Sunday 21 April 2024
Αντίβαρο
Οικονομία Σπύρος Μπαζίνας

Πτώχευση κρατών

Εκφράζοντας καθαρά προσωπικές απόψεις θα ήθελα να σημειώσω σύντομα τα εξής. Είναι κοινώς γνωστό ότι τα είδη πτωχεύσεως είναι μόνο δύο, η εκκαθάριση και η αναδιοργάνωση. Από την κοινή λογική (η οποία όμως δεν είναι και τόσο κοινή όσο κοινώς νομίζεται) προκύπτει ότι όπου δεν έχουμε (καθόλου η επιτυχημένη) αναδιοργάνωση έχουμε ουσιαστικά εκκαθάριση. Είναι επίσης κοινώς γνωστό ότι εκκαθάριση σημαίνει πώληση της περιουσίας του πτωχού για την πληρωμή των δανειστών, ενώ αναδιοργάνωση σημαίνει κάθε μέτρο απαραίτητο για να σωθεί ο πτωχός και να πληρώσει όσα περισσότερα από τα χρέη του μπορεί να πληρώσει.

Η αναδιοργάνωση δεν είναι χάρη των δανειστών στον πτωχό. Είναι προς το συμφέρον τους. Γιατί κατά κανόνα εισπράττουν περισσότερα από όσα θα εισέπρατταν σε περίπτωση εκκαθάρισης (εκτός αν ο πτωχός έχει σημαντικά περιουσιακά στοιχεία, όπως συμβαίνει με ένα κράτος σαν την Ελλάδα, και οι δανειστές θέλουν να εισπράξουν περισσότερα από όσα νόμιμα τους οφείλονται)). Η αναδιοργάνωση όμως είναι και η μόνη διαδικασία πτώχευσης κρατών συμβατή με βασικές αρχές του δημοσίου διεθνούς αλλά και του διεθνούς πτωχευτικού δικαίου. Σύμφωνα με την διεθνή βιβλιογραφία (αντί άλλων, αναφέρω μόνο το εξαίρετο βιβλίο των Georg Ε. Kodek/August Reinisch (Hrsg.) Staateninsovelz, Wien 2011, Springer Wien/New York), τρεις είναι οι βασικές απαράβατες αρχές που διέπουν την πτώχευση κρατών, η αρχή του σεβασμού της εθνικής ανεξαρτησίας, η αρχή της πραγματικής μειώσεως του χρέους και η αρχή της ισοτιμίας των δανειστών (γνωστή στους ειδικούς και ως αρχή της pari passu ικανοποίησης των δανειστών). Με άλλα λόγια, η πτώχευση ενός Κράτους δεν επιτρέπεται να οδηγεί σε μέτρα που παραβιάζουν την αρχή της εθνικής ανεξαρτησίας, να μη συνοδεύεται με πραγματική μείωση του χρέους που να κάνει το χρέος βιώσιμο η να μεταχειρίζεται προνομιακά κάποιους ανασφάλιστους δανειστές (όπως οι ομολογιούχοι δανειστές).

Την κρίση σχετικά με το κατά πόσον οι αρχές αυτές τηρήθηκαν η τηρούνται γενικά αλλά και ιδίως στην περίπτωση της Χώρας μας, την αφήνω στον ενήμερο και αντικειμενικό αναγνώστη. Οφείλω όμως να τονίσω αυτό που κατά την γνώμη μου θα έπρεπε να ήταν αυτονόητο. Όπως γίνεται γενικά δεκτό, στην παρούσα κρίση φτάσαμε με παραβιάσεις νομικών και ηθικών κανόνων, αλλά και της κοινής λογικής. Δεν θα την ξεπεράσουμε με νέες παραβιάσεις ή λογικούς ακροβατισμούς. Σε κάθε περίπτωση, ο σκοπός ποτέ δεν αγιάζει τα μέσα. Και, αντιστρέφοντας το ρητό του Ντοστογιέφσκι, θα έλεγα ότι επειδή υπάρχει Θεός (η Ελληνική ιστορία τουλάχιστον είναι γεμάτη από την παρουσία Του), όλα δεν επιτρέπονται. Η ελευθερία θέλει πράγματι αρετή και τόλμη!

Leave a Comment

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.