Η απόφαση για το Κόσοβο στο μικροσκόπιο κρατών και αυτονομιστικών κινημάτων
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΑΤΑΣΑ ΜΠΑΣΤΕΑ ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΣ
Σάββατο 24 Ιουλίου 2010
Τις μεγάλες επιπτώσεις που θα έχει στη διεθνή γεωπολιτική η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, ότι η μονομερής κήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου το 2008 δεν παραβιάζει τη διεθνή νομοθεσία, μελετούν κράτη και αποσχιστικά κινήματα σε όλο τον κόσμο, καθώς πολλοί πιστεύουν ότι έχει ανοίξει πλέον ο ασκός του Αιόλου.
Κυβερνήσεις και αυτονομιστές σε όλες τις γωνιές του πλανήτη σπεύδουν να εκφράσουν την ικανοποίηση ή την αντίθεσή τους με την απόφαση του Δικαστηρίου της Χάγης και δεν είναι λίγοι εκείνοι που μιλάνε για ένα κύμα ανεξαρτητοποιήσεων από τη Σομαλία και το Ναγκόρνο Καραμπάχ έως την Αμπχαζία, τη Νότια Οσετία και τη χώρα των Βάσκων στην Ισπανία. Νομικοί θεωρούν ότι το Δικαστήριο, προβλέποντας τέτοιες πιθανές αντιδράσεις, απέφυγε να σχολιάσει το νομικό καθεστώς του Κοσόβου ως κράτους αφήνοντας το θέμα της εδαφικής ανεξαρτησίας στη διακριτική ευχέρεια των κρατών που επέλεξαν ή θα επιλέξουν να αναγνωρίσουν το Κόσοβο.
Οπως εξηγεί ο Τζέιμ Κερ-Λίντσεϊ, ειδικός στα Βαλκάνια στο London School of Εconomics, το Δικαστήριο ήταν πολύ προσεκτικό στο να διαχωρίσει το δικαίωμα ενός λαού για αυτοδιάθεση σε σχέση με το δικαίωμα ενός ανεξάρτητου κράτους στην εδαφική του ακεραιότητα, ζήτημα που επέλεξε να μην αγγίξει. «Αυτή η απόφαση λέει ότι η κήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου δεν παραβιάζει τη διεθνή νομοθεσία, αλλά δεν λέει ότι το κράτος του Κοσόβου είναι νόμιμο βάσει της διεθνούς νομοθεσίας και έτσι δεν ασχολείται ουσιαστικά με το θέμα της απόσχισης. Αρα, ως προς το θέμα αυτό βρισκόμαστε στο ίδιο σημείο».
Θέμα ερμηνείας. Ολα, όπως φαίνεται, είναι θέμα ερμηνείας. Γι΄ αυτό άλλωστε οι αντιδράσεις ήταν τόσο διαφορετικές. Η κυβέρνηση του Κοσόβου και οι ΗΠΑ που τη στηρίζουν εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την απόφαση, ενώ η Σερβία και η Ρωσία δήλωσαν ότι η απόφαση ήταν περισσότερο πολιτική παρά ουσιαστική και έτσι δεν αλλάζει η θέση που διατηρούσαν έως τώρα, ότι δηλαδή δεν αναγνωρίζουν την ανεξαρτησία. Βέβαια, η Ρωσία βρίσκεται σε πιο δύσκολη κατάσταση καθώς η ίδια έχει αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της Νότιας Οσετίας και της Αμπχαζίας, δύο ρωσικών θυλάκων μέσα στο έδαφος της Γεωργίας, με την οποία η Μόσχα είχε πόλεμο και τώρα οι σχέσεις τους βρίσκονται σε ένταση. Στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης έστειλαν εκπροσώπους τους η Ισπανία, η Ρωσία και η Κίνα- που αντιμετωπίζουν μεγάλα αποσχιστικά κινήματα στο έδαφός τους- για να διατυπώσουν τα επιχειρήματά τους υπέρ του να παραμείνει το Κόσοβο μέρος της Σερβίας. Η Κίνα μάλιστα έδειξε να ανησυχεί τόσο πολύ, ώστε έστειλε εκπρόσωπό της να καταθέσει στη Χάγη για πρώτη φορά μετά τη δεκαετία του 1960.
.