Ο Ίων Δραγούμης δημοσιεύει το μικρό βιβλίο με τίτλο «Η Μεγάλη Ιδέα» το 1908. Το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα (1840-1900) συμπίπτει με την προσπάθεια του Ελληνισμού να διαμορφώσει την εθνική του συνείδηση καθώς και με τον αγώνα να οικοδομήσει την κρατική του οντότητα μέσα σε ένα νέο πνευματικό και πολιτικό περιβάλλον. Τα χρόνια αυτά η εθνική συνείδηση μετασχηματίζεται και εκφράζεται ως ιδεολογία και πίσω από αυτήν την ιδεολογία κρύβεται η Μεγάλη Ιδέα. Αυτή η Εθνική Μεγάλη Ιδέα αποτελεί την επιδιωκόμενη από τον εθνικισμό σύμπτωση της πολιτισμικής κοινότητας του έθνους με την εθνοκρατική μονάδα πολιτικής οργάνωσης ή διαφορετικά έναν “μύθο” με κοινωνική λειτουργία.
Η ιδεολογία όμως της Μεγάλης Ιδέας είχε να αντιμετωπίσει δυσκολίες γιατί ερχόταν σε σύγκρουση με την πολιτική των Μεγάλων Δυνάμεων σχετικά με το μέλλον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και βρισκόταν σε πλήρη αντίθεση με τις εθνικές διεκδικήσεις και επιδιώξεις των υπόλοιπων βαλκανικών λαών. Η αναζήτηση του περιεχομένου της Μεγάλης Ιδέας αποτέλεσε ένα σοβαρό ερμηνευτικό ζήτημα. Για το τι ακριβώς εννοούσαν οι Έλληνες με τον όρο Μεγάλη Ιδέα δεν μπορούμε να αποφανθούμε με σιγουριά. Άλλοι εννοούσαν την εδαφική επέκταση και άλλοι την πνευματική αναγέννηση του τόπου.
Ο Ίων Δραγούμης ξεκινά το έργο του ως εξής: «Όταν και η Κωνσταντινούπολις έπεσε, το Έθνος εις το οποίον δεν απέμεινε πλέον καμμία δύναμις και καμμία ευτυχία, εφάνη καταδικασμένον ν’ αποθάνη υπό την εσχάτην δουλείαν. Αλλά το έθνος δεν απέθανε. Όταν όλα τα έχασε, μόνον, χάρις εις την θρησκείαν του, που υποβάλλει την ιδέαν της αναστάσεως, εδημιούργησε δι’ εαυτό μίαν δύναμιν, ένα Ιδανικόν, την Μεγάλην του Ιδέαν. Επίστευσεν ότι θα έλθη πάλιν ημέρα που θ’ αναστηθή από τον τάφον της δουλείας και ενωμένο πάλιν θ’ αποτελέση κράτος εύμορφο και δυνατό».
2 comments
Μα τι έχετε πάθει εκεί στο Αντίβαρο τώρα τελευταία; Λες και σας έχει πλήξει κάποια νόσος ιδεολογικής συγχύσεως. Από την μιά σας ξενίζει ο όρος εθνικιστής από την άλλη εκθειάζετε και καλά κάνετε τον Εθνικισμό. Και μιλάτε για την Μεγάλη Ιδεα με τα παρακάτω λόγια:
“Η αναζήτηση του περιεχομένου της Μεγάλης Ιδέας αποτέλεσε ένα σοβαρό ερμηνευτικό ζήτημα. Για το τι ακριβώς εννοούσαν οι Έλληνες με τον όρο Μεγάλη Ιδέα δεν μπορούμε να αποφανθούμε με σιγουριά. Άλλοι εννοούσαν την εδαφική επέκταση και άλλοι την πνευματική αναγέννηση του τόπου.”
Μα αν είναι δυνατόν, εδώ διϋλίζουμε τον κώνωπα και μετά καταπίνουμε την κάμηλο που θα έλεγαν και στην εποχή του Δραγούμη. Μα ΤΟΣΟ δύσκολο είναι να καταλάβετε ότι η Μεγάλη Ιδέα, ασχέτως πώς την εννοούσε ο καθένας, είναι ΚΑΙ η εδαφική επέκταση ΚΑΙ η πνευματική αναγέννηση του τόπου ΚΑΙ ο,τιδήποτε άλλο ωφελεί το Έθνος;
Πόσο δύσκολο πια είναι να αρχίσετε να σκέφτεστε σαν πραγματικοί Έλληνες και να αποσείσετε από πάνω σας την αρρώστεια της …”πολιτικής ορθότητας”. Πείτε τα πράγματα με το όνομά τους και μην τα φτασιδώνετε προκειμένου να μην σας κατηγορήσουν για εθνικιστές, φασίστες και χουντικούς. Πάνε αυτά τελειώσανε, είδαμε που μας κατάντησαν οι δήθεν καθωσπρέπει πολιτικάντηδες με τον ψεύτικο ξύλινο λόγο. Πάρτε μαθήματα από τους …τούρκαλάδες: Το δικό μας δικό μας και το δικό σας δικό μας. Έλεος πια, δεν καταλαβαίνετε ότι ζούμε σε ένα πλανήτη – ζουγκλα και αν δεν τους φας πρώτος εσύ θα σε φάνε οι άλλοι;
Πρώτοι εσείς εκεί στο Αντίβαρο διαβάστε τον Δραγούμη και μετά κάντε μας εμάς μαθήματα ορθής πολιτικής συμπεριφοράς.
Έχεις δίκιο. Καλύτερα νεκρός αλλά μαχόμενος παρά εθελόδουλα υποτελής.
Αλλά όπως έχει πει και ο κορυφαίος σύγχρονος Έλληνας φιλόσοφος Χρήστος Γιανναράς: “Το κοπάδι υπνοβατεί. Ας υποδείξει κάποιος μια πιο ανέλπιδη ιστορική τραγωδία απ΄ αυτή που ζει ο ελληνισμός σήμερα”.