Sunday 21 April 2024
Αντίβαρο
Ανδρέας Σταλίδης Ταυτότητα

Το ελάττωμα του Έλληνα.

Γράφει ο Ανδρέας Σταλίδης.
Δημοσιεύθηκε στην Εστία, 27 Ιουνίου 2017.

Λέγεται συχνά ότι το ιστορικό ελάττωμα του Έλληνα είνα η διχόνοια. Στη σύγχρονη ιστορική συγκυρία ορσιμένοι προσθέτουν τη ροπή στη συνομωσιολογία και τα βεβιασμένα συμπεράσματα στα οποία βασίζεται. Επιχειρώντας να ανιχνεύσω μία κοινή βάση, ένα εφαλτήριο από το οποίο τροφοδοτούνται τα αρνητικά στοιχεία του συλλογικού μας χαρακτήρα, ανεξάρτητα από επίπεδο μόρφωσης ή νόησης, καταλήγω στο ότι ότι μία απαραίτητη προϋπόθεση για αυτά είναι η υπερβολική ταχύτητα της σκέψης, όταν ξεπερνά, κατά πολύ, την ροή των πραγμάτων και τα υπερβαίνει σε βαθμό διαστρεβλωτικό για την πραγματικότητα.

Θα ξεκινήσω με ένα παράδειγμα. Γνωρίζει κάποιος έναν άνθρωπο μέσω κοινού φίλου και το πρώτο θέμα συζήτησης μετά τις συστάσεις είναι η οικονομική κρίση. Αμέσως μετά την πρώτη πολύ σύντομη φράση τοποθέτησης, η απάντηση από τον άγνωστο -ουσιαστικά- συνομιλητή είναι «σίγουρα, εργάζεσαι με μπλοκάκι». Έμφαση στο «σίγουρα». Μετά την άμεση αρνητική απόκριση, ήρθε το δεύτερο συμπέρασμα: «τότε είσαι ελεύθερος επαγγελματίας». Πάλι αρνητική απάντηση.

Γιατί αυτή η βία; Η βία δηλαδή από τις πρώτες κι όλας λέξεις να κατηγοριοποιηθεί ο συνομιλητής· η αντοχή μόλις ολίγων δευτερολέπτων να αφιερώνεται στην πραγματική ανάγνωση του περιεχομένου, όχι ως αυτοσκοπός, αλλά μόνο ως δεδομένα με σκοπό να εισαχθεί σε ένα «κουτάκι», ώστε να «γνωρίσουμε» αυτομάτως όχι το πρόσωπο, αλλά όλες τις υπόλοιπες απόψεις του και να απαντήσουμε, ενδεχομένως, με φράσεις όπως «εσείς οι …» και «ξέρουμε τώρα…», εκτός βέβαια αν τοποθοτηθεί στο ίδιο στρατόπεδο.

Δεν ενδιαφέρει τι λέει κανείς, ούτε καν ποιος το λέει, αλλά περισσότερο για ποιον λόγο το λέει, ποιο συμφέρον κρύβει, τι ρόλο παίζει, τι θέλει να πετύχει. Έτσι γεννάται η καχυποψία και κατόπιν η διχόνοια. Η κατηγοριοποίηση αυτή μπορεί να είναι και τελεσίδικη, για πρόσωπα περισσότερο γνωστά μας με το σκεπτικό «Ο τάδε πήρε την δείνα θέση τότε, άρα δεν μπορεί παρά να πιστεύει αυτά ή εκείνα σήμερα, διότι αυτά λένε οι υπόλοιποι». Αφαιρούνται λοιπόν τα χρώματα και ο κόσμος γίνεται ολοένα και πιο ασπρόμαυρος.

Το ίδιο συμβαίνει και με τα γεγονότα. Αντίστοιχη βία να ενταχθούν αυτομάτως σε ένα προκατασκευασμένο μακροσκοπικό πλαίσιο ερμηνείας του κόσμου. Καμία διάθεση να παραμείνει μία είδηση, μία πληροφορία, ορφανή, μετέωρη, ώστε να αναζητηθούν πιθανές ερμηνείες αργότερα, όταν ίσως αποκτήσουμε ευρύτερη οπτική, ή και ποτέ, διότι δεν υπάρχει λόγος να μπορούμε να εξηγούμε τα πάντα. Όχι, πρέπει αμέσως να επιβεβαιωθούν οι πρότερες πεποιθήσεις μας. Ο κόπος για να εκπονηθεί το σχέδιο που απορρέει από όλα αυτά, δεν λαμβάνεται υπόψιν.

Λέγεται ότι τα αρνητικά στοιχεία του χαρακτήρα είναι συνήθως τα ίδια με τα θετικά του στοιχεία, όμως δοσμένα σε υπερβολικό βαθμό. Η ταχύτητα της σκέψης είναι θετικό χαρακτηριστικό, διότι χωρίς αυτήν δεν μπορεί να προχωρήσει η αέναη θεώρηση των πραγμάτων από εναλλακτικές γωνίες. Συσχετίζεται και με τη νοημοσύνη να σκεφτόμαστε ανά πάσα στιγμή πώς βλέπει το ίδιο φαινόμενο κάποιος άλλος, με άλλες αξίες, άλλες προσλαμβάνουσες ή έστω άλλη οπτική γωνία. Αποτελεί πτώσητης ικανότητας, να διοχετεύεται στο να τρέχει η σκέψη σε συμπεράσματα με ιλλιγγιώδη ταχύτητα , αντί να περιστρέφεται ψύχραιμα και κυκλικά ώστε να αντιληφθεί τον κόσμο καλύτερα. Μία θεωρία που απλώς «σώζει τα φαινόμενα» δεν είναι απαραίτητα απόλυτη ή ορθή.

40 comments

Γιάννης Παπαθανασίου 28 June 2017 at 18:29

Γενικά ο Έλληνας χαρακτηρίζεται από μία ακόρεστη δίψα για υπερανάλυση των πραγμάτων. Γι’ αυτό άλλωστε από την αρχαιότητα εως σήμερα η Ελλάδα παράγει ανεξάντλητο πλούτο ιδεών και διανοουμένων.
Το πρόβλημά μας είναι πως όλα αυτά που συζητάμε σπάνια τα υλοποιούμε. Όσες φορές αποκτήσαμε ένα όραμα αγωνιστήκαμε για αυτό και μεγαλουργήσαμε.Ο Έλληνας, όμως, όταν βρεθεί μπροστά σε δύο πόρτες που η μια οδηγεί στον Παράδεισο κι η άλλη σε μια συζήτηση περί του Παραδείσου είναι βέβαιο πως θα προτιμήσει την δεύτερη. Η έλειψη βούλησης, λόγω έλειψης ηγετών, οδηγεί σε μία ατέρμονη διαιώνιση της πολιτικής αντιπαράθεσης, η οποία υποβοηθούμενη από ξένα συμφέροντα προκαλεί τον διχασμό.

Reply
Angelos Themelis 29 June 2017 at 03:25

Ο Απόστολος Λουκάς (ιατρός, διαβασμένος και ιδιαίτερα παρατηρητικός) με μία μόνο φράση περιγράφει τους Αθηναίους κατά την επίσκεψη του Αποστόλου Παύλου στην πόλη: “Αθηναίοι δε πάντες και οι επιδημούντες ξένοι εις ουδέν έτερον ευκαίρουν ή λέγειν τι και ακούειν καινότερον” [Γιατί όλοι οι Αθηναίοι και οι ξένοι που έμεναν στην Αθήνα για τίποτε άλλο δεν είχαν καιρό παρά για να λένε και ν’ ακούνε κάτι το καινούργιο] (Πράξεις των Αποστόλων – 17,21).

Φαίνεται σαν να μην άλλαξε τίποτε από τότε. Συνεχίζουμε και αργολογούμε, παλιότερα στα καφενεία, σήμερα και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πάντα ευκαιριακά, εγωιστικά, χωρίς μέριμνα για την ουσία. Ξεχωρίζουμε διαχρονικά σ’ αυτό. Ένδειξη της Ελληνικής συνέχειας από την αρχαιότητα ως σήμερα;

Υπήρχε εκείνη η φράση “Η σιωπή είναι χρυσός”. Όταν την ανέφερα σε Κορεάτη υποψήφιο διδακτορικού στην Φιλοσοφία, σε Πανεπιστήμιο στην Αμερική, μου απάντησε ότι στη χώρα του η σιωπή ήταν ένδειξη άγνοιας, αμάθειας. Εκεί όσοι δεν γνωρίζουν έχουν την συναίσθηση να σιωπούν. Όχι εμείς. Το αντίθετο: όσα λιγότερα γνωρίζουμε, τόσο περισσότερα λέμε.

Reply
Beriev 29 June 2017 at 12:54

Όλα αυτά ισχύουν για όλους τους ανθρώπους σε όλες τις χώρες του κόσμου όταν αρχίσουν να υπάρχουν προβλήματα στη χώρα τους. Όταν όλα “πάνε καλά” αυτές οι “κακές συμπεριφορές” μένουν στα ενδόψυχα του καθενός.

Ας μην αυτομαστιγωνόμαστε άλλο και ας δουμε το πρόβλημα της χώρας ξεκάθαρα και αυτό είναι ότι η χώρα ποτέ δεν απελευθερώθηκε. Μετά την επανάσταση του ’21 η χώρα άλλαξε απλώς δυνάστη από τους Τούρκους πήγε στους δυτικούς. Μόνο όταν σταθούμε μόνοι μας στα πόδια μας, φτιάξουμε τεχνολογία και βιομηχανία και πάψουμε να αναζητούμε σε όλον τον ντουνιά “φίλους και σύμμαχους” θα δούμε προκοπή.

Reply
Γεώργιος Ἰακ. Γεωργάνας 29 June 2017 at 18:06

Ἡ τάση νά κρίνουμε γρήγορα τὸν ἄλλο ὑπάρχει σέ όλους τοὺς λαούς, προφανῶς διότι εἶναι δεξιότης πολύ χρήσιμη στὴν μέχρι σήμερα πορεία τοῦ ἀνθρωπίνου εἴδους. Φυσικά, ὅσοι ἐνδιαφέρονται γιὰ τὶς «ίδέες» ἢ καὶ ζοῦν ἀπ’ αὐτές, θέλουν νὰ κρίνονται οἱ ἰδέες τους καὶ ὄχι τὸ πρόσωπό τους. Δικαία ἀπαίτησις, ἀλλὰ καθόλου ρεαλιστική.
Ἡ διαφορὰ τῶν Ἑλλήνων ἀπὸ τοὺς ξένους, ὄχι ὅλους ἀλλὰ ἀπὸ τοὺς ἐξοχωτέρους ἐκ τῶν ξένων, εἶναι ἡ ἀδιακρισία τους, ἡ ἀδυναμία νὰ κρατήσουν το συμπέρασμα ἀπὸ τὴν ἐξέταση τοῦ ἀπέναντι προσώπου μέσα τους. Θὰ τὸ ἔλεγα ἀπλῶς κακὴ ἀνατροφή, χωριατιὰ (πιθανῶς προνεωτερική), ἀδεξιότητα, ἀφέλεια ἀκόμη καί, πάντως, ὄχι Ἑλληνικὴ ἀποκλειστικότητα οὔτε καθοριστικὸ χαρακτηριστικὸ τῆς ἐθνικῆς μας ταυτότητος.

Πάντως, ὀ «Ζητιάνος» τοῦ Καρκαβίτσα ἔχει τὴν δεξιότητα νὰ «ψωνίζῃ» γρήγορα τὰ θύματά του γιὰ νὰ δῇ τί μπορεῖ νὰ ἀποσπάσῃ ἀπὸ αὐτὰ καὶ μὲ ποιό τρόπο. Ἂν δεχθοῦμε τὴν νουβέλα ὡς ἀλληγορία γιὰ τὸν Ἑλληνικὸ ἐθνικὸ χαρακτῆρα, οἱ παρατηρήσεις τοῦ άρθρογράφου δέν εἶναι ἀντίθετες πρὸς τὴν διάγνωση τοῦ Καρκαβίτσα (πού ἦταν καὶ γιατρός).

Reply
ένας αναγνώστης 30 June 2017 at 08:27

κ. Σταλίδη,
Παρακαλείστε όπως συντάξετε ένα άρθρο με συγκεκριμένες μεθόδους αντιμετωπίσεως αυτού του φαινομένου.

Reply
Kostas A. Dimopoulos 30 June 2017 at 10:55

@ Beriev

Αγαπητέ είχαμε βιομηχανία – κάθε κατηγορίας. Αλλά από τα τέλη της δεκαετίας του ’70 και μετά αρχίσαμε να την εξαφανίζουμε… Ελπίδα μας αυτό που ήδη καταστρέψαμε….

Reply
admin 30 June 2017 at 11:39

Θα απαντήσω προς όλους με παρόμοιο τρόπο.

1. Ακόμα και η εσωτερική μας ανάγκη να πιάσουμε τον τίτλο και να βιαστούμε να πούμε ότι αυτά ισχύουν και σε άλλους λαούς, είναι κι αυτή μία ταχεία σκέψη. Ασφαλώς υπάρχουν ομοίοτητες, απλά εδώ μιλάμε για μας, όχι σε σύγκριση με άλλους, αλλά -ίσως- σε σύγκριση με τον εαυτό μας, με μία καλή εκδοχή του εαυτού μας. Εξάλλου, κατά βάση είναι θετικό χαρακτηριστκό, απλά 1) σε μεγαλύτερη δόση και 2) ενδεχομένως σε κατεύθυνσή όχι «λάθος», αλλά σε κατεύθυνση που αυτο-υποβαθμίζει το θετικό αυτό χαρακτηριστικό.

2. Το ότι ο άνθρωπος δεν αφήνει ορφανές τις πληροφορίες και τις εντάσσει σε ένα προκατασκευσμένο ερμηνευτικό πλαίσιο του κόσμου, ασφαλώς δεν είναι ελληνική ιδιαιτερότητα. Είναι «γραμμένο» στο «νοητικό dna» του ανθρώπου. Υπάρχουν έρευνες και μελέτες για το θέμα. Παραπέμπω στον Daniel Kanheman για όποιον έχει χρόνο και διάθεση να εμβαθύνει – https://en.wikipedia.org/wiki/Daniel_Kahneman

3. Δέχομαι επίσης ότι οι κακές κοινωνικές συνθήκες (της κρίσης) οξύνουν τις «κακές συμπεριφορές». Εγώ βέβαια, θα έλεγα «αντιθετοαντίστροφα» το ίδιο πράγμα: ότι σε περιόδους σχετικής ευμάρειας ή τέλος πάντων σε «κανονικές (συλλογικές) συνθήκες» οι κακές συμπεριφορές παραβλέπονται και η εστίαση γίνεται ευκολότερα στις υπόλοιπες. Οπότε, το φαινόμενο δεν γίνεται τόσο έντονα αντιληπτό.

4. Το σημείο (2) δεν είναι τελεσίδικο. Και επειδή είμαι πρακτικός άνθρωπος, θα ανταποκριθώ στον «έναν αναγνώστη» σε πρώτο βαθμό, ως εξής:
α) ο ίδιος ο Kanheman (έργο για το οποίο πήρε Νομπέλ Οικονομικών – https://en.wikipedia.org/wiki/Thinking,_Fast_and_Slow) μιλάει για το σύστημα νόησης 1 και 2. Να μην επεκταθώ και να πιάσω το θέμα: όσο έχουμε επίγνωση της βεβιασμένης αυτής σκέψης και των προκαταλήψεων (biases) που δημιουργεί, τόσο μπορούμε να ενεργοποιούμε το «σύστημα 2», το αναλυτικό δηλαδή, αυτό που εξετάζει τα πράγματα σε μεγαλύτερο βάθος, και τόσο δεν αφηνόμαστε στο έλεος του συστήματος 1, το οποίο λειτουργεί αυθόρμητα, ενστικτωδώς και είναι ευάλωτο σε προκαταλήψεις.

β) στο πρώτο άρθρο μου στην Εστία, τον Νοέμβριο του 2015, όταν μου έγινε η εξαιρετική τιμή να αρθρογραφώ εκεί, ακριβώς για να δώσω το στίγμα και τον άξονα γύρω από τον οποίον θα ακολουθούσαν και τα υπόλοιπα, είχα επιελέξει περίπου αυτό το θέμα με τίτλο «Αντίδοτο στη ροπή προς τη συνωμοσιολογία» (http://www.antibaro.gr/article/13888) και έγραφα ουσιαστικά ότι η ροπή αυτή οφείλεται στην έλλειψη τριβής με τη μέθοδο, την οργάνωση και τον σχεδιασμό από την παιδική/σχολική ηλικία.

Η πρώτη ύλη για εκείνο το άρθρο, ήταν ένα παλιότερο, εδώ στο Αντίβαρο (άρα χωρίς τον περιορισμό των λέξεων) τον Οκτώβριο του 2014 με τίτλο «Ο δημόσιος διάλογος στην Ελλάδα, η ροπή στη συνομωσιολογία και η μεθοδολογία στη σκέψη» http://www.antibaro.gr/article/11391

Παρότι δεν νιώθω ότι μπορώ να καθαρογράψω σκέψεις και προτάσεις για την αντιμετώπιση του φαινομένου, διότι αυτό θα ήταν εξαιρετικά επίπονο και θα απαιτούσε χρονοβόρα μελέτη σε βάθος, ορισμένοι άξονες αναφαίνονται ήδη από τα κείμενα αυτά. Από κει και πέρα, ο κάθε αναγνώστης έχει σίγουρα την ικανότητα και την πολύτιμη διαφορετική οπτική (από τη δική μου) να τα εμπλουτίσει όλα αυτά.

Ανδρέας Στ.

Reply
Beriev 30 June 2017 at 14:30

Η έρευνα του Kahneman υποθέτουμε ότι έχει ισχύ για τους ανθρώπους σε ολο τον κόσμο, έτσι;…

(το Thinking, fast and slow που έχω …φάτσα στο γραφείο μου είναι κορυφαίο βιβλίο, αλλά πάντα στο μυαλό μας πρεπει να είμαστε και λίγο επιφυλακτικοί σε όλα, π.χ. στο κεφ.4 για το priming ο ίδιος ο Kahneman παραδέχεται ότι τα συμπεράσματα μπορεί να είναι εσφαλμένα)

Reply
admin 30 June 2017 at 19:36

Ασφαλώς!

Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι κάτι, στο οποίο άλλοι είναι ερασιτέχνες, εμείς δεν έχουμε τη δυνατότητα να γίνουμε Ολυμπιονίκες. (επ’ αυτού θα επανέλθω κάποια στιγμή).

Reply
Γεώργιος Ἰακ. Γεωργάνας 30 June 2017 at 23:22

Καλά, ἄλλη φορά, προκειμένου νὰ σχολιάσω ἄρθρο 900 λέξεων σὲ ἐφημερίδα θὰ διαβάζω ἕνα βιβλίο τριακοσίων (300) σελίδων γιὰ νὰ μὴν θεωρήσῃ κανεὶς τὸ σχόλιό μου βιαστικό.
Ὁμοίως καὶ ὅ,ποτε τύχῃ νὰ συναντὴσω δύο ἀδιακρίτους χοντρανθρώπους ὥστε νὰ διατυπώσω, καὶ μὲ τὴν βοήθεια τοῦ βιβλίου, βαθυστόχαστες γενικὲς θεωρίες γιὰ τὴν ἐθνική μας ταυτότητα. Αὐτὰ ἐπὶ τῆς μεθόδου.
Ἐπὶ τῆς οὐσίας, ἐκεῖνο πού βρίσκω περίεργο εἶναι πῶς οἱ καὶ τάχα βιαστικοὶ (καὶ τάχα ἀξιοπρεπεῖς καὶ ὑπερήφανοι) Ἕλληνες ἔχουν κάθε ὑπομονὴ νὰ ὑφίστανται ἀναρίθμητες ταπεινώσεις γιὰ νὰ άποσπάσουν πελατειακὲς παροχές, πωλοῦντες, φυσικά, τὴν ψῆφό τους. Ὁμοίως καὶ πῶς ἀνέχονται νὰ τοὺς βασανίζουν κάθε μέρα οἱ μικροτύραννοι στὰ ἀναρίθμητα τεμπελχανεῖα τοῦ ἑλλαδικοῦ δημοσίου.

Reply
admin 3 July 2017 at 12:55

Η βιασύνη αφορά στην εξαγωγή συμπερασμάτων (δηλαδή όχι σε αυτά που λέτε περί υπομονής κλπ). Χωρίς δεδομένα, χωρίς εναλλαγή οπτικού πεδίου, χωρίς εσωτερική κριτική. Με κατηγοριοποιήσεις, οπαδισμό και καχυποψία πως δεν μπορεί παρά κάποιο ιδιοτελές συμφέρον να κρύβουν όλοι μας. Ασφαλώς σε όλα αυτά συνεισφέρουν τα περιβάλλοντα: οικογενειακό, σχολικό, φιλικό, δημόσιο.

Εφόσον το θέμα είναι η εφαρμογή αυτών στον Έλληνα, δεν υπάρχει προαπαιτούμενο. Η παραπομπή έγινε όταν ζητήθηκαν μέθοδοι αντιμετώπισης και απήντησα λέγοντας 1) να έχουμε συναίσθηση της εγγενούς μας τάσης, διότι αυτό και δυνατό είναι και θα μας βοηθήσει γενικότερα, και 2) να αναπτυχθεί η μεθοδικότητα και οργανωτικότητα στα σχολεία. Θα μπορούσατε να παραβλέψετε την παραπομπή..

Ανδρέας.

Reply
Γεώργιος Ἰακ. Γεωργάνας 4 July 2017 at 09:43

Συμφωνοῦμε, λοιπόν, ὅτι τὸ ἰδιοτελές συμφέρον εἶναι ἡ βάσις καὶ οἱ περισπούδαστες ἀναλύσεις καὶ τὰ πολλαπλᾶ καὶ βιαστικὰ συμπεράσματά τους, τὸ ἐποικοδόμημα, ὁ καὶ τάχα ίδεολογικὸς φερετζές ; Ἡ πιὸ φιλάνθρωπη ἐκδοχὴ τῆς παροιμίας «Τὸν τεμπέλη σὰν τὸν ἔχῃς, τὸν προφήτη τί τὸν θέλεις ;» Συμφωνοῦμε ὅτι ἠ αὐτοσυνειδησία ὡς πρὸς αὐτὸ τὸ χαρακτηριστικό μας, εἶναι ἀναγκαία καί, ἐνδεχομένως, σωτήρια ;
Ἂν ναί, τότε ποιά μέτρα χρειάζεται νὰ πάρουμε ;
Γιὰ τὰ σχολεῖα, τὸ θεωρῶ ἀπολύτως ἀδύνατον. Θὰ ἔλεγαν ποτὲ οἱ δάσκαλοι στὰ παιδιὰ ὁτι «ἀπεργοῦμε γιατὶ ἔχουμε κατὰ νοῦν τὸ δικό μας ἰδιοτελὲς συμφέρον καὶ ὄχι τὸ νὰ μάθετε ἐσεῖς γράμματα» ;
Ἀλλὰ καὶ σὲ κατ’ ἰδίαν συζητήσεις, πόσο ἐφικτὸ εἶναι νὰ πῇ κανεὶς κατάμουτρα στὸν πενηντάρη συνταξιοῦχο ὅτι εἶναι παράσιτο ; Δέν θὰ τοῦ ἀπαντήσῃ ὅτι «βγάζει βιαστικὰ συμπεράσματα» ;
Συνεπῶς, τὸ μάθημα, ἂν τὸ μάθουμε, θὰ τὸ μάθουμε μὲ τὶς διαρκεῖς, είς βάθος χρόνου, σφαλιάρες.
Πάντως, ὅσοι ἔχουν δημόσιο βῆμα καὶ ἐνστερνίζωνται αὐτὴν τὴν προσέγγιση, λογικὸ εἶναι νὰ μὴν δίδουν βῆμα σέ ὅσους προβάλλουν (καὶ προβάρουν) κάθε λογῆς ἰδεολογικοὺς φερετζέδες, οὔτε, τὸ κυριώτερο, σὲ ἐκείνους πού ἁπλῶς ἀερολογοῦν. Δὲν εἶναι οὐδετέρα ἡ ἀερολογία. Εἶναι βλαπτική.

Reply
admin 4 July 2017 at 11:07

Αντιλαμβάνομαι αυτό που λέτε. Το έχετε πει άλλωστε ουκ ολίγες φορές. Έτσι, όλα σας τα παραδείγματα γυρίζουν γύρω από αυτό. Θα δώσω ένα διαφορετικό παράδειγμα, ίσως όχι το καλύτερο, αλλά που τέλος πάντων δεν συγχέει το «πρόβλημα» (ή «ελάττωμα») με άλλο θέμα.

Πριν μερικά χρόνια, εντός της κρίσης, συνομιλούσα με γνωστό μου στην Ελλάδα (διδακτορικό στο εξωτερικό, συγγραφέα βιβλίων, καθηγητή) και κάποια στιγμή όταν ανέφερα ως παράδειγμα ανορθολογισμού τους «ψεκασμούς» μου απαντά περίπου τα εξής «όταν κάποια στιγμή με ρώτησαν για τους ψεκασμούς κι εμένα, είπα ότι βεβαίως είναι δυνατόν να γίνει για διάφορους λόγους, αλλά γιατί; δεν θα μπορούσε να και να συμβεί όπως λέει ο κόσμος;».

Αργότερα, μιλούσα με άλλο γνωστό (επίσης διδακτορικό στο εξωτερικό, μηχανικό) και του εξηγούσα το προηγούμενο περιστατικό και ξεκίνησε να επιχειρηματολογεί για αρκετά λεπτά για το πώς είναι πράγματι δυνατόν να γίνεται ο ψεκασμός: «δεν έχεις δει αυτό που αφήνουν πίσω τους τα αεροπλάνα;».

Ήταν σαν στιγμές από την «Κυρά μας τη μαμή».

Σε ποιο συμφέρον βασίζεται αυτός ο ανορθολογισμός; Σε κανέναν. Κάποιον πίστεψαν και εμπιστεύθηκαν. Έκτοτε, δέχονται άκριτα τα περισσότερα από όσα λέει. Χωρίς έλεγχο. Δεν είναι προϊόν καμιάς ιδιοτέλειας. Γι’ αυτό όταν τα παραδείγματα συγχέουν την ιδιοτέλεια με αυτό το φαινόμενο, δεν είναι εύκολο να διακριθεί.

Όταν λοιπόν εθίζεται από μικρή ηλικία ένα παιδί να οργανώνεται, να έχει μέθοδο και σχεδιασμό (κάτι που εκ πρώτης όψεως δεν αντιβαίνει τα «συμφέροντα» που αναφέρατε «ιδιοτελές συμφέρον να μην διδάξουμε», το οποίο είναι τσουβαλιαστικό και απαξιωτικό για τους δασκάλους), τότε ίσως, λέω ίσως, όταν μεγαλώσει δεν θα υϊοθετεί αβίαστα λογοτεχνικής φύσης θεωρίες συνωμοσίας, διότι υπάρχει περίπτωση να σκεφτεί πόση οργάνωση, μέθοδο και σχεδιασμό θα απαιτούσε μία τέτοια θεωρία, πόσες εναλλακτικές θα έπρεπε να είχαν προβλεφθεί, πόσοι άνθρωποι θα έπρεπε να το γνωρίζουν κλπ.

Ένα παράδειγμα: «το παρακράτος της αστυνομίας κάνει τα επεισόδια και όχι οι αναρχικοί». Επί 40 χρόνια δεν θα έβγαινε ένας παροπλισμένος του «παρακράτους» να πει «ναι, εγώ τα έκανα ή εγώ τα οργάνωσα κλπ»; τόσοι άνθρωποι -υποτίθεται- θα το γνώριζαν. Στη χώρα μάλιστα που όλοι μιλάνε και όλοι γνωρίζονται. Ποιος έχει επιχειρήσει να καταρρίψει τον μύθο αυτόν με ΑΥΤΟ το επιχείρημα; εδώ και να το πει κανείς, θα τον βγάλουν κι αυτόν παρακρατικό, αντί να σκεφθούν μήπως έχει δόση αληθείας.

Reply
Beriev 5 July 2017 at 01:51

Ψεκασμοί από αεροπλάνα στην ατμόσφαιρα έχουν γίνει στο παρελθόν για διάφορους λόγους (όχι μόνον για πρόκληση βροχής). Όποιος δεν μπορεί να το χωνέψει αυτό μάλλον είναι πζεκασμένος… Το παραπάνω βέβαια δεν σημαίνει ότι κάθε contrail που βλέπουμε στον ουράνο είναι και “ψεκασμός”…

Reply
admin 5 July 2017 at 11:25

Ψεκασμοί γίνονται και στα σπίτια μας. Κάθε μέρα. Για διάφορους λόγους.

Ποιοι είναι λοιπόν οι «διάφοροι λόγοι» που γίνονται ψεκασμοί από τα αεροσκάφη; (εκτός από βροχές, φωτιές, κουνούπια κλπ).

για να μας κάνουν ηλίθιους; Αυτό δεν έλεγε η θεωρία; Οι ψεκασμοί για να μας κάνουν ηλίθιους εκπέμπονται από τηλεοπτικούς πομπούς, όχι από αεροσκάφη.

Reply
Angelos Themelis 5 July 2017 at 22:43

Έχω υπ’ όψη μου ότι έγιναν ερωτήσεις και στην Βουλή για ψεκασμούς στην Ελλάδα. Από πλευράς του τότε Συνασπισμού. Ερωτών βουλευτής ο Φώτης Κουβέλης! http://www.syn.gr/gr/keimeno.php?id=4842
Ούτε κι οι ερωτήσεις ήταν τεκμηριωμένες, ούτε οι απαντήσεις σαφείς και επαρκείς. Αρμόδιος υπουργός για να απαντήσει ήταν ο Μιχάλης Λιάπης. Οπότε …

Μια προσωπική εμπειρία και μια άποψη:

Κατά την περίοδο Ιουνίου 2013 – Οκτωβρίου 2014 έζησα στην περιοχή της Ουάσιγκτον. Είχα δει προηγουμένως “αποδεικτικές” φωτογραφίες που παρουσίαζαν όσοι προσπαθούν να μας πείσουν ότι γίνονται ψεκασμοί. Επανειλημμένα παρατήρησα σχήματα contrail σε διάφορες ώρες πάνω από τον ουρανό της Ουάσιγκτον. Ήταν πανομοιότυπα με αυτά των “αποδεικτικών” φωτογραφιών των “ψεκασμών”.

Η Ουάσιγκτον είναι η “ισχυρότερη” πόλη στον κόσμο. Είναι η έδρα των τριών εξουσιών της παγκόσμιας υπερδύναμης, της αμυντικής της εξουσίας, και των αρχηγείων των 17(?) υπηρεσιών πληροφοριών. Επίσης, είναι κέντρο διερχομένων (hub) παγκόσμιων συμφερόντων. Από εκεί περνούν οι ελίτ πολλών χωρών. Ερώτηση προς τους πρόθυμους τιμητές της θεωρίας των ψεκασμών: Όλοι αυτοί οι “τρανοί” ψεκάζουν τους εαυτούς τους και τις οικογένειές τους;

Μια άποψη για τους ψεκασμούς στην Ελλάδα: Αν όντως μας ψεκάζουν, τότε σίγουρα μας ψεκάζουν με τον ιό της παράνοιας.

Reply
Angelos Themelis 6 July 2017 at 00:03

Η συζήτηση για τα αίτια της τάσης προς συνωμοτικές ερμηνείες εστιάστηκε στη βιασύνη. Πέρα όμως από την τάση μας να καταλήγουμε σε γρήγορα συμπεράσματα, υπάρχει νομίζω και μια δεύτερη συμπληρωματική τάση όσον αφορά στην εξαγωγή συμπερασμάτων – την διαμόρφωση γνώμης. Και αυτή είναι η ανάγκη μας για πλήρη, ολοκληρωτική, ερμηνεία γεγονότων και φαινομένων. Δεν αποδεχόμαστε, δεν μας αρκεί, μια μερική εξήγηση: «μέχρι εκεί καταλαβαίνω για τα υπόλοιπα δεν γνωρίζω.»

Στις κοινωνικές επιστήμες, όπου όλο και περισσότερο πλέον χρησιμοποιείται η ποσοτική ανάλυση, εντοπίζει κανείς βασικούς και πρωταγωνιστικούς παράγοντες διαμόρφωσης ενός αποτελέσματος, μιας αιτιατής σχέσης, που καλύπτουν μεγάλο ποσοστό ερμηνείας κάποιου φαινομένου (πολλές φορές με χρήση στατιστικών μεθόδων όπως η πολλαπλή παλινδρόμηση, ή η παραγοντική ανάλυση). Το απομένων ποσοστό της διερεύνησης αιτιολογείται γενικά, ή και παραμένει ανερμήνευτο.

Πιθανή αιτία για την ανάγκη πληρότητας στην ερμηνεία, και μάλιστα μια ερμηνεία διαφορετική της ερμηνείας του άλλου, μάλλον είναι ο υπέρμετρος εγωισμός. Η φιλοδοξία ότι η αυτάρκεια είναι εφικτή. Και παρ’ όλο που έχουμε μια κληρονομιά ανώτατης πνευματικής ποιότητας, δεν επιλέγουμε να την εκμεταλλευτούμε, να απελευθερώσουμε τον εαυτό μας δια της ταπείνωσης.

Reply
Beriev 6 July 2017 at 02:48

Πειράματα πρόκλησης μικροκλιματικών αλλαγών σε περιορισμένη έκταση έχουν γίνει (με ψεκασμούς κατάλληλων χημικών στην ατμόσφαιρα) τι να κάνουμε τώρα δηλαδή, ξεκολλάτε. Όπως πρέπει να ξεκολλήσουν επίσης και όλοι όσοι βλέπουν contrail αεροπλάνου στον αέρα και νομίζουν ότι μας ψεκάζουν συνέχεια.

Reply
Γεώργιος Ἰακ. Γεωργάνας 6 July 2017 at 08:23

Ὑπάρχει ὀρθολογισμός, καὶ συνεπῶς συμφέρον, στὰ πρόχειρα συμπεράσματα, στὴν βιασύνη, στὴν προχειρολογία, στὴν προσφυγὴ σὲ μάγισσες, χαρτορρίχτρες, βαρουφάκηδες, στὴν τυφλὴ πίστη σὲ ἰδεολογικοὺς καθοδηγητὲς (καὶ ὄχι μόνον), στὴν ἐμπιστοσύνη σὲ συγκεκριμένους μελετητές ἢ καὶ σὲ συγκεκριμένους ἐνημερωτικοὺς ἱστοτόπους ;
Ναί, διότι ὅπως ἔλεγε ὁ μακαρίτης Μανσοὺρ Ὄλσον, γιὰ νὰ καταλήξῃ ὁ εὐσυνείδητος μελετητὴς νὰ βγάλῃ δικό του συμπέρασμα γιὰ ἕνα ἀπὸ τὰ θέματα πού ἀναφέρει ὁ παρουσιαστὴς σὲ ἑνάμισυ λεπτὸ στὸ δελτίο εἰδήσεων, πρέπει νὰ μελετᾶ πέντε χρόνια. Καί, ἄντε πὲς ὅτι μελέτησε, ἡ μεμελετημένη ψῆφός του θὰ ἀντισταθμισθῇ ἀπὸ τὴν ψῆφο τοῦ παρατυχόντος (ψεκασμένου ἢ ὄχι).
Συνεπῶς, ὑπάρχει εὐρὺ πεδίον δράσεως γιὰ τοὺς κάθε λογῆς δημοκόπους, τὸ ὁποῖον πεδίον τὸ δημιουργεῖ τὸ μεγάλο κόστος ἀναζητήσεως καὶ ἐπεξεργασίας τῶν πληροφοριῶν. Συνεπῶς, ὅταν δὲν πρόκεται γιὰ πρᾶγμα πού τσούζει ἄμεσα καὶ ἀτομικῶς κάποιον, εἶναι φυσικὸ νὰ ἀκούσῃ κανένας κάθε λογῆς μπαρούφα, ἀκόμη καὶ ἀπὸ διδάκτορες, καθηγητές, συγγραφεῖς καὶ μηχανικούς. Ἐν τάξει, ἔχουν τὴν ὅποια φήμη τους νὰ προστατεύσουν. Σὲ τέτοιες περιπτώσεις, ἡ δικὴ μου τακτικὴ εἶναι νὰ τοὺς λέω ὅτι ἡ γνώμη τους, πιθανώτατα ἐνδιαφέρει τὴν Ἐπιτροπὴ τῶν βραβείων Νομπέλ, ὁπότε τοὺς παρακινῶ νὰ τὴν γράψουν καὶ νὰ τὴν δημοσιεύσουν. Διότι εἶναι κρῖμα τέτοια ἀνακάλυψις νὰ ἀποκρύπτεται ἀπὸ τὸν κόσμο καὶ νὰ στερεῖται ἡ ἀνθρωπότης τὰ ὀφέλη της. Συνήθως, μετὰ άπ’ αὐτό, μαζεύονται, ἀλλά, βεβαίως, δὲν μὲ συμπαθοῦν κιόλας.

Γιὰ νὰ πάω καὶ παρακάτω, ὅταν οἱ καθηγητές, συγγραφεῖς, μηχανικοὶ κλπ ἔχουν δεῖ τὶς ἀμοιβές τους νὰ μειώνονται χωρὶς νὰ ξεσηκώνεται, ὅπως ἤλπιζαν, κανείς, γιατί νὰ μὴν ὑποστηρίξουν, ὅσο μποροῦν, καὶ τὸν Καμμένο ποὺ ἀποδίδει τὴν ἐπαναστατικὴ αὐτὴ παράλυση στοὺς ἀεροψεκασμούς. Ἐάν, βεβαίως, οἱ ἠλίθιοι πού πρόβαλλαν τοὺς ἀεροψεκασμοὺς ἀπὸ τὰ κανάλια εἶχαν άπολαύσει τὴν μεταχείριση Σώρρα, τότε ὂλοι οἱ μπαρουφολόγοι θὰ τὸ σκέπτονταν προτοῦ έκδηλωθοῦν σὲ τρίτους. Μεταξύ τους, βεβαίως, πιθανώτατα, θὰ συνέχιζαν νὰ πιστεύουν τὶς μπαροῦφες ποὺ (νομίζουν ὅτι) τοὺς συμφέρουν.

Τέλος, ναί, ὑπάρχουν καὶ ἠλίθιοι διδάκτορες. Καὶ ὄχι μόνον ἐπίτιμοι …

Συμπέρασμα : Πρῶτα προσπαθοῦμε νὰ ἐξηγήσουμε συμπεριφορὲς μὲ ὅρους ὁρθολογικούς. Ἅπαξ καὶ βροῦμε ἐπαρκεῖς λόγους, σταματᾶμε ἐκεῖ. Ξέρω, εἶναι βαρετὴ ἡ πραγματικότης καὶ ἀνιαρή. Δὲν ἑλκύει ἀναγνῶστες, βραβεῖα, διακρίσεις. Καλύτερα ἡ δημιουργικότητα, ὴ φαντασία, ἡ διαρκής ἔρευνα, τὸ ἀπροσδόκητο, τὸ πρωτότυπο. Παραφράζοντας τὸν Τολστόϊ : οἱ σωστὲς ἐξηγήσεις μοιάζουν ὅλες μεταξύ τους. Οἱ λανθασμένες εἶανι ἡ καθεμιὰ λανθασμένη μὲ τὸν τρόπο της

Reply
Angelos Themelis 6 July 2017 at 08:28

@ Beriev

Θα ήταν πολύ πιο αξιόπιστη η πληροφορία σου για τα “πειράματα πρόκλησης μικροκλιματικών αλλαγών σε περιορισμένη έκταση”, αν ήσουν πιο συγκεκριμένος και έδινες και κάποια πηγή. Η προστακτική: “ξεκολλάτε” που απευθύνεται; Μήπως στην αδυναμία σου να αφομοιώσεις την διαφορά μεταξύ συγκεκριμένης παρέμβασης π.χ. για την αποτροπή βροχής τον μήνα Αύγουστο σε περιοχές όπου καλλιεργούνται αμπέλια, με τη ολοκληρωτική συνωμοτική αντίληψη ότι μας ψεκάζουν (ποιοι άραγε;) για να ελέγχουν και κατευθύνουν τη σκέψη μας;

Reply
Beriev 6 July 2017 at 12:53

Πρέπει να “ξεκολλήσουμε” από το ότι είναι “παράνοια” να αναφέρουμε καν ότι κάπου κάποτε έγιναν περιορισμένα πειράματα αλλάγης κλίματος.

Επειδή κάποιοι έκαναν πολιτική σημαία το ότι ποτέ και πουθενά δεν έγιναν και δεν πρόκειται ποτέ να γίνουν στον αιώνα τον άπαντα “ψεκασμοί” δεν σημαίνει ότι έγινε και έτσι.

Υπάρχει τεχνολογική δυνατότητα να γίνουν τέτοιου είδους παρεμβάσεις, οποτε “ψεκασμένος” δεν είναι μόνον αυτός που όπου βλέπει contrail θεωρεί ότι τον ψεκάζουν, “ψεκασμένος” είναι και όποιος αποκλείει ως συνωμοσιολογία το ότι μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο σήμερα.

Reply
Κοζανίτης 6 July 2017 at 13:18

Beriev σε ποια χώρα ζεις; Το θέμα δεν είναι επιστημονικά πειράματα αλλαγής κλίματος. Λες να ενδιαφέρονται τα πολιτικά blogs, οι βουλευτές και διάφορα γίδια για αυτά τα πράγματα; Το θέμα είναι αν γίνονται ψεκασμοί με ηλιθιόνια με σκοπό την καθυπόταξη του λαού στους δυνάστες του. Αυτό είναι που έγινε πολιτική σημαία.

Reply
Angelos Themelis 6 July 2017 at 13:25

@ Beriev

Εντάξει συνέχισε να χτίζεις “θεωρίες” με τις αοριστίες και φαντασιώσεις σου.
Εγώ δεν αναφέρθηκα σε πιθανά “περιορισμένα πειράματα”, ή στο αν υπάρχει, ή δεν υπάρχει τεχνολογική δυνατότητα.

Αναφέρθηκα σε συγκεκριμένες “ιστορίες” για μεγάλης έκτασης δράσεις. Έδωσα παράδειγμα σαχλής, αόριστης ερώτησης στην Βουλή και προσωπικές εμπειρίες οι οποίες: 1ον αναφέρονται σε συγκεκριμένη περιοχή, σε συγκεκριμένο χρόνο και 2ον καταλήγω σε συμπεράσματα που στηρίζονται με επιχειρήματα.

Ψάξε και βρες στοιχεία ότι τα όσα έγραψα δεν ισχύουν και ότι τα επιχειρήματά μου είναι αβάσιμα. Και παρουσίασε τα ευρήματά σου. Μην μας ζαλίζεις με αοριστίες και ασαφείς πιθανότητες.

Reply
Beriev 6 July 2017 at 13:44

και εγώ το ίδιο σου λέω, ευρείας έκτασης πειράματα δεν έχει γίνει γνωστό ότι έχουν γίνει.

Reply
admin 6 July 2017 at 13:51

Τέσσερις ερωτήσεις στη Βουλή

Κουβέλης – http://www.syn.gr/gr/keimeno.php?id=4842

Βορίδης – http://www.parapolitiki.com/2013/01/otan-o-boridis-rotouse-an-mas-psekazoun.html

Ανατολάκης – https://olympia.gr/2011/06/24/%CE%B5%CF%81%CF%8E%CF%84%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CE%B2%CF%8C%CE%BC%CE%B2%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%B7-%CE%B2%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%AE-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%B3-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%84/

Ξηροτύρη – http://news247.gr/eidiseis/politiki/o-kammenos-to-onoma-alloi-th-xarh-oi-psekasmenoi-entos-kai-ektos-voylhs-apo-ola-ta-kommata.3435587.html

(στο ίδιο υπάρχει και δημόσια τοποθέτηση του Καμμένου στο ΜΕΓΚΑ, πρωτοσέλιδο της Ελεύθερης Ώρας κλπ)

Reply
Angelos Themelis 6 July 2017 at 14:21

Α, υπέροχα !
Υπάρχει μια τάση σε πολλά άρθρα να επικεντρώνονται τα σχόλια σε κάτι που δεν είναι ακριβώς το θέμα, ή η κεντρική ιδέα του άρθρου. Η συζήτηση παίρνει το δικό της μονοπάτι . . .
Έτσι κι εδώ το “ψεκάσαμε” για τα καλά πλέον “Το Ελάττωμα του Έλληνα” και ευτυχώς που ο ολοκληρωτικός “ψεκασμός” έγινε με πρωτοβουλία του συγγραφέα.
Άντε με το καλό να δούμε πως, ή αν, θα ξε-ψεκαστούν τα σχόλια . . .

Εύχομαι ταχύ και πλήρη “καθαρισμό” σ’ όλους σας !!!

Reply
Beriev 6 July 2017 at 14:32

Η συνωμοσιολογία είναι μέσα στη ζωή του Έλληνα, είναι ελάττωμά του και έχει σχέση με το θέμα της δημοσίευσης. Ελάττωμα όμως που υπάρχει και αλλού στον κόσμο. Η διασπορά ψευδών ειδήσεων και η μαύρη προπαγάνδα υπάρχει εδώ και χιλιετίες.
Για να συνοψίσουμε, ψεκασμοί μικρής έκτασης με χημικά στην ατμόσφαιρα για την μελέτη της μεταβολής της θερμοκρασίας μιας περιορισμένης περιοχής έχουν γίνει στο παρελθον. Πολλοί επιστήμονες αλλά και πλούσιοι έχουν ενδιαφερθεί για το θέμα για την μείωση της κλιματικής αλλάγής.
Ψεκασμοί σε ευρεία κλίμακα του τύπου βάζω πρόσθετα στα αεροπορικά καύσιμα και τα “ψεκάζω” σε όλον τον κόσμο για να κάνω τον κόσμο “ηλίθιο” δεν γίνονται, ή τουλάχιστον δεν έχει αποδειχθεί ότι έχουν γίνει.

Reply
Angelos Themelis 6 July 2017 at 14:53

@ Beriev

Τώρα είμαστε “στην ίδια σελίδα”.
Υπάρχει και ένα πρόγραμμα, άκρως διαβαθμισμένο, που ονομάζεται HAARP …
Αλλά ας μη μπλέξουμε μ’ αυτό!
Pleaseeee !!!

Reply
Kostas A. Dimopoulos 6 July 2017 at 23:04

Καλησπέρα κ. Θέμελη,

Εγώ λέω να μπλέξω….και το HAARP – εν μέρει τουλάχιστον – για κλιματικά πειράματα μας το παρουσιάζουν….

Reply
Γ. Π. 6 July 2017 at 23:18

Παράξενο (αντίθετο με το πνεύμα του “Αντίβαρου”, ας το πούμε) φαίνεται που επιτίθεστε συνεχώς κι εσείς στη “συνωμοσιολογία”. Ο κόσμος δεν είναι ηθικός και αγγελικά πλασμένος και δημοκρατικά κυβερνώμενος, οπότε πολύ λογική μοιάζει η άποψη ότι όχι μόνο γίνονται “συνωμοσίες” αλλά ότι βασικά
μόνο αυτό γίνεται. Η συνεχής προσπάθεια κάποιων κύκλων να επιβληθεί η ρεπούσεια αντίληψη για την ιστορία και τη διδασκαλία της, για παράδειγμα, τι άλλο παρά μια “συνωμοσία” είναι;

Βεβαίως κυκλοφορούν πολλές ανόητες “θεωρίες συνωμοσίας”, με πιο γνωστή ίσως αυτή των ψεκασμών. Αυτές τις προβάλλουν υπερβολικά οι εξουσιαστές μας για να γελοιοποιούν
την όποια αντίδραση ή κριτική στα έργα τους. (Όπως – αντίστοιχα – στη διαμάχη για το περιβόητο
βιβλίο της έκτης δημοτικού, που εμφάνιζαν όλους τους αντιδρώντες ως ακροδεξιούς ή παπάδες πολέμιους της επιστήμης ή αγράμματες νοικοκυρές κλπ και όταν αποσύρθηκε έγραψαν τα Νέα ότι
έγινε το θέλημα του Καρατζαφέρη.)

Reply
Angelos Themelis 7 July 2017 at 11:51

Απλά η γνώμη μου:

@ Γ. Π.
Άλλο συνωμοσίες κι άλλο οργανωμένα συμφέροντα.
Πρέπει να διαχωρίζουμε τα δυο για να μην καταναλώνουμε άσκοπα δυνάμεις στην ενασχόληση με συνωμοσίες και να εστιάζουμε τις προσπάθειές στον αγώνα με τους πραγματικούς κινδύνους.

@ Kostas A. Dimopoulos
Για το HAARP δεν υπάρχουν πολλές εξακριβωμένες πληροφορίες. Απαιτείται ορθολογικός τρόπος δραστηριοποίησης. Όχι κατασπατάληση πόρων.

Reply
admin 7 July 2017 at 15:35

Πολύ καλή ερώτηση. Μου δίνει την ευκαιρία να αποσαφηνίσω ορισμένα πράγματα.

1. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι το σκεπτικό, ο συλλογισμός, να μην πετάγεται κανείς από το Α στο Β χωρίς να υπάρχει ούτε ένας συνδετικός κρίκος, αλλά μόνο επειδή αυτό ταιριάζει σε μία προγενέστερη θεώρηση. Θα δώσω ένα παράδειγμα από την επικαιρότητα, που το είδα σε κάποιο μέσο κοινωνικής δικτύωσης. Σχολιάζει κάποιος αρνητικά την ομολογία τηλεφωνικής παρέμβασης του Καμμένου με τον καταδισκασμένο σε ισόβια κάθειρξη για εμπορία ναρκωτικών, και αυτός ο κάποιος πρέπει ντε και καλά να χαρακτηρίζεται ως «άνθρωπος που εξυπηρετεί τα συμφέροντα του Μαρινάκη». Δηλαδή, αν δεν εξυπηρετείς τα συμφέροντα του Μαρινάκη, δεν είναι δυνατόν να βρίσκεις απαράδεκτη ή ύποπτη την παρέμβαση του Καμμένου; (με το ερωτηματικό της καθοδήγησης κατά κατηγορουμένου, δεδομένων των υπολοίπων γνωστών στοιχείων της υπόθεσης); Αυτό λοιπόν είναι ένα λογικό σφάλμα που το κάνουμε όλοι μας κάθε μέρα. Όποιος υποστηρίζει μία άποψη Α θα πρέπει ντε και καλά να βρίσκεται στο ίδιο μήκος κύματος και να εξυπηρετεί τα συμφέροντα κάθε άλλου που θα είχε ίσως ιδιοτελείς λόγους να υποστηρίζει την ίδια άποψη Α. Απορρίπτουμε εκ των προτέρων κάθε άλλη περίπτωση. Τέτοιες περιπτώσεις εννοώ. (Ας μην περιστραφεί η συζήτηση στο παράδειγμα, υπάρχουν άπειρα παρόμοια από όλες τις κατευθύνσεις).

2. Ας πάμε τώρα στην περίπτωση του βιβλίου Ιστορίας. Τι κάναμε, εδώ στο Αντίβαρο λοιπόν. Είδαμε ένα βιβλίο μπροστά μας. Στα χέρια μας. Ενδεχομένως κάποιοι έκαναν διάφορες σκέψεις, συνωμοσιολογικού χαρακτήρα. Ξέρετε τώρα: «ξέρουμε τώρα, οι τάδε επιχειρούν το δείνα, κλπ κλπ κλπ». Τόμοι θεωριών, χαρακτηρισμών, τσουβαλιασμάτων. Αυτό κάναμε; Καμία σχέση. Μα καμία απολύτως. Τι κάναμε λοιπόν; αγνοήσαμε παντελώς όλα αυτά. Πιάσαμε το βιβλίο, μαζέψαμε 10-12 άτομα, γράψαμε μία επιστολή επί της ουσίας, εξηγώντας πολύ συγκεκριμένα τις επιφυλάξεις μας για το βιβλίο. Γράψαμε άρθρα με παραδείγματα, με τεκμηρίωση, με αναφορές στις πηγές, στην παιδαγωγική κλπ. Δεκάδες άρθρα. Και βάσει όλων αυτών, των οποίων η ραχοκοκαλιά ήταν το συγκεκριμένο κείμενο υπογραφών, έγινε ένα αίτημα δημοσίως. Χωρίς καμία θεωρητική αναφορά σε κύκλους ή σε συνωμοσία ή σε οτιδήποτε. Ξαναλέω: θα μπορούσε η οργή ή η δυσαρέσκεια ή η διαφωνία να οδηγήσει σε αναρίθμητα κείμενα. Όχι. Ένα μόνο ήταν αρκετό και επί της ουσίας. ΑΥΤΟΣ είναι ο τρόπος απάντησης, τον οποίον εντερνίζομαι. Λιγότερες επιθέσεις, λιγότεροι χαρακτηρισμοί, λιγότερη «λογοτεχνία» θεωριών, τσουβαλιασμάτων. Περισσότερη δουλειά, μόχθο, απάντηση επί της ουσίας κλπ. Λιγότερη συνωμοσιολογία περισσότερη επιχειρηματολογία.

3. Στην πορεία, φάνηκε ότι αν όχι «συνωμοσία», σίγουρα υπήρξαν άνωθεν παρεμβάσεις κατά τη διάρκεια της έγκρισης του βιβλίου. Είχαμε για παράδειγμα την συγγραφέα του εν λόγω βιβλίου να αρθρογραφεί στα Νέα επωνύμως, της οποίας εφημερίδας ο εκδοτικός οίκος είχε εκδώσει το βιβλίο, και να κατηγορεί συγκεκριμένο σύμβουλο του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου για καθυστέρηση στην έγκριση του βιβλίου! Να εγκαλεί ο κρινόμενος τον κρίνοντα, δημοσίως!Όμως αυτό δεν αποτέλεσε ούτε καν τελευταίας διαλογής σημείο αντιπαράθεσης. Ούτε καν τέθηκε ποτέ στη διαμάχη. Διότι δεν ήταν αυτό το ζήτημα. Δεν ζητήθηκε ποτέ να αποσυρθεί το βιβλίο επειδή υπήρξε ενδεχομένως πολιτική παρέμβαση για να εγκριθεί. Ζητήθηκε να αποσυρθεί για άλλους λόγους. Το συμπέρασμα είναι ότι οι «δεκάρικοι» λόγοι κατά συνωμοσιών, ποτέ δεν μπορούν να πετύχουν τίποτα επί της ουσίας. Ποτέ. Ακόμα και δίκιο να έχει κανείς.

4. Πράγματι, η απάντηση από την άλλη πλευρά είχε τα στοιχεία που λέτε, είχε τα τσουβαλιάσματα. Μήπως αυτός ήταν ένας (ακόμη) λόγος που εκείνο το εγχείρημα είχε επιτυχία; Το αφήνω για περίσκεψη.

Προσωπικά λοιπόν το Αντίβαρο εκτός από αντίβαρο στην ιδιωτεία, αντίβαρο στη μονομερή ενημέρωση, αντίβαρο στον εθνομηδενισμό, το βλέπω και αντίβαρο στην επιπολαιότητα, αντίβαρο στην αοριστολογία, αντίβαρο στις κραυγές, αντίβαρο στον ατεκμηρίωτο λόγο, αντίβαρο στα βεβιασμένα συμπεράσματα.

(Ασφαλώς, κανείς δεν είναι τέλειος).

Reply
Γ. Π. 7 July 2017 at 16:21

@ Angelos Themelis
“Συνωμοσίες” : Αυτό ακριβώς που κάνουν τα οργανωμένα συμφέροντα. (Τα εισαγωγικά είναι
για να τις ξεχωρίζουμε από τις ανοησίες περί ψεκασμών.) Και το κάνουν δρώντας κυρίως στα
παρασκήνια, προπαγανδίζοντας το μαύρο – άσπρο όταν δρουν στο προσκήνιο, το κάνουν με επιμονή
και συνέπεια και δεν πτοούνται από τις αποτυχίες τους, τις οποίες αντιμετωπίζουν ως προσωρινές.
Πάλι δεν βρίσκω καλύτερα παραδείγματα από το ζήτημα της διδασκαλίας της ιστορίας και από το
σχέδιο Ανάν.

Reply
Γ. Π. 7 July 2017 at 17:45

@ admin
Θαυμάσια όσα κάνατε τότε (πράματι σας αξίζει μεγάλος έπαινος). Και όσοι μας είχαν ενημερώσει
πάντως με εμπεριστατωμένη αρθρογραφία (μάλλον και μέσα από το Αντίβαρο) για τα παρασκήνια
της υπόθεσης, όπως για το χρηματοδοτημένο από ξένα υπουργεία και οργανώσεις Joint History
Project για τα Βαλκάνια που προηγήθηκε του επίμαχου βιβλίου, δεν έβγαζαν ασφαλώς “δεκάρικους
λόγους” κατά συνωμοσιών, που εννοείται ότι δεν έχουν καμία αξία.

Γενικά, σωστό είναι να ξεφωνίζει κανείς τα περί ψεκασμών και τα άλλα παρόμοια (στο βαθμό που
αξίζει να ασχολείται). Αλλά το να κατηγορείς γενικά τους πολίτες για ροπή προς τη συνωμοσιολογία,
όπως κάνουν τα φερέφωνα της εξουσίας, είναι μάλλον σαν να τους λες να μην είναι καχύποπτοι προς
τους ισχυρούς, ότι όλα είναι όπως μας παρουσιάζονται από τα ΜΜΕ και ότι ζούμε σε έναν πραγματικά
δημοκρατικό κόσμο.

Reply
admin 7 July 2017 at 18:07

Διαβάστε εδώ περισσότερα για εκείνη την περίοδο
http://www.antibaro.gr/article/38
http://www.antibaro.gr/article/45
Ασφαλώς και τα περί JHP είχαν γραφτεί και εδώ.

Το ίδιο συνέβη και με το Σχέδιο Ανναν το 2004. Δείτε εδώ http://www.oxistosxedioanan.com που είναι πάλι ίδιον έργο. Με αρθρογραφία, ενημέρωση και ουσία. Όχι με κραυγές.

Άρα λοιπόν αυτό που θα πρέπει να σκεφτούμε ειναι ποιος βοηθάει περισσότερο στην κατεύθυνση που λέτε (καχυποψίας απέναντι στους ισχυρούς): αυτός που απαντά συγκροτημένα ή αυτός που φωνάζει πιο δυνατά.

Και τις δύο περιπτώσεις τις ζούσα καθημερινά. Η στιγμή που φοβήθηκα περισσότερο μήπως χαθεί η υπόθεση του βιβλίου ήταν όταν στις παρελάσεις της 25ης Μαρτίου η τότε εκτός των ραντάρ Χρυσή Αυγή έκαψε βιβλία Ιστορίας της ΣΤ Δημοτικού. Ήταν βούτυρο στο ψωμί των “απέναντι”. Κάλλιστα θα μπορούσα με την οπτική της ροπής που λέτε να σκεφθώ ότι επρόκειτο για προβοκάτσια. Όμως η βλακεια και το κακό του υπερβάλλοντος ζήλου είναι πιθανότερο απο τη συνωμοσία. Ας το έχουμε κατά νου.

Ουσιαστικά προσπαθώ το ανάποδο από τον εφησυχασμό. Απλά αυτό το ανάποδο θέλει και λίγο κόπο. Αυτό είναι όλο.

Ανδρέας.

Reply
Kostas A. Dimopoulos 7 July 2017 at 19:15

@ Angelos Themelis

Ειλικρινά, η μόνη πληροφόρηση που έχω είναι ένα ντοκυμαντέρ που είχα δει πριν 2-3 χρόνια…Και φυσικά αυτό θα ήταν ό,τι ήθελαν οι “φίλοι” μας να μας σερβίρουν.

Συμφωνώ με Γ.Π. στο ό,τι άνετα κατάσσεται ως συνωμοσία κάθε κίνηση “ψεκασμού” μας με κάθε λογής αντισώματα ούτως ώστε σιγά σιγά να δεχόμαστε ως φυσιολογικές τις μεγάλες αλλαγές. Και οι κάθε λογής κυβερνώντων μας είναι αυθεντίες στο να χρησιμοποιούν τα παραπάνω μέσα…Θυμηθείτε πως ήταν η τηλεόραση ή τα σχολικά βιβλία και πως καταντούν….

Απλό παράδειγμα…κατά τους Μακεδονικούς Αγώνες, “καταλάβαμε” ή ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΑΜΕ εδάφη της Μακεδονίας μας;;;
Ουσιαστικά, οι ψεκασμοί μπορούν γίνουν υπό διάφορες μορφές και με κύριο μέσο τα media και την Παιδεία (αν και το Π δεν της πάει πια…)

@admin
Μα ουσιαστικά δίνεις (στο 1.) άλλο ένα παράδειγμα του πόσο λατρεύει ο έλληνας την πόλωση:
1. Με μας είσαι ή με τους άλλους;
2. Πας μη Έλλην βάρβαρος
3. Γαύροι-Βαζέλες
κλπ…κλπ…κλπ

Reply
admin 7 July 2017 at 20:52

Σωστά. Λετρευει την πολώση. Γι αυτό γράφω για ασπρόμαυρο κόσμο.

Να δώσω ένα αλλο παράδειγμα, από την εμπειρία του Αντίβαρου. Το Κρυφό Σχολειό.

Είναι ένα πράγμα να κάθεται ο καθένας μόνος του και να σκέφτεται τις ιδεολογικές αγκυλώσεις και την επιρροή τους, σε όσους το μυθοποίησαν, και ένα άλλο πράγμα να συγκεντρωθεί εξαιρετικό πρωτογενές υλικό, να κυνηγάς εκδότες επί 2 χρόνια και τελικά να εκδίδεται ένα βιβλίο κόλαφος, το οποίο αρνούνται να το πιάσουν πολλοι στα χέρια τους επειδή ξέρουν ότι δεν θα έχουν τι να απαντήσουν! Έτσι γκρεμίζεται και η επιστημοσύνη τους, η οποία είναι βασισμένη στις ακαδημαϊκές φατρίες, στις κλίκες και στη μετριότητα. Όταν όμως αυτά αποκτούν εξουσία, δεν τα πολεμάς με κραυγές, αλλά με μελέτη και έργο. Επίσης, τα κάστρα δεν γκρεμίζονται σε μια μέρα (μόνο σε ταινίες). Λιθαράκι λιθαράκι.

http://www.kryfosxoleio.com

Ανδρέας.

Reply
Kostas A. Dimopoulos 7 July 2017 at 22:33

Πόσο δίκιο έχεις….

Reply
Beriev 8 July 2017 at 15:00

“το οποίο αρνούνται να το πιάσουν πολλοι στα χέρια τους επειδή ξέρουν ότι δεν θα έχουν τι να απαντήσουν”

Η ιστορία γράφεται από τα …καθεστώτα, την εκάστοτε εξουσία, όχι από ιστορικούς. Επαγγελματική ιστοριογραφία είναι βρίσκω πηγές, διαλέγω αυτές που αρέσουν σε αυτόν που με πληρώνει και πλάθω μια ιστορική αφήγηση που ικανοποιεί τον καθεστωτικό μύθο.

Σε αυτό το πλαίσιο όσοι άλλοι αποτολμήσουν να γράψουν κάτι το διαφορετικό (όπως ο Κεκαυμένος με το Κρυφό Σχολείο) βαπτίζονται “άσχετοι”, “ερασιτέχνες”, “ημιμαθείς” κλπ.

Reply
Άγγελος Θεμελής 10 July 2017 at 06:28

@ Γ. Π.

Εάν εσείς προτιμάτε να ονομάζετε τις δράσεις οργανωμένων συμφερόντων “συνωμοσίες”, δεν είναι κάτι που μπορώ να σχολιάσω. Ο καθένας επιλέγει την ορολογία που θεωρεί σωστή, αρκεί να εξηγεί τι εννοεί με τις σημειολογικές επιλογές του.

@ Kostas A. Dimopoulos

Όσον αφορά στο πρόγραμμα HAARP, δεν έχω ειδικές γνώσεις για το αντικείμενο για να είμαι σε θέση να το κατανοήσω και να το αξιολογήσω. Γνωρίζω επίσης ότι θεωρείται σε σημαντικό βαθμό απόρρητο, οπότε δεν έχω κανένα λόγο να κατασπαταλώ τις περιορισμένες δυνατότητές μου σε τέτοιου είδους θέματα.
Γενικά προτιμώ να επιλέγω την ορολογία που χρησιμοποιείται στην σχετική βιβλιογραφία όπως “συμφέροντα”, “οργανωμένα συμφέροντα”, “δράσεις”, “προγράμματα” κλπ.
Ο όρος “συνωμοσία” δεν συναντάτε σε σοβαρές δημοσιεύσεις.

Reply

Leave a Comment

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.