«του αντρειωμένου ο θάνατος θάνατος δεν λογιέται»
20 Απριλίου του 1941: Ο μετέπειτα κατοχικός «πρωθυπουργός» στρατηγός Τσολάκογλου, παρά την ρητή διαταγή του Παπάγου, για αγώνα μέχρι εσχάτων, παραδίδει τα όπλα τα ιερά στους Γερμανούς, αμαυρώνοντας έτσι την δόξα του ’40. «Η πατρίς αναμένει όπως άπαντες οι Έλληνες αξιωματικοί από του ανωτάτου μέχρι του τελευταίου βαθμοφόρου εκτελέσωσι μέχρι τέλους το καθήκον τους», έγραψει το τηλεγράφημα του Παπάγου, στο οποίο ο δοσίλογος στρατηγός αρνήθηκε να υπακούσει. Η ανάρμοστη, για Έλληνα αξιωματικό, απόφαση της συνθηκόλογησης, προκάλεσε απογοήτευση στους νικητές της Πίνδου. Η απογοήτευση αυτή αντικατοπρίζεται στις επτά αυτοκτονίες πατριωτών που αρνήθηκαν να συμβιβαστούν με την ιδέα της σκλαβιάς. Τα ονόματα άγνωστα, καταχωνιασμένα στο «χρονοντούλαπο της ιστορίας», τέτοιες πράξεις ενοχλούν, κλονίζουν τον εφησυχασμός μας ο πατριωτισμός, η αγάπη για την πατρίδα, «το υπέρ πατρίδος τελευτά», δεν έχουν θέση στην Ελλάδα του Μνημονίου και της υποτέλειας.
9 Απριλίου 1941: Ο διοικητής της ταξιαρχίας του Έβρου, έφεδρος υποστράτηγος Ιωαν. Ζήσης, αναγκάσθηκε, υπό το βάρος της συντριπτικής υπεροχής των Γερμανών, να υποχωρήσει και να περάσει στην Τουρκία. Παρά την σχετική συμφωνία για τον μη αφοπλισμό του στρατού, οι Τούρκοι, ως συνήθως, την αθετούν και ζητούν την παράδοση των όπλων. Ο γενναίος και ευαίσθητος στρατηγός, φέροντας βαρέως την ατίμωση, που υπέστησαν αφοπλιζόμενες οι μονάδες του, λίγες ώρες αργότερα, τραβώντας το πιστόλι του, που δεν παρέδωσε, αυτοκτονεί, προκαλώντας συγκίνηση στους Έλληνες και κατάπληξη, στους ασυνήθιστους σε τέτοιους ηρωισμούς, Τούρκους. (Οι οποίοι, ειρήσθω εν παρόδω, σαν τις ύαινες που οσμίζονται το πτώμα, κήρυξαν τον πόλεμο στους Γερμανούς, την ημέρα που αυτοί παραδίδονταν, άνευ όρων, στους Συμμάχους).
18 Απριλίου 1941: Ο πρωθυπουργός Αλ.Κορυζής, συντετριμμένος από την δυσμενή εξέλιξη του πολέμου και την επικείμενη είσοδο των Γερμανών στην Αθήνα, αυτοκτονεί, αρνούμενος την μετάβαση στο Κάιρο. Οι τελευταίες του λέξεις στο υπουργικό συμβούλιο και ενώ ο βασιλίας Γεώργιος του μετέφερε τις επικρίσεις των Άγγλων στον πρωθυπουργό ήταν: «Μεγαλειότατε, όλος μου ο βίος είναι μία σειρά πράξεων τιμίων. Υπήρξα τίμιος, τίμιος είμαι και θα αποθάνω τίμιος άνθρωπος». Ας συγκρίνουμε την τιμιότητα και το ήθος αυτού του πολιτικού, με τις φαιδρές παρουσίες κάποιων τωρινών πολιτικών που «η Ελλάς ατυχήσασα ψωμίζει».
22 Απριλίου 1941: ο ταγματάρχης Κων.Βερσής, διοικητής της 8ης Μοίρας Πυροβολικού, της 8ης Μειραρχίας πεζικού, αυτοκτονεί, όταν αναγκάζεται να παραδώσει τα τιμημένα όπλα. Ο διοικητής της Μεραρχίας στρατηγός Κατσιμήτρος στο βιβλίο του «η Ήπειρος προμαχούσα», γράφει: «Μετά την παράδοσιν των πυροβόλων, συντετριμμένος ψυχικώς και με κατασπαραγμένη την ευγενικήν καρδίαν του, συνεκέντρωσε τους άνδρας του και ωμίλησεν εις αυτούς λίαν συγκεκινημένος, παρηγοριών οιονεί αυτούς δια τον αποχωρισμόν των από τα πυροβόλα των, τα οποία τοσάκις κατακεραύνωσαν τον αντίπαλον. Εν τέλει δεν μετ’ αυτών έψαλλον τον Εθνικόν Ύμνον, μεθ’ ο ούτος απομακρυνθείς ολίγον και εξαγαγών το περίστροφον του εβλήθη εις την κεφαλήν και έπεσεν». Τελευταία του φράση «Ζήτω η αιωνία Ελλάς» και έπεσεν…
2 Μαΐου 1941: Η Πηνελόπη Δέλτα, κόρη του εθνικού ευεργέτη Εμμ. Μπενάκη, ακούγοντας στο ραδιόφωνο της, ότι «η πρωτεύουσα περιέρχεται εις χείρας των κατακτητών», παίρνει δηλητήριο και αυτοκτονεί. Η γυναίκα που ανέθρεψε και γαλούχησε γενεές Ελλήνων με τα άφθαστα παιδικά λογοτεχνήματά της («Τα μυστικά του βάλτου», «Για την Πατρίδα»), κηδεύεται την επόμενη μέρα από τον φίλο της, ηρωικό Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χρύσανθο. Στην ταφόπετρα της χαράχτηκε, σύμφωνα με την τελευταία επιθυμία της, μόνον μια λέξη: Σιωπή. Σιωπή, λοιπόν, «Για την Πατρίδα» που εισέρχεται στην Μεγάλη Εβδομάδα της.
Λοχαγός Ευαγγ. Νομικός, από τις Κυκλάδες, αυτοκτόνησε στο Ριζό της Μακεδονίας, για να αποφύγει την αιχμαλωσία από τους Γερμανούς.
Εφ. Ανθυπολαχαγός Νικόλας Πάππης, από την Χίο, αυτοκτονεί έξω από το νοσοκομείο των Καμμένων Βούρλων, όταν είδε τους Γερμανούς να πλησιάζουν.
(Για τους δύο ήρωες δεν βρήκα περισσότερες πληροφορίες. Μνημονεύονται μόνον στο βιβλίο του δημοσιογράφου Τ.Κοντογιαννίδη «Ήρωες και Προδότες στην κατοχική Ελλάδα» εκ. Πελασγός, Αθήνα 1998, σελ 13)
Άφησα επίτηδες τελευταίο τον Κ.Κουκκίδη. κανείς δεν ξέρει που γεννήθηκε. Ήταν απλώς ένα προσφυγόπουλο, παιδί Ποντίων που μετά την μικρασιατική καταστροφή του ’22, ζήτησαν καταφύγιο στα προγονικά χώματα. Ίσως να γεννήθηκε εδώ, ίσως και στην «πέραν του Αιγαίου Ελλάδα». Ποιος είναι; Είναι ο φρουρός της γαλανόλευκης στον Ιερό Βράχο της Ακροπόλεως, που αυτοκτόνησε πέφτοντας στο κενό, όταν οι Γερμανοί, ταπεινώνοντας το εθνικό μας σύμβολο, ανήρτησαν την σβάστικα. Και όμως το γεγονός αυτό, παρά τις σχετικές μαρτυρίες, αμφισβητείται. Ο Αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος, στην σελίδα 376 των Απομνημονευμάτων του σημειώνει: «ο έλλην φρουρός της ελληνικής σημαίας της Ακρόπολεως μη θελήσας να παραστεί μάρτυς του θλιβερού θεάματος της αναρτήσεως της εχθρικής σημαίας, ώρμησεν εκ της Ακροπόλεως ως και εκρημνίσθη φονευθείς. Εκάθησα εις το γραφείον μου περίλυτος μέχρι θανάτου και δακρύων». Η εφημερίδα DAILY MAIL, Λονδίνο 9-5-1941, έγραψε: «…Ο Κ.Κουκκίδης, Έλληνας στρατιώτης, φύλαγε την γαλανόλευκη ελληνική σημαία στην Ακρόπολη στην Αθήνα, όταν μία ομάδα ενόπλων Ναζί, τον πλησίασε. Κρατούσαν την σβάστικα στα χέρια τους. Κατέβασε την σημαία, του είπαν και ανέβασε την δική μας. Ο Κώστας δεν ήξερε την γλώσσα τους, μα κατάλαβε. Έσφιξε τα δόντια του, έλυσε το σχοινί και άρχισε να την καταβάζει. Αμίλητος… Ύστερα κοντοστάθηκε για μια στιγμή, κάρφωσε τα μάτια του στον επικεφαλής Γερμανό και απότομά μ’ ένα σάλτο βρέθηκε επάνω στον διπλανό βράχο, τυλίχτηκε με την σημαία και ρίχτηκε από τις ύψους 200 ποδών επάλξεις». (Το γεγονός διασώζει και ο Ν.Χάμμοντ στο βιβλίο του» με τους αντάρτες 1942-44», εκδ.Ευρωεκδοτική, σελ.12). Τώρα γιατί αμφισβητείται; Προφανώς γιατί ο Κουκκίδης δεν ήταν μέλος κάποιας οργάνωσης ή παράταξης, που μονοπώλησε αργότερα τον αντιστασιακό αγώνα.
Αν ήταν αριστερός οι μποές πλατείες και λεωφόροι των ελληνικών πόλεων θα έφεραν το όνομα του…
Εδώ τελειώνει το μνημόσυνο των επτά ηρώων. Μπορεί να είναι ξεχασμένοι, αλλά όπως έλεγε και ο Ακαδημαϊκός Σπ.Μελάς:… οι σύγχρονοι μπορεί να ξεχνούν, μα οι μεγάλες ψυχές ποτέ δεν χάνονται. Τις παίρνει στα φτερά της η Δόξα».
12 comments
Ηρωισμός η αυτοκτονία; Δεν νομίζω. Άλλα πρεσβεύει η παράδοσή μας και η Εκκλησία μας που αρνείται να κηδεψει τους αυτόχειρες.
Αλλά η σύγχυση είναι τόση στις μέρες μας, που και ιερείς επαινούν κάποιους αυτόχειρες και ρίχνουν τα βάρη σε όλους τους άλλους εκτός απ’ αυτούς. Σαν να μην υπάρχει Θεός που επιτρέπει να μας συμβούν όσα μπορούμε ν’ αντέξουμε. Σαν να μην μπορεί Αυτός, ο αναμάρτητος που ήπιε μέχρι σταγόνας το κατάπικρο ποτήρι της προδοσίας απ’ αυτούς που ευεργέτησε, που είναι ο μόνος Αθώος της Ιστορίας, να μας δώσει τη δύναμη να τ’ αντέξουμε. Τη φυγομαχία, λοιπόν, απέναντι στις δοκιμασίες που μας συμβαίνουν τη λέμε ηρωισμό.
Ηρωισμός είναι να μπορείς να τ’ αντιμετωπίσεις με ταπείνωση, ανεξικακία, αξιοπρέπεια κι ευσυνειδησία, όχι τ’ αντίθετο. Τη ζωή μας την έδωσε ο θεός και μόνο Αυτός μπορεί να μας την πάρει. Η αυτοκτονία είναι φόνος.
Άλλο να κατανοούμε τις περιστάσεις και να βλέπουμε με συμπάθεια τον αυτόχειρα που δεν άντεξε το βάρος των δυσχερειών, κι άλλο να τον εγκωμιάζουμε ως ήρωα. Εκτός κι αν οι δύο χιλιετίες του χριστιανισμού στην πατρίδα μας είναι απλώς ένα επεισόδιο και φαντασιωνόμαστε πως είμαστε ακόμα στην προ Χριστού εποχή.
Βλ. και την ανακοίνωση της Ι. Συνόδου της Εκκλησίας για τον αυτόχειρα της πλατείας Συντάγματος:
“α. Η συγκεκριμένη αυτοκτονία και οι παρόμοιες με αυτήν, στις οδυνηρές ημέρες της κρίσεως που περνάμε, είναι γεγονός που προβληματίζει έντονα την κοινωνία μας.
Τα διoγκούμενα προβλήματα και η επιδείνωση της κρίσεως, καλλιεργούν την απόγνωση και οδηγούν τους ανθρώπους σε απονενοημένες καταστάσεις, τους στερούν δε την αξιοπρέπειά τους.
β. Η Εκκλησία ουδέποτε επικροτεί τέτοιες επιλογές ως απάντηση στα προβλήματα των ανθρώπων. Αντίθετα καλλιεργεί την υπομονή, την ελπίδα και την εμπιστοσύνη στο πρόσωπο του Χριστού.
γ. Φιλανθρώπως συμπαραστεκόμεθα στους οικείους του εκλιπόντος και ευχόμεθα ο Θεός να τους χαρίζει ειρήνη και την εξ ύψους παρηγορία.”
Είναι Θυσία η Αυτοκτονία;
Είναι το μήνυμα, ο λόγος η αιτία που διαχωρίζουν κι τελικά καθορίζουν την αυτοκτονία από την θυσία. Ειδάλλως κάποιος θα μπορούσε να πει ότι κι ο Χριστός αυτοκτόνησε; Κι η θυσία είναι για τον άνθρωπο πράξη ηρωισμού!
Ο θάνατος του Δημητρίου Χριστούλια είναι αυτοκτονία, όχι θυσία. Ο Χριστός ακόμη και με τα κοσμικά μέτρα δικάσθηκε σύμφωνα με το ρωμαϊκό δίκαιο και καταδικάστηκε. Επομένως, συμμορφώθηκε στην απόφαση του ρωμαϊκού δικαστηρίου. Η πράξη του Χριστούλια, όσο αποτρόπαια κι αν είναι, δεν είναι θυσία ούτε ηρωισμός. Είναι μία προσωπική έκφραση αντίδρασης, με την οποία όμως έθεσε εαυτόν εκτός Εκκλησίας. Εξάλλου, ο Χριστός αντιτάχθηκε σε οποιαδήποτε μορφή βίας. Ακόμη, το ερώτημα που με βασανίζει από μέρες είναι γιατί ο αυτόχειρ είχε περίστροφο.
Άλλα τα μάτια του λαγού κι άλλα της κουκουβάγιας.
Ο Χριστός θυσιάστηκε για τους άλλους, όχι για ιδιοτέλεια.
Ο Χριστούλιας αυτοκτόνησε γιατί δήθεν “”Η κατοχική κυβέρνηση Τσολάκογλου εκμηδένισε κυριολεκτικά την δυνατότητα επιβίωσής μου”, όπως γράφει.
Ο Χριστός προσευχόταν για τους ονειδιστές, σταυρωτές και προδότες του.
Ο Χριστούλιας έγραψε πως “αν ένας Έλληνας έπαιρνε το καλάσνικωφ ο δεύτερος θα ήμουν εγώ” και “Πιστεύω πως οι νέοι χωρίς μέλλον, κάποια μέρα θα πάρουν τα όπλα και στην πλατεία συντάγματος θα κρεμάσουν ανάποδα τους εθνικούς προδότες όπως έκαναν το 1945 οι Ιταλοί στον Μουσολίνι”, δηλαδή καλούσε στη βία.
Ακριβώς γιατί «Άλλα τα μάτια του λαγού κι άλλα της κουκουβάγιας.» Είναι τελικά από ποια οπτική το βλέπει κανείς Αν το δει όντας Χριστιανός τότε η κρίση του επηρεάζετε από την ιδιότητα του. Αν το δει από την σκοπιά της εκκλησιάς η κι άλλους δογματικούς θεσμούς κι πάλι η κρίση του δεν θα είναι αντικειμενική. Κάποιος για να μπορέσει να κρίνει πρέπει Απαραίτητα να μείνει απ έξω από την θεσμική ηθική κι να προσπαθήσει να αισθανθεί την εσωτερική ηθική. Κι αυτό ακριβώς το κάνει με περίσσια γενναιοδωρία ο απλός λαός- αυτόν που πολλές φόρες αποκαλούμε αμόρφωτο – Αυτός ο απλός Άνθρωπος ο όποιος δεν είναι εγκλωβισμένος σε θεσμικούς δογματισμούς, καταφέρνει να αισθανθεί κι τελικά να ονοματίσει πρόσωπα κι γεγονότα! Για τον Χριστό νομίζω ότι ήταν κατανοητή η αλληγορική η αναφορά; Η μήπως όχι; Επαναλαμβάνω, <Είναι το μήνυμα, ο λόγος η αιτία που διαχωρίζουν κι τελικά καθορίζουν την αυτοκτονία από την θυσία.> Οι Σουλιώτισσες τι έπραξαν;; Αυτοκτονία η Θυσία;; Κι κάτι ακόμα, η λέξη βία είναι παράγωγο του βίου..
Οι Σουλιώτισες αυτοκτόνησαν για να μη χάσουν την τιμή τους και ελπίζουμε πως ο Θεός θα τις κρίνει επιεικώς. Δεν θυσιάστηκαν για κανέναν άλλο, όπως ο Χριστός ή οι μάρτυρες της Εκκλησίας, αλλά και δεν αυτοκτόνησαν από ιδιοτέλεια.
Ο Χριστούλας αυτοκτόνησε από ιδιοτέλεια ή, έστω, από σύγχυση φρενών.
Κι εδώ, λοιπόν, άλλα τα μάτια του λαγού κι άλλα της κουκουβάγιας.
Τα περί θεσμικής και εσωτερικής ηθικής είναι λόγια του αέρα. Ο λαός μας έχει επηρεαστεί βαθιά από το κήρυγμα του Ευαγγελίου και ξέρει να κρίνει. Και την αυτοκτονία τη θεωρεί αυτοκτονία. (Άλλο ο λαός, ο απλός άνθρωπος κι άλλο οι φωνασκούντες διαδικτυακώς ή ποικιλοτρόπως.)
Μήπως λέξεις κι το ύφος είναι η απόδειξη του απόλυτου Δογματισμού; Καμία επί της αναφορά στο κύριο άρθρο.. για τους ήρωες ανθρώπους που έδωσαν την ζωή τους (ως αυτόχειρες) λόγο της εσωτερικής ηθικής των; -Οι Σουλιώτισσες αυτοκτόνησαν για να μη χάσουν την τιμή!!! τους – Η Τιμή δεν είναι εσωτερική (προσωπική) ηθική;; Η μήπως είναι λόγια του αέρος ; Όσο για τους φωνασκούντες διαδικτυακώς, πιστέψτε με προσπαθώ να τους αποφεύγω. Κατανοώ ότι το θέμα είναι ανεξάντλητο, εξάλλου υπάρχει τεράστια βιβλιογραφία, κι φυσικά δεν μπορεί κάνεις με σχολιασμούς να τοποθετηθεί επαρκώς..
Γράφετε: “Καμία επί της αναφορά στο κύριο άρθρο..”
Φαίνεται πως δεν διαβάσατε ή μάλλον δεν προσέξατε το πρώτο σχὀλιό μου. Οι τέσσερις πρώτες παράγραφοί του αναφέρονται στο άρθρο. Τονίζω ότι, κατά την παράδοση του λαού μας (αποφεύγω τους αφηρημένους όρους, όπως “ηθική”, που παραπέμπει σ’ ένα σύστημα, και θέλω ν’ αναφέρομαι σε πράγματα χειροπιαστά, και η παράδοσή μας έχει σαρκωθεί σ’ ένα σωρό πράγματα), μια παράδοση χριστιανική, είτε σας αρέσει είτε όχι, οι αυτοκτονίες του Απριλίου 1941 είναι φυγομαχίες. Κάθε άλλο παρά ηρωισμός.
Οι Σουλιώτισσες κινδύνευαν να βιαστούν και να εξισλαμιστούν βιαίως. Οι αυτόχειρες του Απριλίου 1941 απλώς δεν μπορούσαν ν’ αντικρύσουν τη ζοφερή πραγματικότητα. Αυτό δεν τους κάνει ήρωες αλλά δειλούς. Τόσοι άλλοι αντιστάθηκαν, είτε με τα όπλα είτε με άλλους τρόπους.
Τελικά είναι από ποια σκοπιά το βλέπει κάνεις! Να λοιπόν κι μια άλλη οπτική
http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=7ghOMqdMUQs
«Όταν ένας άνθρωπος αφήνει μια επιστολή και την υπογράφει με την ζωή του δεν δέχεται ερμηνείες και παρερμηνείες… Αυτό που λέει πρέπει να καταλάβει ο κόσμος», είπε η ανεξάρτητης βουλευτής, Σ. Σακοράφα, για τον αυτόχειρα Δ.Χριστούλα, τον οποίο γνωρίζει τα τελευταία 30 χρόνια.«Ο Δημήτρης ήταν πανταχού παρών ακόμα και σε αυτή την ηλικία, στο κίνημα των Αγανακτισμένων, στους φαρμακοποιούς του κόσμου, παντού… Για αυτόν ήταν σημαντικό ότι δεν έκανε εκπτώσεις στα οράματα και τα θέλω του… Είχε μια αξιοπρέπεια και δεν την έβαλε πίσω από την αξιοπρέπεια κανενός», πρόσθεσε και ξεκαθάρισε ότι είχε μια θαυμάσια προσωπική ζωή και δεν ήταν από τους ανθρώπους που θα έφταναν στο σημείο να τρώνε από τα σκουπίδια. Η πράξη του ήταν μια θυσία για όσους έχουν προβλήματα, κατέληξε.
Όπως σας είχαμε πει η κόρη του κ. Χριστούλα, Έμμυ, εργάζεται στο γραφείο της κ. Σακοράφα.
Πηγή: “Πρωινή Ενημέρωση”
Δεν βλέπω αντίλογό σας πάνω στο σχόλιό μου στο κύριο άρθρο.
Για τον Χριστούλα δέχομαι τις διαβεβαιώσεις της κ. Σακοράφα ότι είχε αξιοπρέπεια. Ούτε όμως αυτό, ούτε το όποιο πολιτικό μήνυμα ήθελε να δώσει δικαιώνει την αυτοκτονία ενός ανθρώπου που δεν είχε καν βιωτικά προβλήματα. Για την παράδοση του λαού μας, αυτή η πράξη προδίδει είτε δειλία μπροστά στο μέλλον που φανταζόταν αβέβαιο, είτε (σ’ αυτό περισσότερο κλίνω) σύγχυση φρενών.
Μα ακριβώς αυτό, είναι πια θέμα οπτικής κι προσωπικής γνώμης ( ηθικής). Η αξιοπρέπεια είναι στοιχειό της προσωπικής ηθικής. Δεν μπορεί κάποιος να δέχεται την αξιοπρέπεια ενός ατόμου κι να μην δέχεται ότι αυτό το προσωπικά ηθικό αξίωμα του δεχόμενο βάναυση επίθεση τον οδήγησε στην πράξη αυτή. Σέβομαι την αίσθηση σας κι την γνώμη σας όμως προσωπικά ( έχω κάποια γνώση αλλά δεν είμαι κι ειδικός ) θα απέφευγα τις ψυχιατρικές διαγνώσεις του τύπου «σύγχυση φρενών». Τέλος κατά την γνώμη μου η τοποθέτηση από την Σακοράφα με καλύπτει απόλυτα. Ευχαριστώ
Ναι, φυσικά όλα εξαρτώνται από ποια σκοπιά τα βλέπει κανείς.
Οι διαγνώσεις μου δεν προκύπτουν απ’ αυτά που καταθέτουν όσοι θέλουν να εκμεταλλευτούν πολιτικά την αυτοκτονία του Χριστούλα αλλ’ απ’ το κείμενο που άφησε.
“Η κατοχική κυβέρνηση Τσολάκογλου εκμηδένισε κυριολεκτικά την δυνατότητα επιβίωσής μου” γράφει άνθρωπος που είχε σύνταξη κοντά στα 2.000 ευρώ. “Πιστεύω πως οι νέοι χωρίς μέλλον, κάποια μέρα θα πάρουν τα όπλα και στην πλατεία συντάγματος θα κρεμάσουν ανάποδα τους εθνικούς προδότες όπως έκαναν το 1945 οι Ιταλοί στον Μουσολίνι”, έγραψε ένα μέλος του κατά τ’ άλλα φιλευρωπαϊκού Συνασπισμού, του κόμματος της κ. Σακοράφα.
Αν αυτό δεν είναι σύγχυση φρενών, τότε τι είναι;