Ο Περικλής Γιαννόπουλος καταγγέλλει με σφοδρότητα την Ευρωπαϊκή τέχνη, την Ευρωπαϊκή γραμμή: τα σκούρα και θολά χρώματα κυρίως και την αλλοπρόσαλλη, απότομη, διακεκομμένη γραμμή. Αυτό, όπως και η βαρβαρότητα των ευρωπαϊκών φυλών, προκύπτει από το ψυχρό και αφιλόξενο κλίμα, το κρύο και τη βροχή, την άγρια φύση, το πυκνό δάσος, το βαθύ χειμερινό σκοτάδι.
Γράφει ο Μάριος Νοβακόπουλος
Διαβάζοντας τα κείμενά του ο πρώτος Ευρωπαίος ζωγράφος που μου ήρθε στο μυαλό ήταν ο Caspar David Friedrich (1774-1880). Μεγάλο ταλέντο και από τους αγαπημένους μου καλλιτέχνες, αλλά φαίνεται ξεκάθαρα πόσο η τέχνη του συνιστά ένα είδος ολότελα ξένο προς την ελληνική, και πως θα μπορούσε να γίνει έως αντιπαθητικό.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα
Περιπλανώμενος πάνω από την θάλασσα της ομίχλης (1818). Από τις πλέον πολυχρησιμοποιημένες. Η αγαπημένη ενσάρκωση του ονειροπόλου και φιλόδοξου νέου σε χίλια ιστολόγια και βίντεο αυτοβοήθειας, εκλαϊκευμένης ψυχολογίας και Φιλοσοφίας. Ο φίλος μας ίσταται σε σημείο υψηλό και ατενίζει το μέλλον, την γη και τον ορίζοντα, μόνο που από την ομίχλη δε φαίνεται… τίποτα. Περισσότερο κυριαρχεί η ασάφεια και η αμηχανία πάρα η ορμή της αναζήτησης. (Μπορεί βέβαια να κάνω λάθος. Τι δουλειά έχει η Ρωμαίικη Φυλή με το φαουστικό πνευμα άλλωστε;)
Αββαείο στο δάσος με τις δρυς (1808-1810). Κατ’ εξοχήν ζοφερό σκηνικό, σκότους και εγκατάλειψης. Δάσος πυκνό, σκοτεινό και εχθρικό, ένας ιερός τόπος κατεστραμένος και έρημος.
Η θάλασσα του πάγου (1823-1824). Η Ευρωπαϊκή γραμμή σε παροξυσμό. Όλα άναρχα, άτσαλα, άτακτα, διασπασμένα, αιχμηρά. Η φύση με όψη άγρια και κατακτητική.
Άνδρας και γυναίκα ατενίζουν τη σελήνη (1823). Εδώ θα κάνω την αντίθετη παρατήρηση. Ο Περικλής Γιαννόπουλος υμνεί την ελληνική νύχτα ως κατ’ εξοχήν φωτεινή, κυανή, σαν να είναι ημέρα. Κι εκεί ακόμη δεν κυριαρχεί το αναλίσκον σκότος. Η γερμανική σελήνη δημιουργεί την ίδια αίσθηση εδώ.
Τι μας μαθαίνει αυτή η παρατήρηση; Νιώθω πως ταυτόχρονα επιβεβαιώνει και σχετικοποιεί την διάθεση για εθνική και γεωκλιματική ταξινόμηση και δικαιολόγηση της τέχνης. Και η αναζήτηση συνεχίζεται…
Ο Περικλής Γιαννόπουλος καταγγελει με σφοδροτητα την Ευρωπαϊκή τέχνη, την Ευρωπαϊκή γραμμή: τα σκούρα και θολά χρώματα κυρίως και την αλλοπρόσαλλη, απότομη, διακεκομμένη γραμμή. Αυτό, όπως και η βαρβαρότητα των ευρωπαϊκών φυλών, προκύπτει από το ψυχρό και αφιλόξενο κλίμα, το κρύο… pic.twitter.com/A1dVb2jF8D
— CognoscoTeam.gr (@Cognosco_Team) April 23, 2025