Γράφει ο Ανδρέας Σταλίδης.
Δημοσιεύθηκε εχθές, 26 Ιανουαρίου 2016 στην Εστία.
«Αρχή άνδρα δείκνυσι». Πρόκειται για το απόφθεγμα του Πιττακού του Μυτιληναίου, το οποίο διέδωσε ευρύτερα ο Σοφοκλής στην «Αντιγόνη». Οι λέξεις αυτές έρχονται στα χείλη όταν αναδύεται ένας νέος ηγέτης, όπως τώρα που ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέλαβε τα ηνία της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Μία απλουστευτική αλλά χρήσιμη αποτύπωση ιδεολογικού τοπίου γίνεται με τη βοήθεια δύο αξόνων: ο πρώτος αφορά στην προσέγγιση στην οικονομία. Στα άκρα του βρίσκονται ο κρατισμός στη μία πλευρά και ο οικονομικός φιλελευθερισμός στην άλλη πλευρά. Ο δεύτερος καταδεικνύει την προσέγγιση στις κοινωνικές αξίες. Στη μία πλευρά ο συντηρητισμός, δηλαδή η άντληση των παραδοσιακών κοινωνικών αξιών, και στην άλλη ο κοινωνικός φιλελευθερισμός. Από τον συντηρητικό άξονα απορρέουν επιγραμματικά τα εξής: σχέσεις εκκλησίας-κράτους, παιδεία, ανάγνωση της Ιστορίας, εθνικά θέματα, εξωτερική πολιτική και άμυνα.
Ο κ. Μητσοτάκης χαρακτηρίζει τον εαυτό του ως «κεντροδεξιό». Μεταφράζω τον όρο με βάση τους ανωτέρω άξονες: είναι κεντρώος στα κοινωνικά και δεξιός στα οικονομικά. Η τυπική δεξιά στην Ευρώπη είναι δεξιά παντού: φιλελεύθερη στα οικονομικά και συντηρητική στα κοινωνικά. Μάλιστα, στη Μ. Βρετανία το δεξιό κόμμα ονομάζεται «Συντηρητικό Κόμμα» χωρίς περιστροφές. Η τυπική αριστερά είναι αριστερά παντού. Όλες οι ενδιάμεσες διαβαθμίσεις είναι, ασφαλώς, δυνατές.
Θα προσθέσω μία ακόμη παράμετρο. Την προτεραιότητα που δίνει κανείς στον έναν ή στον άλλο άξονα. Είναι εμφανές ότι η προτεραιότητα του Κ. Μητσοτάκη εστιάζεται στην οικονομία· είναι περισσότερο δεξιός στα οικονομικά από όσο κεντρώος στα κοινωνικά. Αυτό τον καθιστά ικανό ηγέτη της παραδοσιακής δεξιάς και ικανό για το άνοιγμα το οποίο ευαγγελίζεται στο μετριοπαθές κέντρο. Με μία υποσημείωση: για τη βάση της δεξιάς παράταξης είναι σημαντικότερος ο άξονας των κοινωνικών αξιών από τον άξονα της οικονομίας, όσο κι αν έχει σαρώσει τη χώρα η οικονομική κρίση. Η συγκράτηση αυτής της υποσημείωσης είναι το μήνυμά μου προς τον κ. Μητσοτάκη.
Στο υπόλοιπο τοπίο έχουμε ποικιλία. Έχουμε αριστεροδεξιούς: αριστερούς στα κοινωνικά, δεξιούς στα οικονομικά. Η εμπειρία δείχνει ότι οι αριστεροδεξιοί προερχόμενοι από τη δεξιά, για να αποκηρύξουν (λόγω απωθημένων) τις δεξιές τους καταβολές, υϊοθετούν με ζήλο την αριστερή ατζέντα στα κοινωνικά. Έχουμε τον κύριο κορμό της κυβέρνησης – αριστερός σε όλα. Τέλος, έχουμε και τον κυβερνητικό εταίρο: τους δεξιοαριστερούς, δηλαδή δεξιούς στα κοινωνικά, αριστερούς στα οικονομικά. Με το δεδομένο της εσωτερικής συμφωνίας του ΣΥΡΙΖΑ με τον κόσμο του – δηλαδή να παραβλέπουν τα μνημονιακά μέτρα, αρκεί να τους παραδοθεί η υπόλοιπη πολιτική ατζέντα-, ο δεξιοαριστερός εταίρος απογυμνώνεται τελείως: στα οικονομικά βρίσκεται ούτως ή άλλως στον αντίποδα όσων βροντοφώναζε προεκλογικά και στα κοινωνικά υποχρεώνεται σε καθημερινούς συμβιβασμούς. Η επιρροή του θα συνεχίσει να φθίνει μέρα μέρα.
Η ανάγκη να βαδίσει η Ελλάδα με μία καλά δομημένη ιδεολογική πυξίδα είναι πλέον μονόδρομος. Η πυξίδα αυτή διαμορφώνεται από έναν καλά συγκροτημένο οικονομικά φιλελεύθερο λόγο, ο οποίος θα πηγάζει από την κοινή λογική αντί του λαϊκισμού. Το πελατειακό κράτος, οι φρούδες ελπίδες της αριστεράς και η κρατικιστική δεξιά μας τελείωσαν. Μαζί τους, κλείνει και ο κύκλος της μεταπολίτευσης.
Όλα ιδανικά λοιπόν για τη Νέα Δημοκρατία. Το άνοιγμα στο μεταρρυθμιστικό κέντρο, δηλαδή όσους δίνουν προτεραιότητα στην οικονομία, η επιστροφή των ασώτων που γοητεύτηκαν από την αριστερή εναλλακτική αλλά τελικά συνειδητοποίησαν την παγίδα στην οποία έπεσαν, και η προσέλκυση όσων ενδιαφέρονται για ολοκληρωμένα ιδεολογικά αφηγήματα (αντί του τυχάρπαστου ευκαιριακού/λαϊκιστικού λόγου) βρίσκονται μισό βήμα πριν επικροτήσουν μία ανανεωμένη ΝΔ. Κοινός παρανομαστής στις τρεις αυτές ομάδες είναι η ουδετερότητα, έως προτεραιότητα, στις αξίες του συντηρητικού άξονα, ο οποίος μάλιστα θεμελιώνει τη βάση της παράταξής του, και έτσι δεν θα προκαλέσει ρήγματα.
[Σημείωση: η τελευταία, καταληκτική, παράγραφος κόπηκε από τον δαίμονα του τυπογραφείου. Το εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο της Εστίας στις 26 Ιανουαρίου 2015.]
14 comments
Είναι αστείο πια να χρησιμοποιούνται οι όροι δεξιός-αριστερός. Τι θα πει αριστερος;Τι θα πει δεξιός; Ο Τσίπρας τι είναι; Αριστερος; Γιατι; Επειδή αυτοπροσδιορίζεται;
Υπάρχουν ηγέτες οι οποίοι ενδιαφέρονται για τις κοινωνικές αξίες, διότι μπορούν να δουν και λίγο παραπέρα από τα οικονομικά μεγέθη. Δελέω ότι τα οικονομικά έρχονται σε δευτερεύουσα μοίρα.Ο ηγέτης όμως έρχεται να κυβερνήσει ένα ΚΡΑΤΟΣ και όχι μια επιχείρηση.
Ο Μητσοτάκης δεν ανήκει σ’ αυτούς, κι ας αυτοπροσδιορίζεται ώς “κεντρώος”, στον άξονα “αριστερός δεξιός” που μάθαμε να χρησιμοποίούμε. Αυτοπροσδιορίζεται ως “κεντρώος” γιατί ακούγεται πιο καλά στα αυτιά του Νεοέλληνα.
Δεν ξέρω τι προσδοκίες θα μπορούσε να έχει κάποιος από τον Μητσοτάκη εκτός αν ήταν βιομήχανος-τραπεζίτης. Το λέω εγώ που για χρόνια ψήφιζα την παράταξη.
Μα αγαπητέ, αυτό ακριβώς ορίζω στο κείμενό μου. Μου αρέσει να μιλάω με ορισμούς και όχι με ξερές ταμπέλες. Γι’ αυτό λέω το εξής
1. αριστερός στα οικονομικά είναι αυτός που προκρίνει τον κρατισμό και δεξιός στα οικονομικά είναι αυτός που προκρίνει την ελεύθερη οικονομία.
2. αριστερός στα κοινωνικά είναι αυτός που προκρίνει ότι οι ατομικές ελευθερίες έχουν προτεραιότητα έναντι των συλλογικών, και δεξιός στα κοινωνικά είναι αυτός που προκρίνει ότι οι συλλογικές αξίες έχουν προτεραιότητα και από αυτές αντλεί τις δικές του
Απλά δεν είναι;
Σε προηγούμενο άρθρο μου μπορείτε να δείτε την εφαρμογή της δεξιάς και αριστερής προσέγγισης στη δημοσιονομική προσαρμογή. Η αριστερά προκρίνει την αύξηση των φόρων για να επιτελέσει κοινωνικό έργο και να δώσει επιδόματα στους αδυνάτους. Η δεξιά προκρίνει το μικρότερο και πιο ευέλικτο κράτος.
Σε άλλο προηγούμενο άρθρο μου μπορείτε να δείτε την εφαρμοφή της δεξιάς και αριστερής προσέγγισης στο μεταναστευτικό, για παράδειγμα. Η δεξιά λαμβάνει υπόψιν τα εθνικά συμφέροντα και προσπαθεί να απαντήσει στο ερώτημα «πόσους χρειάζομαι». Η αριστερά θεωρεί τους μετανάστες εν δυνάμει ιδεολογικούς συμμάχους και προσπαθεί να απαντήσει στο ερώτημα «πόσους αντέχουμε». Το κάνει αυτό επειδή τα κοινά στοιχεία που διέπουν τους ανθρώπους τα θεωρεί (η αριστερά) υπέρτερα των επιμέρους συλλογικών, της κοινής ταυτότητας/παράδοσης στην οποία ανήκει ο καθένας.
Με αυτά τα στοιχεία (και με επόμενα που ίσως ακολουθήσουν την συγκεκριμένη αρθρογραφία μου) ορίζω τους βασικούς και θεμελιώδεις άξονες της δεξιάς και αριστεράς. Ως βασικοί άξονες, προφανώς επιδέχονται διακυμάνσεων, και προφανώς δεν μπορούν να εφαρμοστούν σε απόλυτο βαθμό σε κάποιο συγκεκριμένο πρακτικό πρόβλημα, όμως -πιστεύω- δίνουν οπωσδήποτε αρκετά σημαντικά στοιχεία για τον τρόπο σκέψης κάποιου, ο οποίος θα αποπειραθεί να δώσει λύση στο συγκεκριμένο πρόβλημα με το οποίο θα ασχοληθεί.
Θα μπορούσα να το κλείσω εδώ και να μην πάω στο συγκεκριμένο ερώτημά σας. Όμως απαντώ. Ναι, βάσει του περιγράμματος των ορισμών που έδωσα, ο Τσίπρας θεωρείται αριστερός και στα οικονομικά και στα κοινωνικά. Το πόσο μπορεί να εφαρμόσει «κατά γράμμα» (δεν υπάρχει το «κατά γράμμα», γι’ αυτό το βάζω και σε εισαγωγικά) αυτές τις σκέψεις εξαρτάται και από τις συνθήκες τις οποίες θα βρει στη χώρα και τις δυνατότητές του. Όμως από αυτούς τους άξονες ξεκινάει η σκέψη του και αυτό είνσι σαφές, νομίζω.
Ομοίως, υπάρχουν αρκετοί που φέρουν τον χαρακτηρισμό «δεξιός» για τον εαυτό τους, όμως στον τομέα της οικονομίας, μάλλον προσελκύονται περισσότερο από τις αριστερές ιδέες από όσο από τις δεξιές. Αυτούς ονομάζω «δεξιοαριστερούς» (δεξιοί στα κοινωνικά, αριστεροί στα οικονομικά).
Ελπίζω τώρα να είναι σαφέστερο αυτό που θέλω να πω.
Ευχαριστώ.
Ανδρέας Στ.
YΓ. Να προσθέσω ότι η αποτύπωση του ιδεολογικού φάσματος που χρησιμοποιώ εδώ προσεγγίζεται καλύτερα από το εξής διάγραμμα, το οποίο είναι μία παραλλαγή του διαγράμματος του Nolan. Παραλλαγή, διότι του Nolan είναι κάπως διαφορετικό.
“Η δεξιά προκρίνει το μικρότερο και πιο ευέλικτο κράτος.”
Η ‘νεοφιλελέυθερη δεξιά’ και όχι η ‘δεξιά’ προκρίνει το “μικρότερο και πιο ευέλικτο” κράτος, διότι:
Α) ειτε δεν ξέρει γενικώς τι της γίνεται (βλέπε π.χ. http://www.naftemporiki.gr/finance/story/756648),
Β) είτε προωθεί συμφέροντα τρίτων επί των “ιματίων” του δημοσίου (βλέπε ξένους και έλληνες που ενδιαφέρονται για κομμάτια του δημόσιου τομέα-υγεία, παιδεία κ.α.-για ίδιον όφελος).
Δηλαδή Beriev, αμφισβητείς τον βασικό και θεμελιώδη άξονα ότι η αριστερά προκρίνει μεγάλο κράτος με φόρους και επιδόματα και δεξιά μικρότερο κράτος με μικρότερους φόρους. Εντάξει.
Πάντως, στον σύνδεσμο που έστειλες δεν φαίνεται καθόλου αυτό που λες. Ακόμα και αν υπολογίσουμε τον αριθμό δημοσίων υπαλλήλων ως το μέγεθος του κράτους, τα κράτη με μεγαλύτερο ποσοστό από την Ελλάδα αντιστοιχούν σε χώρες με βαθιά παράδοση σοσιαλιστικών κυβερνήσεων (οι 4 σκανδιναβικές, τρεις πρώην του ανατολικού μπλοκ και η Γαλλία), ενώ οι χώρες με λιγότερους δημοσίους υπαλλήλους από την Ελλάδα είναι χώρες με μεγαλύτερη παράδοση δεξιών κυβερνήσεων (Βρετανία, Καναδάς, Γερμανία κλπ). Μάλλον τη δική μου οπτική επιβεβαιώνει.
ΥΓ. Φιλική συμβουλή: μπορείς να αποφεύγεις να χρησιμοποιείς εκφράσεις όπως «βλαξ» (σε διπλανό άρθρο) ή «δεν ξέρει τι της γίνεται». Δεν βοηθούν τον διάλογο. Ευτυχώς, εγώ φιλτράρω τις λέξεις που διαβάζω και στέκομαι στο περιεχόμενο. Δεν τις εκλαμβάνω -προφανώς- ότι απευθύνοναι σε μένα, το λέω γενικότερα.
“Φιλική συμβουλή: μπορείς να αποφεύγεις να χρησιμοποιείς εκφράσεις όπως «βλαξ»”
Προφανως γενικό ήταν το σχόλιο, δεν απευθυνόταν σε συγκεκριμένο άτομο το ‘βλαξ’. Τώρα που το ξαναδιαβάζω βλέπω ότι είναι υπερβολική η έκφραση και προιον κάποιου εκνευρισμού. Ζητώ συγνώμην για αυτό. Δεν υπάρχει δυνατότητα οποιασδήποτε διόρθωσης μετά την αποστολή του σχολίου, ούτε καν δυνατότητα άνετης ανάγνωσης την ώρα που τα γράφουμε.
“1 χρόνος ΣΥΡΙΖΑ και πάνω που έλεγες ότι μάθαμε να ζούμε χωρίς πολιτικές ψευδαισθήσεις, οι άλλοι νομίζουν ότι θα τους σώσει ο Κυριάκος”
http://mantoles.net/4062/
Διαβάζοντας την ανάλυση για τον άξονα “δεξιάς” / “αριστεράς” με βάση το … πόσο Κράτος θέλουν νόμισα ότι τηλεμεταφέρθηκα πίσω στο ’80 γιατί από κει προέρχεται αυτού του είδους η αντίληψη του κόσμου.
Η πραγματικότητα είναι ότι σήμερα οι προσδιορισμοί και τα δίπολα έχουν αλλάξει άρδην και – τουλάχιστον για την Ελλάδα – πρέπει να μιλάμε για τη σύγκρουση μεταξύ Πατριωτισμού εναντίον νεοφιλερέ “Εβροπαγισμού”. Τα σκαριφήματα του Νόλαν ίσως απεικονίζουν πολιτικές καταστάσεις που ισχύουν σε άλλες χώρες, αλλά σίγουρα όχι την Ελλάδα – ίσως και την Ευρώπη – του σήμερα.
Το έχω ξαναγράψει και αλλού και δεν θα κουραστώ να το επαναλαμβάνω. Αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα μεγάλο μέρος του κόσμου της κεντροδεξιάς έχει βρεθεί χωρίς πολιτική αντιπροσώπευση.
Οπως γράφει πολύ εύγλωτα ο Αγγ. Χρυσόγελος στο μελέτημα που παραθέτω παρακάτω
«Η Ελλάδα έχει ανάγκη από αυτόχθονη παραγωγή ιδεών ανεξαρτήτως ιδεολογικής τοποθέτησης. Τα μορφωτικά οικοδομήματα, ρεύματα, πεδία και υποκείμενα μετασχηματίζονται σε πολιτικά. Ο μετασχηματισμός αυτός αποτελεί προϋπόθεση για την επαναθεμελίωση και αναγέννηση της Ελλάδας.»
Έτσι, ο χώρος της κεντροδεξιάς χρειαζεται το συντομότερο δυνατόν να απεγκλωβιστεί [στην πραγματικότητα, να πετάξει στα σκουπίδια – γιατί αυτό είναι] το συντομότερο δύνατο από τον ιδεοληπτικό ταλιμπανισμό των Νεοφιλερέ που παρασιτεί εδώ και δεκαετίες εις βάρος του. Και όσο κι αν κρύβονται και μασκαρεύονται τους “πατριώτες” τους ξέρουμε ποιοί είναι, και οι πιο θλιβεροί από δαύτους είναι ότι όντως είναι δυνατόν να ζήσει αυτό το ιδεολογικό ΦρανκενσταΪν και το παρουσιάζουν και ως κατι το σχεδόν …. φυσικό.
Ας μην γελιόμαστε, ο κάθε μπούφος που λέει ότι “το κεφάλαιο δεν έχει πατρίδα” είναι το ίδιο Εθνομηδενιστής με τον αντίστοιχο νεοφιλερέ αριστερό μπούφο που τραγουδά για “ανοιχτά σύνορα” … είναι ακριβώς το ίδιο, γιατί δομείται επάνω στην ίδια ακριβώς αντίληψη για τον κόσμο. Δεν είναι τυχαίο που νεοφιλερέ ινστρούχτορες όπως ο διαβόητος Μαυρίδης ή ο Σκυλακάκης πανηύριζαν για την εισροή φτηνων δούλων [πασπαλισμένο με λίγο “ανθρωπισμό” και “ευαισθησία” αλλά όπως λέει και το ρητό “το σκ@…ό όσο κι αν το πασπαλίσεις με άχνη, κουραμπιές δεν γίνεται”].
Νομίζω ότι είναι αδήριτη πλεον η αναγκη να αναδομηθεί ιδεολογικά ο χώρος της Κεντροδεξιάς επάνω σε τρεις πυλώνες, εξίσου αδιαπραγματευτους: Πατριωτισμός – Κοινωνία – Δημοκρατία. Η “ελευθερη αγορά” είναι σημαντικό στοιχείο όταν μιλάμε για πατάτες, μπλουζάκια, σώβρακα και αυτοκίνητα, αλλά δεν μπορεί να αποτελεί ιδεολογικό πυλώνα.
Η αγορά και η οικονομία αποτελούν κομμάτι της κοινωνίας και ως εκ τούτου δεν μπορούμε να υποστηρίζουμε σοβαρά την ιδεολογική αυτονόμηση της και να λέμε “φιλελές στην αγορά, “πατριώτης” στην κοινωνία”. Έτσι οι ρυθμίσεις της αγοράς θα πρέπει να υποστηρίζουν και να προωθούν κάποιες ευρύτερες κοινωνικές στοχεύσεις για το ευ ζεις ΟΛΗΣ της κοινωνίας, όχι μόνο για κάποιες μειοψηφικές ελίτ της “αριστείας” (όπως βαυκαλίζονται να πιστεύουν τα εξαπτέρυγα του CV Mitsotakis).
Συνιστώ να διαβάσετε με προσοχή το μελέτημα του Χρυσόγελου, όχι μόνο γιατί κονιορτοποιεί τα ιδεολογήματα των μεταπρατικών και αποτυχημένων “ελίτ” αλλά και για τις εύστοχες προτάσεις του, στις οποίες θα πρόσθετα την άμεση ανάγκη εισαγωγής του θεσμού των Δημοψηφισμάτων και Νομοθετικών Πρωτοβουλιών από τους Πολίτες.
http://cosmoidioglossia.blogspot.gr/2016/01/blog-post_20.html
Δείμο, δυστυχώς μετά την οσονούπω παρέλευση της στενόμυαλης και ιδεοληπτικής αριστεράς (οι ίδιοι το λένε-facebook Πανούση), ο κύκλος της μεταπολίτευσης θα κλείσει με την παρέλευση και της στενόμυαλης και ιδεοληπτικής (βλέπε νεοφιλελεύθερης) δεξιάς.
Ο απελπισμένος κόσμος από τα μαλλιά του πιάνεται. Ο Κυριάκος έχει το budget και τους μηχανισμούς να βγει πρωθυπουργός, ιδίως αφού θα τα έχει κάνει τελείως μπάχαλο μέχρι το καλοκαίρι ο Τσίπρας και οι πρώην συμφοιτητές και φίλοι της παρέας του.
Στο τέλος ο Τσίπρας και η παρέα του θα μας αφήσουν μια μουσουλμανική μειονότητα της τάξης του 20% του πληθυσμού, που θα γεννοβολάει με τριπλάσιο ρυθμό από εμάς, ο δε Κυριάκος θα αποδιαλύσει τελείως όλη την μεσοαστική οικονομία η οποία θα μοιραστεί και θα καρτελοποιηθεί σε 5-10 ξένους οικονομικούς παίκτες. Η δε κοινωνία μας θα ταξικοποιηθεί σε δύο βασικά ταχύτητες, μια της μικρής ελιτ και μια της μεγάλης πλειοψηφίας της λατέρνας της φτώχειας και του φιλότιμου…
ΥΓ1
Ενδιαφέρον το πόνημα του Χρυσόγελου.
ΥΓ2
Νεοφιλελευερικά παραλειπόμενα ή εκεί όπου ολα είναι markets, M&A, χρηματοπιστωτικό παίγνιο και γελάκια πάνω στην μοίρα της πλέμπας:
http://www.zerohedge.com/news/2015-09-06/we-made-it-wider-hank-paulson-bursts-out-laughing-when-asked-about-wealth-inequality
“…Speaking of Goldman Sachs and income inequality, back in April, Hank Paulson and Robert Rubin sat down with Sheryl Sandberg and Tim Geithner at an event hosted by Michael Milken (no less), to discuss a variety of topics. Around a half hour into the discussion, Sandberg asks Paulson about income inequality. Here’s what happens next:
Sandberg: “Yeah, so let’s follow up on a bunch of the things we were [talking about]. Let’s start with income inequality.”
Paulson: “Ok, well.. income inequality. I think this is something we’ve all thought about. You know I was working on that topic when I was still at Goldman Sachs..”
Rubin: “In which direction? You were working on increasing it.”
Paulson then bursts out laughing: “Yeah! We were making it wider!””…
https://www.youtube.com/watch?time_continue=2165&v=XZfXqxdGOB4
*Σημειωτέον ο Πώλσον ήρθε τις προάλλες να συζητήσει για επενδύσεις στην Ελλάδα ή μάλλον καλύτερα για να δει γιατί πάνε τόσο χάλια αυτές που ήδη έχει…
Σε συνέχεια της θέσεως του Δείμου, την οποία αποδέχομαι, σπεύδω να παραθέσω σχετικά αποσπάσματα δύο άρθρων του Χρήστου Γιανναρά περί της κοινής ιστορικοϋλιστικής καταγωγής καπιταλισμού και μαρξισμού ως και περί του απολύτως μονοσήμαντου (οικονομικού) πρίσματος, υπό το οποίο αμφότεροι προσδιορίζουν, ερμηνεύουν, αξιολογούν και ιεραρχούν τις ανθρώπινες σχέσεις στο πλαίσιο μίας συλλογικότητας και εν τέλει την αξία και το νόημα της ζωής σε τούτο τον κόσμο:
Α) Χρήστος Γιανναράς εις Η ελληνική δυναμική της διαφοράς (ο κοινοτισμός στην παράδοση και στο σήμερα):
[βλ. http://ellinikoskoinotismos.blogspot.gr/2013/12/blog-post_25.html%5D
«Tο κεφάλαιο δεν έχει πατρίδα, όπως δεν έχει και το προλεταριάτο (καταπώς το όριζε ο Mαρξ). Kεφάλαιο και προλεταριάτο είναι έννοιες περιληπτικές συμφερόντων. Aνταγωνιζόμενων συμφερόντων, που γεννάνε «τάξεις» και «πάλη των τάξεων». Δεν έχουν πατρίδα, γιατί αποκλείουν εξ ορισμού την έννοια, την πραγματικότητα και τον στόχο της «κοινωνίας». Aγνοούν τόσο την «κοινωνίαν της χρείας» όσο και την «κοινωνία του αληθούς» – την κοινή πάλη για «νόημα» της ύπαρξης και της συνύπαρξης.
Kεφάλαιο και προλεταριάτο είναι έννοιες περιληπτικές συμφερόντων, και φορείς των συμφερόντων είναι άτομα – αδιαφοροποίητες μονάδες συλλογικής ομοείδειας. Eχουν απρόσωπο χαρακτήρα, και το Kεφάλαιο και το προλεταριάτο, χαρακτήρα διεθνικό, η διαπάλη τους δεν γνωρίζει σύνορα και πατρίδες. Aφορούν και τα δύο στην απρόσωπη φύση του ανθρώπου, στις ενστικτώδεις ορμές της φυσικής ομοείδειας (αυτοσυντήρηση, κυριαρχία, ηδονή). Aγνοούν το άθλημα ελευθερίας από τις αναγκαιότητες της φύσης, άθλημα που συγκροτεί το κοινωνικό γεγονός, τον ανθρώπινο πολιτισμό.
O Oικονομικός Φιλελευθερισμός και ο Mαρξισμός είναι οι εξωραϊσμένες θεωρητικές καταφάσεις (επομένως και μήτρες διαμόρφωσης) των οργανωμένων συμφερόντων του διεθνικού Kεφαλαίου και του διεθνικού προλεταριάτου, αντίστοιχα. Tυπικά προϊόντα, και οι δύο θεωρίες, της φιλοσοφίας του Διαφωτισμού, δηλαδή της ατομοκρατίας και της φυσιοκρατίας. Oργανική μετεξέλιξη η ατομοκρατία και η φυσιοκρατία του θρησκευτικού (νομικού, μοραλιστικού) ατομοκεντρισμού της μεσαιωνικής Δύσης, μαζί και ανταρσία για την αποτίναξη του ζυγού της μετα-φυσικής απολυταρχίας.
Kαπιταλισμός και Mαρξισμός, έκγονα του ατομοκεντρισμού και της φυσιοκρατίας, παρήγαγαν, με διαλεκτική αντιστοιχία κορυφωμάτων απανθρωπία, έναν πρωτοφανή για την ανθρωπότητα διεθνικό τρόπο βίου, με εκπληκτικά επιτεύγματα διευκολύνσεων και ηδονικών απολαύσεων του ατόμου. Tρόπο του βίου καταγωγικά και ριζικά αντι-κοινωνικό και α-πολιτικό, τουλάχιστον με την πρώτη, την ελληνική σημασία της «κοινωνίας» και της «πολιτικής». Θεμελιωμένος αυτός ο τρόπος στην απόλυτη προτεραιότητα θωράκισης του απρόσωπου ατόμου (με ατομικές δικαιωματικές «ελευθερίες» ή με κεντρικά κατευθυνόμενες παροχές «γενικής ευτυχίας») καταχρηστικά ονομάζεται «πολιτισμός». Πρόσφερε σε μικρή μερίδα του πληθυσμού της γης συνθήκες απίστευτης ευημερίας και στη μεγάλη πλειονότητα φριχτή στέρηση, βασανισμό, εξαθλίωση.
… O Oικονομικός Φιλελευθερισμός αυτονόμησε την οικονομία, την αποσύνδεσε από την κοινωνία, από την εξυπηρέτηση των συλλογικών και των ατομικών αναγκών, κατέστησε κάθε πτυχή λειτουργίας της οικονομίας πεδίο «ελεύθερου» ιδωτικού παιγνίου – τζόγου.»
Β) Χρήστος Γιανναράς εις Πρωτογονισμός και «εποικοδόμημα», εφημερίδα «Η Καθημερινή της Κυριακής», φύλλο της 21-12-2014:
[Βλ.http://www.kathimerini.gr/796857/opinion/epikairothta/politikh/prwtogonismos-kai-epoikodomhma%5D
«…Αντιπαλεύοντας τον «τρόπο» του «υπαρκτού σοσιαλισμού» οι κοινωνίες της «φιλελεύθερης οικονομίας» είχαν επιστρατεύσει ρομαντικά ρητορικά προσχήματα ιδεαλισμού. Εκρυβαν επιμελέστατα την κοινή καταγωγή καπιταλισμού και μαρξισμού από την ίδια μήτρα: τον Ιστορικό Υλισμό. Επινόησαν την ετικέτα της «χριστιανοδημοκρατίας» καλλιεργώντας με θαυμαστή αποτελεσματικότητα την ψευδαίσθηση ότι οι στυγνοί νόμοι της «ελευθερίας των αγορών» (νόμοι φυσικής επιλογής, επιβίωσης του ισχυροτέρου, άτεγκτης ανταγωνιστικότητας) μπορούν να συνταιριαστούν με έναν θρησκειοποιημένο Χριστιανισμό, ατομοκεντρικής, «πνευματικά» αιτιολογημένης, ωφελιμοθηρίας. Η παράσταση κράτησε ώς τα τέλη της δεκαετίας του ’80. Τότε, στις κοινωνίες του «υπαρκτού σοσιαλισμού» οι συγκυρίες ξεγύμνωσαν αποκαλυπτικά τα ιδεολογήματα που συντηρούσαν την ψευδαίσθηση της αντιπαλότητας: Αποκάλυψαν τους εμφανιζόμενους ως αντιπάλους, μαρξισμό και καπιταλισμό, σε σιαμαία συμφυΐα – δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, του Ιστορικού Υλισμού. Τα καθεστώτα του «υπαρκτού σοσιαλισμού» κατέρρευσαν, όχι γιατί απέρριπταν πια τον Ιστορικό Υλισμό, αλλά επειδή λαχταρούσαν περισσότερον Ιστορικό Υλισμό: Ηθελαν μπλου-τζηνς, καλλυντικά, πορνογραφία, «ελευθερία» ανεμπόδιστων ατομικών καταναλωτικών επιλογών…»
Για να γίνει αντιληπτή η παθοψυχολογία του νεοέλληνα αρκεί να διαβάσει κανείς τα παραπάνω λεγόμενα του Γιανναρά και μετά να συνειδητοποιήσει ότι το ίδιο άτομο αρθρογραφεί συστηματικά, χρόνια τώρα, στην δημοσιογραφική ναυαρχίδα του νεοφιλελευθερισμού στην Ελλάδα…
Beriev, πάντως, κατά την γνώμη μου είναι πολύ πιο γόνιμο ο Γιανναράς να αρθρογραφεί σε ένα τέτοιο έντυπο παρά σε ένα άλλο, η κεντρική “γραμμή” του οποίου θα ταυτιζόταν με τις προσεγγίσεις του, καθώς αφ’ ενός μεν θα απευθυνόταν σε ένα πολύ μικρότερο αναγνωστικό κοινό αφ’ ετέρου δε θα εστερείτο της ευκαιρίας να ανοίξει ένα άλλο -πιο φωτεινό- παράθυρο στις αναζητήσεις ανθρώπων, οι οποίοι βομβαρδίζονται πανταχόθεν όσο και μόνόπλευρα από “ιδεολογικά παραισθησιογόνα” μηδενιστικού περιεχομένου… Ένα ερώτημα βεβαίως είναι πώς η Καθημερινή δέχεται να φιλοξενούνται στις σελίδες της τέτοιες απόψεις, ακραίως αντίθετες με την “γραμμή” της. Πιθανόν να θεωρεί αφ’ ενός μεν ότι περιποιεί τιμή στην εφημερίδα να φιλοξενεί κείμενα του Γιανναρά, καθώς δύναται κατ’ αυτόν τον τρόπο να προωθεί πιο πειστικά το προφίλ του πολυσυλλεκτικού – δημοκρατικού εντύπου, απολαμβάνουσα παράλληλα και εξ αυτού του λόγου την απονομή σε αυτήν -εξ αντανακλάσεως- παρασήμων λογιότητος, αφ’ ετέρου δε ότι ο Γιανναράς, ως μοναχική εξαίρεση ξεχωριστής ποιότητος στα μεγάλα Κυριακάτικα φύλλα, είναι τελικώς απολύτως ακίνδυνος.
Σωστοί και πιθανοί οι λόγοι που αναφέρατε κ. Μπούτο, αλλά όπως και να είναι, δεν έχει ανάγκη ένας πνευματικός άνθρωπος του βεληνεκούς του Γιανναρά και σε αυτήν την ηλικία πλέον, να αρθρογραφεί ούτε ως τύπου op-ed αρθρογράφος στην Καθημερινή του κ. Αλαφούζου.
Ο κ. Γιανναράς θα μπορούσε να γράφει βιβλία που θα χτυπούσαν ουσιαστικότερα τα προβλήματα της χώρας σήμερα, δείχνοντας συγκεκριμένους δρόμους που πρέπει να ακολουθηθούν, χωρίς ευγένειες και υπεκφυγές για πρόσωπα και καταστάσεις.
Ή αλλιώς, τι χρείαν έχει ο Γιανναράς στα 80 του τον Αλαφούζο;…
Μήπως δεν θα γινόντουσαν τα βιβλία του bestsellers;
Μήπως δεν θα βρισκόταν εκδότης να τα εκδώσει;
@Beriev
Συμφωνώ με το σχόλιό σας για τον κ. Γιανναρά.
Νομίζω ότι έχει χρόνια να γράψει κάτι του επιπέδου του.
Για να διασκεδάσετε λίγο διαβάστε το ακόλουθο (λίγο παλιό αλλά χαριτωμένο) που αναφέρεται και στον κ. Γιανναρά:
http://antifono.gr/portal/κατηγορίες/ελλάδα-ιστορία-γεωπολιτική/γραπτός-λόγος/2868-to-κουλούρι.html
Ἕνα σύντομο βίντεο γιὰ τὰ δεινὰ τοῦ (νεο)φιλελευθερισμοῦ ἐδῶ :
https://www.youtube.com/watch?v=8ahVghkW5WI
Κάποιος ἄλλος ἔκανε τὸν κόπο νὰ ἀντιγράψει ἐδῶ :
http://www.kathimerini.gr/847732/opinion/epikairothta/politikh/o-sisyfos-kai-h-aiwnia-par8ena
« … μια ανάγνωση του προγράμματος του 1981, του περίφημου τότε και ξεχασμένου σήμερα «Συμβολαίου με τον Λαό».
Εκεί, το ΠΑΣΟΚ αυτοδιαφημιζόταν, ούτε λίγο ούτε πολύ, ως η «λύση για τη σημερινή βαθιά κρίση του παγκόσμιου καπιταλισμού» και προκήρυσσε πως αγωνίζεται «για μια κοινωνία δίκαιη όπου θα σταματήσει η εκμετάλλευση του ανθρώπου από τον άνθρωπο και η αποξένωση από το προϊόν του μόχθου του».
Κατήγγειλε μάλιστα την οικονομική ανάπτυξη που είχε προηγηθεί ως «αριθμητική αύξηση, που παρουσιάσθηκε στους δείκτες της οικονομίας μέχρι το ξέσπασμα της κρίσης» γιατί «μοναδικός στόχος της πορείας που ακολουθήθηκε ήταν το κυνήγι του κέρδους» από «το μεγάλο ξένο και ντόπιο κεφάλαιο, που καταπιέζει όλο και περισσότερα στρώματα του λαού μας, κάθε μέρα και πιο στυγνά». Κάπου εκεί πρόσθετε στα δεινά του τόπου και την «αλόγιστη εισαγωγή ξένης τεχνολογίας»! Ομως, με το ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση (και «τον λαό στην εξουσία») θα ξεκινούσε ο σοσιαλιστικός μετασχηματισμός της κοινωνίας και «το κοινωνικό συμφέρον» θα έμπαινε πάνω από το κέρδος.
Προφανώς η Ελλάδα απέφυγε τη μετατροπή της σε σοσιαλιστικό παράδεισο, αλλά η κοσμοαντίληψη αυτή και σαφέστατα αριστερή ήταν και εγκαταστάθηκε για τα καλά στο υποσυνείδητο των περισσότερων Ελλήνων, μπολιασμένη καθώς ήταν και με γενναίες δόσεις εθνοπατριωτισμού. Συγκρινόμενος με τον λόγο του ΠΑΣΟΚ της εποχής εκείνης, ο σημερινός λόγος του ΣΥΡΙΖΑ φαντάζει συχνά ως μετριοπαθής ! … »
Καὶ κατὰ κάποιον ἄλλον σχολιαστή :
http://www.athensvoice.gr/article/city-news-voices/%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%B7/%CE%BC%CF%80%CE%BB%CF%8C%CE%BA%CE%B1-%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%8D%CF%81%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%BA%CE%BF%CF%80%CE%AC%CE%BD%CE%B1-%CE%BF-%CE%AC%CE%BA%CE%B7%CF%82-%CE%BC%CE%AD%CF%83%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%82
« … Όπως έλεγε και ο Άκης, για να καβαντζάρει τον Σημίτη στη στροφή, «Χτυπάμε τον Νεοφιλελευθερισμό, προκρίνοντας πολιτικές με προοδευτικό πρόσημο! Πρώτα ο άνθρωπος!» Αυτή ήταν και παραμένει η επίσημη γλώσσα ΤΟΥ Συστήματος. Αυτό που με λίγα λόγια έχει καταδείξει ο Εθνικός Ποιητής «Μπλα, μπλα, μπλα, Δημοκρατία, μπλα, μπλα, μπλα, με εκλέξανε!» … »
« … Ο Τσοχατζοπουλισμός μας ξέρει ότι (νομότυπα και όχι μόνο) ζει εις βάρος του διπλανού του, αλλά όταν του το προσάψεις τότε ξέρει επίσης να σε αποστομώσει. «Κάτω ο Νεοφιλελευθερισμός!» θα σου πει. Δηλαδή, να μην ξαναπεράσεις από τη γειτονιά και άντε τράβα αλλού να διαμαρτυρηθείς για τις πομπές μας, αφού όλο θες να αυτομαστιγωνόμαστε –σαν δεν ντρέπεσαι ! … »