Πρέσπες: 4 χρόνια από την υπογραφή μιας προβληματικής συμφωνίας.

Γράφει ο Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων.

Στις 17 Ιουνίου συμπληρώνονται 4 χρόνια από την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών μεταξύ της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και της κυβέρνησης του Ζόραν Ζάεφ. Από την αρχή οι σοβαροί  γνώστες της Ιστορίας και του Διεθνούς Δικαίου είχαν επισημάνει προβλήματα και πιθανά σημεία τριβής. Η πράξη αποδεικνύει ότι η Συμφωνία δεν ωφελεί την Ελλάδα.

Δυστυχώς οι 153 βουλευτές, οι οποίοι τον Ιανουάριο του 2019 κύρωσαν στη Βουλή των Ελλήνων τη Συμφωνία, χάρισαν στα Σκόπια «μακεδονική  γλώσσα» και «μακεδονική ταυτότητα». Από το 1870, που ο βουλγαρικός εθνικισμός προκάλεσε τη εκκλησιαστική και ένοπλη σύγκρουση με τον Ελληνισμό στη Μακεδονία, και μέχρι το 2018 το έθνος μας δεν είχε δεχθεί την παραχώρηση αυτών των ονομάτων σε γειτονική χώρα.

Προ ολίγων ημερών ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών κ. Δένδιας μιλώντας στη Βουλή αναγνώρισε τα σημεία στα οποία η Συμφωνία δεν λειτουργεί με ευθύνη των Σκοπίων. Είπε ότι δεν έχει αποδώσει έργο η Μεικτή Επιτροπή για τα σχολικά βιβλία, ότι δεν έχουν υποχωρήσει οι Σκοπιανοί στο καυτό ζήτημα των εμπορικών σημάτων και ότι δεν έχουν αποσύρει τα αγάλματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Όπως χαρακτηριστικά τόνισε η διεκδίκηση της αρχαιοελληνικής κληρονομιάς της Μακεδονίας συνεχίζεται.

Θα μπορούσαμε να συμπληρώσουμε και άλλα σημεία, στα οποία η άλλη πλευρά δεν εφαρμόζει τη Συμφωνία. Θυμίζω ότι οι αθλητικές ομάδες τους σε διεθνείς διοργανώσεις κατεβαίνουν με το όνομα «Μακεδονία» στη φανέλα χωρίς τον προσδιορισμό Βόρεια. Δικαιώνονται όσοι έλεγαν ότι ο γεωγραφικός προσδιορισμός είναι για το θεαθήναι και ουσιαστικά δεν θα χρησιμοποιείται. Επίσης παραβίαση υπάρχει ως προς το όνομα σημαντικών θεσμών. Η Μακεδονική Ακαδημία Επιστημών και Τεχνών αρνήθηκε να μετονομασθεί σε Βορειομακεδονική και αυτό είναι μόνον ένα παράδειγμα. Η ελληνική ιστορία παραχαράσσεται συστηματικά. Οι επιστήμονες των Σκοπίων και της Βουλγαρίας διαφωνούν σε πολλά, αλλά συμφωνούν ότι οι Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος δεν ήσαν Έλληνες! Εκμεταλλεύονται τη Συμφωνία των Πρεσπών, η οποία αφήνει ακάλυπτη τη Βυζαντινή, Χριστιανική και Νεώτερη Ιστορία της Μακεδονίας.

Στο ερώτημα κατά πόσον η Συμφωνία έχει συντελέσει στη βελτίωση των διακρατικών σχέσεων στα Βαλκάνια, η απάντηση είναι αρνητική. Χαρακτηριστική είναι η ενόχληση της Βουλγαρίας, η οποία θεωρεί ότι στα Σκόπια κατοικεί μεγάλος αριθμός Βουλγάρων και ότι οι λεγόμενοι «Μακεδόνες»  διεκδικούν παρατύπως την Ιστορία και τους ήρωες του βουλγαρικού έθνους. Μετά την απογραφή πληθυσμού και εθνοτήτων του 2021 στο κράτος των Σκοπίων η Βουλγαρία επισήμως διακήρυξε ότι δεν αναγνωρίζει τα αποτελέσματα, διότι έχουν συρρικνωθεί οι αριθμοί της βουλγαρικής μειονότητας. Η Σόφια θυμίζει ότι τουλάχιστον 100.000 υπήκοοι του κράτους των Σκοπίων (επί συνόλου 2 εκατομμυρίων) έχουν ζητήσει και έχουν λάβει βουλγαρική  υπηκοότητα.

Και ας μην λησμονούμε ότι η αντιπολίτευση στα Σκόπια, δηλαδή το κόμμα VMRO-DPMNE, έχει εκφράσει ριζική αντίθεση προς τη Συμφωνία των Πρεσπών.

Προσωπικά προβλέπω ότι οι παρασπονδίες των βορείων γειτόνων μας θα συνεχισθούν. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι θα παρασυρθούμε από την άποψη ότι η Συμφωνία είναι ένα κουρελόχαρτο, το οποίο το σχίζουμε όποτε θέλουμε. Το Διεθνές Δίκαιο είναι ένας πολύ δύσκολος κλάδος της Νομικής Επιστήμης και μόνον οι ειδικοί μπορούν να δώσουν λύσεις και ερμηνείες.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ 11.6.2022