Tuesday 15 August 2023
Αντίβαρο
Ανδρέας Σταλίδης Τουρκία

Ερντογάν ο Μεγαλοπρεπής.

Γράφει ο Ανδρέας Σταλίδης.
Δημοσιεύθηκε στην Εστία, 18 Απριλίου 2017.

Η Τουρκία από την ίδρυσή της το 1926 είναι μεν διχασμένη χώρα, αλλά ως το 2003 διοικούνταν από μία μόνο πτέρυγα: τους Κεμαλιστές. Ο στρατός έκανε 4 πραξικοπήματα: 1960, 1971, 1980 και 1997 εδραιώνοντας τον ρόλο του και εξωβελίζοντας τους Ισλαμιστές στο περιθώριο. Οι ριζικές κοινωνικοπολιτικές αλλαγές συνήθως απαιτούν δύο γενιές. Πρόδρομος της εγκαθίδρυσης του Πολιτικού Ισλάμ στην Τουρκία ήταν ο Ερμπακάν με πολιτική δράση από το 1971 ως το 1997 όταν καθαιρέθηκε πραξικοπηματικά και από εν ενεργεία πρωθυπουργός βρέθηκε στη φυλακή.

Ο Ερντογάν ανήκε στο κόμμα του από το 1980. Διετέλεσε Δήμαρχος Κωνσταντινούπολης την περίοδο 1994-98, όταν και αυτός καθαιρέθηκε και φυλακίστηκε επειδή ανέφερε δημοσίως ότι «τα τζαμιά είναι οι στρατώνες μας, οι τρούλοι τα κράνη μας, οι μιναρέδες οι ξιφολόγχες μας και οι πιστοί οι στρατιώτες μας». Το 2001 ίδρυσε  το διάδοχο κόμμα του Ερμπακάν μαζί με τον Γκιουλ. Επειδή όμως είχε χάσει τα πολιτικά του δικαιώματα δεν μπορούσε να πολιτευτεί πριν το 2003. Τότε μεθόδευσε την είσοδό του στην Βουλή και την ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον παραιτούμενο Γκιουλ. Από τότε άρχισε να σαρώνει τα πάντα σε μία ξέφρενη πορεία.

Ο Ερντογάν

  • άλλαξε ριζικά την πορεία της χώρας κατά 180 μοίρες, θέτοντας τον Κεμαλισμό στο περιθώριο και αποδυναμώνοντας τον στρατό με αφορμή διάφορα σκάνδαλα·
  • άλλαξε την δικαστική ηγεσία όποτε διαφωνούσε μαζί της, κυρίως για θέματα του Ισλάμ·
  • ανεβοκατέβαζε Προέδρους της αρεσκείας του ως Πρωθυπουργός·
  • ανεβοκατέβαζε Πρωθυπουργούς της αρεσκείας του ως Πρόεδρος, όπως για παράδειγμα  τον Νταβούτογλου, τον οποίον ο ίδιος τον έφερε από το πουθενά αφού υϊοθέτησε το νεο-οθωμανικό του δόγμα και τελικά εκπαραθύρωσε·
  • έκλεισε δεκάδες εφημερίδες και φυλάκισε εκατοντάδες δημοσιογράφους ·
  • Φυλάκισε πέρυσι το καλοκαίρι 40 χιλιάδες αντιφρονούντες στρατιωτικούς, δικαστικούς, ακαδημαϊκούς και δημοσίους υπαλλήλους με αφορμή το πραξικόπημα εναντίον του·
  • Αρνήθηκε στις ΗΠΑ τη χρήση της Τουρκίας για επιχειρήσεις στη Μέση Ανατολή·
  • Κυνήγησε τον τέως σύμμαχό του Γκιουλέν, και κατηγόρησε ανοιχτά την παγκόσμια υπερδύναμη ότι τον υποθάλπει·
  • Χρησιμοποίησε τους Σύριους μετανάστες την κατάλληλη στιγμή, ώστε να προκαλέσει ζημία στην Ελλάδα και να υποχρεώσει την ΕΕ σε μία συμφωνία-υποχώρηση άνευ όρων μαζί του·
  • Έριξε απροκάλυπτα ένα Ρωσικό αεροσκάφος και ένα μήνα αργότερα «τα βρήκε» με τον Πούτιν διασφαλίζοντας τα συμφέροντά του στη Συρία και το κεκτημένο της δράσης εκεί του Τουρκικού στρατού·
  • Προχθές, κέρδισε το δημοψήφισμα εδραιώνοντας με δημοκρατικό μανδύα την βούληση των Τούρκων να αποκτήσει  αυξημένες εξουσίες για 12 ακόμη χρόνια. Κανείς δεν τολμά να του φέρει αντίρρηση, υποχρεώνοντας την ΕΕ να ψελλίσει απλώς ότι «πρέπει να σεβαστεί τη μικρή διαφορά της νίκης του», υποτασσόμενη ως νάνος απέναντί του.

Κέρδισε το δημοψήφισμα παρόλο που έχασε σε όλες ανεξαιρέτως τις περιοχές που εμείς νομίζουμε ότι απαρτίζουν την Τουρκία: στις μεγάλες πόλεις, στην Ευρωπαϊκή Τουρκία και στα παράλια.

Πρόκειται αναμφισβήτητα για σπάνιο ηγέτη, ο οποίος θα μας είχε κατασπαράξει αν δεν ασχολούνταν όλα αυτά τα χρόνια με πανίσχυρους εσωτερικούς και εξωτερικούς εχθρούς, παίζοντας ταυτόχρονα στα δάχτυλα διπλωματικό και στρατιωτικό σκάκι. Τους αποτελείωσε όλους και δεσπόζει πλέον χωρίς αντίπαλο.

…..

======Ως εδώ ήταν το άρθρο, όπως δημοσιεύθηκε στην Εστία.=====
=====Ακολουθούν επεξηγηματικές σκέψεις για το ίδιο θέμα========

Υστερόγραφο – υπόβαθρο του άρθρου με ανατροπή τεσσάρων κοινοτυπιών που ακούστηκαν αυτές τις μέρες. Σε 500 λέξεις δεν μπορείς να τα γράψεις όλα, ούτε και να προβλέψεις τι θα γραφτεί ώστε να το απαντήσεις προκαταβολικά. Το άρθρο γράφτηκε το βράδυ της Κυριακής (του Πάσχα) του δημοψηφίσματος) πριν διαβάσω οτιδήποτε άλλο για το θέμα.

  • «Μόνο 51.4%! Τόσο ορισακά. Η Τουρκία είναι διαιρεμένη»

Σωστά. Η Τουρκία δεν διαιρέθηκε σήμερα, ούτε επί Ερντογάν. Ήταν πάντοτε διαιρεμένη. Η κυρίως διαίρεση ήταν μεταξύ Κεμαλιστών και Ισλαμιστών. Σε περυσινό μου άρθρο, λίγο μετά το αποτυχημένη πραξικόπημα στην Τουρκία (όπου λέω ότι όχι μόνο δεν ήταν στημένο από τον Ερντογάν, αλλά μάλλον άργησε αρκετά χρόνια να γίνει, ακριβώς διότι η Τουρκία ήταν πάντοτε διαιρεμένη), έγραφα ότι σήμερα περίπου το ½ των Τούρκων είναι Ισλαμιστές, το 1/3 Κεμαλιστές και το υπόλοιπο 1/6 αποτελείται από τις διάφορες μειονότητες (η μεγαλύτερη των οποίων είναι οι Κούρδοι).. Με τον Κεμάλ, η Τουρκία γύρισε σελίδα από το Οθωμανικό της παρελθόν και έγινε πιο κοσμική και πιο εθνικιστική. Αυτό το έκανε κοινωνικά με την αναμόρφωση των οικονομικά ισχυρότερων, δηλαδή των αστικών κέντρων. Έθεσε τον στρατό υπέρμαχο του Κεμαλικού τουρκικού κράτους. Το ισλαμιστικό στοιχείο ποτέ δεν παραδόθηκε στους Κεμαλιστές. Γι΄ αυτό και διάφοροι πολιτικοί όπως ο Μεντερέζ ή ο Ερμπακάν προκαλούσαν συχνά πραξικοπήματα εναντίον τους (όπως αυτά που αναφέρω στο παρόν άρθρο).

  • «Η νίκη του Ερντογάν είναι «πύρρειος». Ο Ερντογάν είναι αδύναμος διότι δεν ελέγχει το 49% του λαού του

Το ακούσαμε αυτό πολλάκις αυτές τις μέρες. Διαφωνώ. Ένας άνθρωπος, ο οποίος έχει εκπαραθυρώσει όλους τους πολιτικούς του αντιπάλους, του ιδίου ή άλλων κομμάτων, ακόμα και πρώην φίλους και συμμάχους (Νταβούτογλου, Γκιουλέν), ένας άνθρωπος, ο οποίος δεν διστάζει να φυλακίσει περίπου 40 χιλιάδες στρατιωτικούς, δικαστές, ακαδημαϊκούς, ο οποίος δεν διστάζει να κλείσει τηλεοπτικούς σταθμούς και εφημερίδες, να φυλακίσει εκατοντάδες δημοσιογράφους, πόσο αδύναμος μπορεί να είναι; Μετρήστε πόσες φορές οι εμπειρότεροι και ειδικότεροι αναλυτές και σχολιαστές αναφέρουν γενικόλογη ορολογία όπως «οι Κεμαλιστές, η αντιπολίτευση, αυτοί που έχασαν το δημοψήφισμα» και πόσες φορές λένε κάποιο όνομα. Δεν υπάρχει αντίπαλος του Ερντογάν εντός ή εκτός Τουρκίας. Ούτε ο Γκιουλέν, ο οποίος μπορεί κάλλιστα αύριο να τα ξαναβρεί μαζί του, διότι οι στόχοι τους δεν διαφέρουν και πολύ μεταξύ τους, τουλάχιστον σε ό,τι μας αφορά περισσότερο (διεθνής ρόλος της Τουρκίας ή/και του ισλαμισμού γενικώς). Πρακτικά: Το 48.5% μπορεί να φαίνεται υψηλό, αλλά ρεαλιστικά δεν μπορεί να μεταφραστεί σε πάνω από 25% σε εκλογική επίδοση κάποιου κόμματος, σε οιεσδήποτε συνθήκες. Καθόλου πύρρειος η νίκη του. Καμία αδυναμία να προχωρήσει όπως επιθυμεί.

  • «Τώρα ο Ερντογάν θα γίνει πιο προκλητικός, θα καταχραστεί την εξουσία, και όλα αυτά θα φέρουν αντιδράσεις που θα τον ρίξουν.»

Ποια δεδομένα άραγε μας κάνουν να πιστεύουμε ότι ο Ερντογάν θα δράσει σαν νεοφώτιστος ζηλωτής; Ήδη γράφω στο άρθρο πολύ συνοπτικά τις επιτυχίες του και ενδείξεις της βαθειάς σκέψης του στο μέλλον. Τίποτα δεν είναι τυχαίο. Αμέσως μετά τη νίκη του στο δημοψήφισμα, πήγε στον τάφο του Ερμπακάν (δηλωτικό της συνέχισης της αντιπαλότητας Κεμαλιστών – Ισλαμιστών), στο μνημείο του Μωάμεθ του Πορθητή κλπ. Ασφαλώς αυτές ήταν συμβολικές πανηγυρικές κινήσεις. Όμως δεν είναι ούτε άβγαλτος πολιτικός, ούτε τυχοδιώκτης. Είναι φανερό ότι έχει κάποιο σχέδιο και σιγά σιγά προχωρά προς αυτό με μεθοδικότητα χωρίς εξάρσεις, εκμεταλλευόμενος τις συνθήκες. Δεν πιστεύω ότι από τη μία μέρα στην άλλη θα γίνει τόσο προκλητικός. Ήδη έχει ανατρέψει την εντυπωσιακά εις βάρος των Ισλαμιστών κοινωνική σύνθεση (30%-50%) και την έκανε 50%-30%. Αυτά τα πράγματα δεν μπορούν να ανατραπούν ξανά από τη μία μέρα στην άλλη, και ειδικά όταν δεν υπάρχει καν ο αντίπαλος! Τα πρόσωπα κλειδιά είναι είτε στις φυλακές, είτε αποδυναμωμένα. Μία άλλη ένδειξη της ανατροπής που πέτυχε ήταν ότι το 1997 ο πρωθυπουργός του κόμματός του στάλθηκε στη φυλακή, το κόμμα του κηρύχθηκε παράνομο, ο ίδιος ο Ερντογάν εξαναγκάστηκε σε παραίτηση από δήμαρχος Κωνσταντινούπολης και λίγους μήνες μετά καταδικάστηκε σε 10 μήνες φυλάκιση και στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων. Σήμερα, είναι πανίσχυρος. Αν πιάσουμε το τότε και το συγκρίνουμε με το σήμερα, δεν χρειάζεται καν να προστεθεί καμία λέξη για το πόσο έχει υποχωρήσει ο κεμαλισμός και πόσο έχει αδυνατίσει ο ρόλος του στρατού, και ταυτόχρονα πόσο έχει δυναμώσει ο Ισλαμισμός στην Τουρκία. Επίσης, τη θητεία του ως δήμαρχος Κωνσταντινούπολης, δεν τη χρησιμοποίησε για να προβάλλει τα ισλαμιστικά πρότυπα, όπως κάνει σήμερα, αλλά για να πετύχει ορισμένες πρακτικές αλλαγές στην πόλη, τις οποίες και κατάφερε. Ισχυρίζομαι ότι το ίδιο προσεκτικά και μεθοδικά, θα προχωρήσει και σήμερα.

  • «Το δημοψήφισμα το πήρε με νοθεία. Αργά ή γρήγορα η «αντιπολίτευση» θα προσφύγει στην τουρκική ή ευρωπαϊκή δικαιοσύνη και θα δικαιωθεί

Συγγνώμη, αλλά αυτό δεν είναι καν ευσεβής πόθος κάποιου. Είναι φαντασίωση. Εκτός του ότι δεν υφίσταται άνθρωπος με κύρος να το προχωρήσει, δεν υπάρχει ούτε ανώτερος δικαστής που είτε να μην ελέγχεται από τον Ερντογάν, είτε να μην φοβάται μία τέτοια σύγκρουση έχοντας δει όσα συνέβησαν πέρυσι.

Ασφαλώς, τίποτα από όλα αυτά δεν αποκλείει το ενδεχόμενο απότομης αλλαγής συνθηκών. Όταν ένα κράτος βασίζεται σε ένα πρόσωπο, έναν βασιλιά, έναν σουλτάνο, έναν δυνάστη, έναν αρχηγό, τότε η υπόθεση ότι αυτός εγκαταλείπει το προσκήνιο, πχ για λόγους υγείας ή κάτι αντίστοιχο, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι θα ακολουθήσει. Ήδη πέρυσι επιχειρήθηκε η εξόντωσή του δια του πραξικοπήματος. Θα μπορούσε να είχε πετύχει. Δεν πέτυχε. Αν εξαιρεθούν τέτοιες περιπτώσεις, των οποίων η πιθανότητα επιτυχίας έχει ήδη μειωθεί δραστικά μετά τις κινήσεις του, το λογικότερο είναι ότι οι αυξημένες εξουσίες του Προέδρου θα τον διατηρήσουν στην εξουσία ως το 2029 χωρίς ουσιαστικό αντίπαλο και με τον κατάλληλο χρόνο να πραγματοποιήσει ακόμη περισσότερες αλλαγές, και ίσως να ηγηθεί του Ισλαμικού κόσμου σε μία «σύγκρουση πολιτισμών», ενταγμένη στα πλαίσια του 21ου αιώνα. Τα δεδομένα είναι η ρήξη με την Ευρώπη, πιθανώς η προσέγγιση με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους και υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητα  η αποφυγή Κουρδικού κράτους, αλλά ως προς αυτό εικάζω ότι ένα επίπεδο αυτονομίας τους εντός Συρίας δεν μπορεί να το αποφύγει, διότι ως προς αυτό συμφωνούν Αμερικανοί και Ρώσοι.

6 comments

admin 19 April 2017 at 10:20

Δημοψηφίσματα στην Τουρκία. Έτος, αριθμός εγγεγραμμένων, ποσοστό του νικητή (ΝΑΙ ή ΟΧΙ).

1961 – 10,321,111 – 61.7%
1982 – 20,690,914 – 91.4%
1987 – 26,095,630 – 50.2%
1988 – 26,739,227 – 65.0%
2007 – 42,701,283 – 68.9%
2010 – 52,054,339 – 57.9%
2017 – 58,366,647 – 51.5%

Άλλος εστιάζει στις χρονολογίες (και στον αριθμό Συνταγματικών δημοψηφισμάτων), άλλος στα ποσοστά και άλλος εστιάζει στον αριθμό των ψηφοφόρων…

Reply
Γεώργιος Ἰακ. Γεωργάνας 20 April 2017 at 14:19

Τὸ πρόβλημα τοῦ Ἐρντοὰν δὲν εἶναι, πράγματι, πολιτικό. Εἶναι νὰ βρῇ ἀνθρώπους ἱκανοὺς νὰ δημιουργήσουν καὶ νὰ καινοτομήσουν μέσα σὲ οἰκονομία καὶ κοινωνία ὅπου ὁ λόγος καὶ ὁ ἀντίλογος ἐλέγχονται. Δύσκολο, ὅσο κι ἂν «ὁ παροιμιώδης μέσος ἀνθρωπάκος « … συνηθίζει σὲ κάθε βρωμιά, ἀρκεῖ νὰ ἔχη γεμᾶτο τὸν τορβᾶ … ». Ὁ δημιουργικὸς καὶ καινοτόμος ἄνθρωπος στὴν οἰκονομία δὲν ἔχει χρόνο νὰ ὑπολογίζῃ ποιανοῦ διαπλεκομένου καὶ καλοβολεμένου τὴν δουλειὰ (συνήθως πρόσοδο) θὰ φάῃ μὲ τοὺς νεωτερισμούς του. Καί, συγχρόνως, ὁ Ἐρντοὰν ἔχει ἀνάγκη νὰ ἐγκαταστήσῃ ἀξιόπιστο ἐναλλακτικὸ πρὸς τὸ μέσα μαζικῆς ἐπικοινωνίας δίαυλο ἐπικοινωνίας μὲ τὸν λαό, ὥστε νὰ μὴν μαθαίνῃ γιὰ τὴν πραγματικὴ κατάσταση στὴν χώρα μέσῳ «ἀστρολόγων πληρωμένων τῆς Αὐλῆς». Ἡ αὐταρχικὴ Κίνα καὶ ἡ Ρωσσία μέχρι στιγμῆς φαίνεται ὅτι μποροῦν νὰ ἐπιπλεύσουν ὄντας κοινωνίες ἡμίκλειστες καὶ ἐλεγχόμενες. Σὲ βάθος χρόνου, ὅμως ; Μπορεῖ νὰ ξαναζήσὴ ἡ Τσαρικὴ Ρωσσία καὶ ἡ Σουλτανικὴ Τουρκία τὸν 21ο αἰῶνα ;

Reply
admin 20 April 2017 at 18:11

Δεδομένης της αναφοράς σας στην οικονομία, να προσθέσω ένα σημείο που δεν «χώρεσε» στο άρθρο, ενώ θα το ήθελα. Παρέλαβε μία χώρα με τεράστιο πληθωρισμό και ένα νόμισμα που βουτούσε από υποτίμηση σε υποτίμηση και την έκανε ισότιμο μέλος των G20, με λόγο, αξιοπιστία και την καλή έξωθεν μαρτυρία (στη Δύση) ότι πρόκειται για μία οικονομία με δυναμική, στην οποία αξίζει να επενδύσει κανείς. Θα προσθέσω την υποδομή που έφτιαξε στην Κωνσταντινούπολη ως δήμαρχος (γέφυρες κλπ), το σχέδιο για την ανάπτυξη του αεροδρομείου της Κωνσταντινούπολης, το οποίο όταν ολοκληρωθεί θα είναι το μεγαλύτερο στην Ευρώπη και από τα μεγαλύτερα στον κόσμο, και ο βασικός ενδιάμεσος σταθμός για τις πτήσεις από Ευρώπη προς Ασία και Αραβικές χώρες. Όλα αυτά, και πολύ περισσότερα στον τομέα της οικονομίας, την κατέστησε μία από τις τέσσερις χώρες με τη μεγαλύτερη δυναμική μετά τα BRICS, που συνοψίζονται στο MINT. (Μεξικό, Ινδονησία, Νιγηρία, Τουρκία). Δείτε εδώ https://en.wikipedia.org/wiki/MINT_(economics)
Την ίδια ώρα με όλα τα παραπάνω, έκανε και θαύματα στην οικονομία.

Ανδρέας.

Reply
Γιώργος Μάτσος 20 April 2017 at 23:03

Ανδρέα, νομίζω ότι αυτή είναι η μία όψη του νομίσματος. Υπάρχει και άλλη όψη, πολύ πιο σοβαρή. Για την ακρίβεια, και άλλες όψεις.

Το πρώτο είναι η διαίρεση της Τουρκίας. Ναι, η Τουρκία ήταν πάντοτε διαιρεμένη, όμως τώρα δεν υπάρχει διαίρεση, υπάρχει πια χάσμα. Υπάρχει αντιπαλότητα. Υπάρχει ένας υποβόσκων εμφύλιος. Μην ξεχνούμε ότι κατά το πραξικόπημα του Ιουλίου και το αντιπραξικόπημα Ερντογάν στη συνέχεια είχαμε πάνω από 250 νεκρούς συνολικά. Είναι ένας πολύ μεγάλος αριθμός για τα δεδομένα “κανονικής” χώρας και όχι π.χ. της Ρουάντα. Το γυαλί της τουρκικής κοινωνίας έχει πια ραγίσει. Αυτό θα φέρει κατακλυσμιαίες συνέπειες.

Σε συνέχεια με το πρώτο παραπάνω, “δεύτερον” είναι ότι στην Τουρκία επικρατούσε μια φυσική αξιοκρατία. Κάπου είχα διαβάσει έναν Τούρκο να λέει ότι σε μια βάρκα είμαστε δέκα άγνωστοι μεταξύ μας άνθρωποι, θα σηκωθεί αυθόρμητα αυτός που είναι ο καλύτερος από τους δέκα να διοικήσει και οι άλλοι αυθόρμητα θα τον αποδεχθούν. Αν εκλείψει αυτός, θα αναλάβει με την ίδια “διαδικασία” ο επόμενος. Αυτός είναι και ο λόγος που οι Τούρκοι, ενώ κατά μέσο όρο δεν είναι άνθρωποι με ιδιαίτερη μόρφωση και προσόντα, εντούτοις καταφέρνουν να επιβιώνουν ως συλλογική οντότητα: Επειδή ακολουθούν αυθόρμητα τον καλύτερο και ικανότερο. Αυτή η διεργασία μετά το πραξικόπημα έχει αλλάξει, λόγω του αναπόφευκτου κομματισμού που έχει επικρατήσει συνολικά στο κράτος.

Τρίτον: Το πραξικόπημα και η όλη τακτική Ερντογάν έχει βλάψει πάρα πολύ το αξιόμαχο του τουρκικού στρατού. Χαρακτηριστικό, οι δυσκολίες που είχαν οι Τούρκοι στην κατάληψη της συριακής πόλης Αλ Μπαμπ. Την κατέλαβαν με τα χίλια ζόρια, μετά από συμφωνία με το ΙΣΙΣ και ενώ η τουρκική πολιτική μηχανή είχε, υποτίθεται, απόλυτη υπεροπλία.

Τέταρτον και κυριότερο: Η Τουρκία ήταν πολύ χρήσιμη στην Δύση ως προκεχωρημένο φυλάκιο της τελευταίας. Από τη στιγμή που οι προτεραιότητας της χώρας αυτής έγιναν επί Ερντογάν περισσότερο “οθωμανικές”, η χρησιμότητα της Τουρκίας για την Δύση έχει αλλάξει. Σήμερα αποτελεί μάλλον πρόβλημα η ίδια, παρά αποτελεί μέσο επίλυσης προβλημάτων. Η Τουρκία δηλαδή βρίσκεται σιγά σιγά πίσω στο 1919, χωρίς έναν Κεμάλ να μπορέσει να γυρίσει το παιχνίδι υπέρ της.

Η Δύση βέβαια δεν έχεις ασχοληθεί με το θέμα “Τουρκία”. Ίσως ακριβώς επειδή είναι τεράστιο. Ο Ερντογάν το εκεμεταλλεύεται αυτό. Αλλά όταν αποφασίσει να ασχοληθεί, ο Ερντογάν ή ο οποιοσήποτε τον διαδεχθεί στην ίδια πολιτική, θα τελειώσει την άλλη στιγμή.

Reply
Γεώργιος Ἰακ. Γεωργάνας 21 April 2017 at 11:01

Νομίζω ὅτι ἡ ἀρχικὴ ἐπιτυχία τοῦ Ἐρντοὰν στὴν οἰκονομία στηρίχθηκε στὸ ὅτι ἀπελευθέρωσε τὴν οἰκονομία ἀπὸ πολλὲς προσοδοθηρικὲς ρυθμίσεις, οἱ ὁποῖες εἶχαν θεσμοθετηθῇ γιὰ νὰ ἀγοράζῃ ψήφους τὸ κεμαλικὸ καθεστώς. Τώρα πού οἱ δικοί του εἶναι καθεστώς, θὰ θέλουν αὐτοὶ νὰ επωφεληθοῦν ἀπὸ τὶς δυνατότητες προσοδοθηρίας. Ὅ,τι ἀκριβῶς ἔπαθε ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος, ἅπαξ καὶ ἡ Ἀνόρθωσίς του κατέστη καθεστώς. Νὰ προσθέσωμε ὅτι οἱ Ἐρντοανικοὶ ἐπιχειρηματίες, ἔχοντας γυμνασθῆ νὰ ἀντιμετωπίζουν τὴν ἐχθρότητα τοῦ κεμαλικοῦ κράτους τὸ βρῆκαν ἀρκετὰ εὔκολο νὰ ἐκτοπίσουν τοὺς κακομαθημένους στὶς προσόδους κεμαλιστές. Τὸ δύσκολο γιὰ τὸν Ἐρντοὰν τώρα δὲν εἶναι τὸ παιγνίδι «σήκω σὺ νὰ κάτσω ἐγώ», πού ἔφαγε τὰ ψωμιά του, ἀλλὰ ἡ γνησία πρόοδος. Ἐκεῖ χρειάζεται προθυμία νὰ σφάζῃ κανεὶς ἱερὲς ἀγελάδες ἤ, ἔστω, ἀνοχή. Δύσκολο νὰ τὸ ἔχῃ ἕνας ἀπόλυτος κυρίαρχος. Ἐνῶ, ἂν εἶχε τὸν μπαμπούλα μιᾶς ἀξιοπίστου ἀντιπολιτεύσεως, θὰ μετριαζόταν κάπως τό πολιτικὸ κόστος

Reply
admin 21 April 2017 at 12:31

Γιώργο, θα επιμείνω στο ότι η διαίρεση της Τουρκίας πάντα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως χάσμα. Οι νεκροί από το πέμπτο πραξικόπημα δεν προσθέτουν τίποτα, διότι ήταν το πρώτο αποτυχημένο. Προηγήθηκαν τέσσερα επιτυχημένα, σε ένα εκτέλεσαν εν ενεργεία πρωθυπουργό, σε άλλο φυλάκισαν εν ενεργεία πρωθυπουργό κλπ. Αν αυτό δεν δείχνει χάσμα, τι δείχνει;

Απλά για να τα λέμε όλα, η επιχείρηση εκκοσμίκευσης του Κεμάλ έγινε (και επετεύχθη) στις αστικές περιοχές και στα παράλια (δηλαδή αυτή που νομίζουμε ως Τουρκία εμείς). Τις αγροτικές περιοχές και την ενδοχώρα, λόγω της χαμηλής οικονομικής δυναμικής την άφησε στο έλεος του Αλλάχ. Οι ψήφοι όμως μετράνε το ίδιο. Το υπονοούμενο που αφήνω στο πρώτο μου σχόλιο πιο πάνω, αφορά στο δημογραφικό. Η Τουρκία γιγαντώθηκε πληθυσμιακά τα τελευταία 50 χρόνια. Πρώτον, ανησυχητικό σε σχέση με μας (είναι για μας φλέγον και τσουρουφλίζον ζήτημα, εν πολλοίς εκτός του δημοσίου ενδιαφέροντος). Και δεύτερον, ότι πιθανώς στην ανατροπή των συσχετισμών ίσως έπαιξε ρόλο ο πολλαπλάσιος ρυθμός πληθυσμιακής ανάπτυξης των Ισλαμιστικών κοινωνικών στρωμάτων. Όχι τον καθοριστικό, αλλά ίσως έπαιξε.

Για την «φυσική αξιοκρατία» που λες, δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι, διότι είμαστε εκτός. Το θέμα είναι όμως ότι και οι δέκα μέσα στην ίδια βάρκα θα είχαν λίγο-πολύ παρόμοιες κοινωνικοπολιτικές καταβολές. Αυτό εννοώ πιο πριν. Για βάλε μέσα στη βάρκα 2 αστούς από την Κων/πολη, 1 άστεγο της Κων/πολης, 2 αστούς από τα παράλια, 1 εργάτη από την Άγκυρα, 2 Σουνίτες αγρότες από την ενδοχώρα, 1 Αλεβίτη αγρότη από την ενδοχώρα και 1 Κούρδο.

Το αξιόμαχο του στρατού ασφαλώς έχει βληθεί. Αφού ο στρατός ήταν ο εγγυητής του Κεμαλισμού. Τον διέλυσε ο Ερντογάν.

Το τέταρτο είναι το ζουμί: συμφωνώ με το συμπέρασμα ότι η χρησιμότητα για τη Δύση έχει αλλάξει. Ως τώρα ήταν το μοντέλο ένταξης μουσουλμανικής χώρας στο δυτικό άρμα. «Έτσι πρέπει να γίνεται, είδατε πόσο καλά δουλεύει το μοντέλο και εντός της Δύσης» έλεγε η Δύση 100 χρόνια στο Ισλάμ. Τώρα αυτό αντιστράφηκε. Όχι από ατύχημα, αλλά από σχέδιο. Το σχέδιο είναι η Τουρκία να γίνει η ηγέτιδα δύναμη του πολιτικού Ισλάμ στον κόσμο. Αυτή είναι η γνώμη μου. Οι σχέσεις με τη Δύση δεν τη νοιάζουν πλέον.

Ανδρέας.

Reply

Leave a Comment

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.