Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου
Στην περίοδο της πανδημίας που διατρέχουμε η Ευρωπαϊκή Ένωση έδειξε, με εμφαντικό μάλιστα τρόπο, τις εγγενείς αδυναμίες της. Εκείνο που αποδεικνύεται είναι πως σε κεντρικό και εκτελεστικό πεδίο δεν έχει την ευελιξία και την αποφασιστικότητα να επιβάλει τους όρους της, να επιβάλει όπου χρειάζεται κυρώσεις και αντίποινα. Επίσης έδειξε ότι δεν έχει τη δυνατότητα με σύντομες και ευρείας κυκλοφορίας ανακοινώσεις, να απαντά στις διάφορες απόψεις και έτσι να δείχνει ότι σέβεται τον Ευρωπαίο πολίτη. Αντίθετα καλλιεργείται μια τρομολαγνεία, πιθανόν για να φοβηθούν οι πολίτες και να ακολουθούν τα επιβαλλόμενα μέτρα. Πάντως η εντύπωση που σχηματίζεται είναι πως περιορίζονται σημαντικά οι ελευθερίες τους και αυτοί οι περιορισμοί παρατείνονται για άγνωστο ακόμη χρονικό διάστημα, με δυσμενέστατες επιπτώσεις στην ψυχολογία τους και στην οικονομία.
Στην περίπτωση του εμβολίου. Τον Αύγουστο του 2020 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέγραψε συμβόλαιο με την AstraZeneca, με το οποίο η εταιρεία ανάλαβε την υποχρέωση να πωλήσει στην ΕΕ 400 εκατομμύρια δόσεις εμβολίου. Η Επιτροπή για να διευκολύνει την αύξηση της παραγωγής στα επιθυμητά επίπεδα έδωσε ως προκαταβολή το ποσό των 336 εκατ. Ευρώ. Με βάση αυτή τη συμφωνία η Επιτροπή προέβη στον προγραμματισμό της και την κατανομή στις χώρες μέλη. Στις 26 Ιανουαρίου αιφνιδίως ο επικεφαλής της AstraZeneca ανακοίνωσε στα ΜΜΕ ότι η εταιρεία είχε συμφωνήσει τρεις μήνες νωρίτερα με το Ηνωμένο Βασίλειο και επομένως πρώτα θα ικανοποιούσε τις ανάγκες της εν λόγω χώρας και μετά τις ανάγκες των 27 χωρών – μελών της ΕΕ.
Σημειώνεται ότι η εν λόγω απόφαση της εταιρείας ουδέποτε αναφέρθηκε στο αντισυμβαλλόμενο μέρος, ενώ το συμβόλαιο ανέφερε συγκεκριμένα τα εργοστάσια τα οποία θα παρασκεύαζαν για την ΕΕ την αναφερθείσα ποσότητα δόσεων εμβολίων: δύο στο Ηνωμ. Βασίλειο, δύο στην ΕΕ (Γερμανία και Βέλγιο) και ένα στις ΗΠΑ. Όλα τα εργοστάσια – και αυτά της ΕΕ -, έως πρόσφατα τροφοδοτούσαν μόνο το Ηνωμ. Βασίλειο. Ανεξάρτητα από την ασυνέπεια της AstraZeneca και την εγωιστική συμπεριφορά του Λονδίνου το γεγονός έδειξε τη μεγάλη διαφορά της αποτελεσματικότητας μεταξύ του προέδρου μιας κυβερνήσεως και της Επιτρόπου 27 χωρών.
Επίσης η μη συντονισμένη αντιμετώπιση της πανδημίας από τις κυβερνήσεις των 27 χωρών μελών είναι ένα ακόμη αδύναμο σημείο της λειτουργίας της ΕΕ. Δεν έχει ακόμη κριθεί σε κεντρικό επίπεδο γιατί αυτές οι παλινδρομήσεις στα μέτρα και οι διαφοροποιήσεις που υπάρχουν σε αυτά μεταξύ των χωρών μελών. Εξάλλου το άνοιγμα όλων των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων – και των ΑΕΙ – πρέπει να είναι μια άμεση προτεραιότητα για όλα τα κράτη μέλη, λόγω των διαπιστωμένων δυσμενών επιπτώσεων που έχει το κλείσιμό τους στην ψυχολογία των νέων. Στην Ελλάδα δεν έχουμε Παρατηρητήριο για τον τρόπο ζωής των νέων. Αυτό που υπάρχει στη Γαλλία ανακοίνωσε ότι στον καιρό της πανδημίας το 30% της νεολαίας, παρουσιάζει ψυχολογικά προβλήματα, έναντι του 20% που ήταν το 2016.-