βαρύτατα ασθενούς και του λένε «θα σας βάλουμε ένα καθετηράκι στην φλεβίτσα για να πάρετε από τον ορό το φαρμακάκι σας». Κι ας πρόκειται για καθετήρα μη ευκαταφρόνητου μεγέθους και βαριά χημειοθεραπεία. Να χρυσώσουν το χάπι του ανθρώπου πασχίζουν. Αντιθέτως ακραία περίπτωση συνιστούν οι πονόψυχοι εφοριακοί. Ζωγραφίζουν όταν λένε «σας βρήκαμε μια παραβασούλα και θα σας βάλουμε ένα προστιματάκι». Κυρίως όταν ακολουθεί προστιματάρα…