Wednesday 27 March 2024
Αντίβαρο
Βαλκάνια Κωνσταντίνος Χολέβας

Αναταραχή στα Σκόπια

Ενώ ο μεσολαβητής του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτζ ανακοίνωνε ότι συντόμως θα γίνει νέος γύρος συνομιλιών για το θέμα του ονόματος της ΦΥΡΟΜ, στη γειτονική μας χώρα τα πάντα φαίνονται περιπεπλεγμένα και ταραγμένα. Το κράτος των Σκοπίων έχει καταφέρει να έχει τεταμένες σχέσεις με όλες τις χώρες της περιοχής, ενώ οι εσωτερικές συγκρούσεις εγκυμονούν απρόβλεπτους κινδύνους. Θυμίζω ότι έχει ανακοινωθεί για τον Απρίλιο απογραφή πληθυσμού, η οποία κινδυνεύει να αναβληθεί λόγω εκλογών.

Τα εσωτερικά μέτωπα είναι δύο. Το πολιτικό ρήγμα μεταξύ του κυβερνώντος ΒΜΡΟ και της Σοσιαλδημοκρατικής αντιπολίτευσης και το εθνοτικό μεταξύ Σλάβων (ψευδομακεδόνων) και Αλβανών. Φέτος συμπληρώνονται δέκα χρόνια από την υπογραφή της Συμφωνίας της Αχρίδας, με την οποία οι Αλβανοί (30% του πληθυσμού) σταμάτησαν την ένοπλη εξέγερσή τους. Έκτοτε έχουν ανακηρύξει στις δυτικές επαρχίες ένα κράτος εν κράτει, την ημιαυτόνομη Δημοκρατία της Ιλλυρίδας, στην οποία κυματίζει μόνο η αλβανική σημαία και δεν τολμά να εισέλθει Σλάβος αστυνομικός. Οι Αλβανοί μετέχουν πάντα με ένα από τα τρία κόμματά τους σε συγκυβέρνηση με ένα από τα σλαβικά κόμματα, αλλά αυτό δεν τους αρκεί. Ζητούν πλήρη ισότητα στη Βουλή, στην κυβέρνηση, στη γλώσσα, στην εκπαίδευση και αλλού. Το παράδειγμα των ομοεθνών τους του Κοσσόβου, που αναγνωρίσθηκαν ως ανεξάρτητο κράτος από πολλές χώρες, τους ελκύει όλο και περισσότερο. Αν οι Σλάβοι δεν κάνουν κι άλλες υποχωρήσεις δεν αποκλείεται οι αλβανικές επαρχίες να αποσχισθούν και να ενωθούν με το Κόσσοβο στο πλαίσιο της Μεγάλης ή -όπως τώρα λέγεται –Φυσικής Αλβανίας.

Οι συγκρούσεις μεταξύ των Ορθοδόξων Χριστιανών Σλάβων και των Μουσουλμάνων Αλβανών ξεσπούν με διάφορες αφορμές. Άλλοτε σε μικτά σχολεία όπου οι μεν δεν δέχονται να κάνουν μάθημα μαζί με τους δε. Και άλλοτε με αφορμή μνημεία και ναούς. Στα μέσα Φεβρουαρίου η κυβέρνηση του Νίκολας Γκρούεφσκι προσπάθησε να κτίσει μία Ορθόδοξη Εκκλησία μέσα στο παλιό κάστρο των Σκοπίων. Οι Αλβανοί αντέδρασαν με δυναμικό τρόπο για να μη φαίνεται στο ιστορικότερο σημείο της πόλεως η επικράτηση των Ορθοδόξων επί των Μουσουλμάνων. Τα επεισόδια ήσαν αιματηρά.

Πέραν του μετώπου με τους Αλβανούς εντός και εκτός ΦΥΡΟΜ οι αρχές των Σκοπίων έχουν προβλήματα με πολλές άλλες χώρες. Η Τουρκία συγκεκριμένα δια στόματος του ΥΠΕΞ Αχμέτ Νταβούτογλου διαμαρτυρήθηκε για την κατασκευή της εκκλησίας που προαναφέραμε με τη δικαιολογία ότι το κάστρο είναι Οθωμανικό μνημείο και «η Τουρκία ενδιαφέρεται για τη διαφύλαξη της Οθωμανικής κληρονομιάς σε όλη τη Βαλκανική Χερσόνησο»!

Με τη Σερβία τα προβλήματα είναι κυρίως εκκλησιαστικά. Η κρατική «Ορθόδοξη Εκκλησία της Μακεδονίας» αποσχίσθηκε αντικανονικά το 1967 από το Σερβικό Πατριαρχείο και θεωρείται σχισματική από όλους τους Ορθοδόξους. Η Σερβική Εκκλησία έχει εκλέξει ως νόμιμο Αρχιεπίσκοπο για το ένα εκατομμύριο Ορθοδόξων της ΦΥΡΟΜ τον ελληνομαθή Ιωάννη ως Αρχιεπίσκοπο Αχρίδος και Σκοπίων. Οι αρχές της χώρας δεν τον αναγνωρίζουν και κατά καιρούς τον φυλακίζουν ή τον εκδιώκουν με ανυπόστατες κατηγορίες.

Με τη Βουλγαρία παραμένει ανοικτό το ζήτημα της εθνικής ταυτότητας. Το 1991 η Βουλγαρία αναγνώρισε κράτος «Μακεδονίας», αλλά όχι γλώσσας και εθνότητα. Η Σόφια επισήμως θεωρεί ότι οι λεγόμενοι «Μακεδόνες» είναι Βούλγαροι και τους κατηγορεί για κλοπή συμβόλων και ιστορικών προσωπικοτήτων. Προ έτους ο τότε Υπουργός Αποδήμων Βουλγάρων Ντιμιτρόφ είχε μιλήσει για ανύπαρκτο μακεδονικό έθνος, ενώ προ ενός μηνός δεκάδες Βούλγαροι διανοούμενοι κατηγόρησαν γραπτώς τα Σκόπια ότι κλέβουν την ιστορία και τα εθνικά σύμβολα του Βουλγαρικού λαού.

Με τη Ρουμανία προέκυψε πρόβλημα μόλις προ ολίγων ημερών. Κατά την επίσκεψη του Σκοπιανού ΥΠΕΞ Αντόνιο Μιλόσοσκι στο Βουκουρέστι ο Ρουμάνος ομόλογός του Τεοντόρ Μπακόνσκι τού ζήτησε να καταγραφούν στην απογραφή ως Ρουμάνοι οι Βλάχοι της ΦΥΡΟΜ, των οποίων τον αριθμό ανέβασε σε 150000. Πρόκειται για τους Βλαχόφωνους Έλληνες ή Ελληνόβλαχους, οι οποίοι αποτελούν τη συνέχεια ιστορικών ελληνικών κοινοτήτων στη νότια ζώνη της ΦΥΡΟΜ και στη Βόρειο Ήπειρο. Η Ρουμανία μοιράζει εκατοντάδες υποτροφίες κάθε χρόνο στους Βλάχους των Σκοπίων και προωθεί τη δημιουργία μειονότητας. Η Δημοκρατική Ένωση των Βλάχων του Νίκολα Μπάμποσκι αντιθέτως υποστηρίζει τις στενότερες σχέσεις των Βλάχων με την Ελλάδα και τους υπολογίζει σε 60000.

Ενόψει και της απογραφής των εθνικών και θρησκευτικών κοινοτήτων στη ΦΥΡΟΜ, είτε γίνει τον Απρίλιο είτε αργότερα λόγω εκλογών, καλό θα ήταν να ασχοληθεί και η ελληνική κυβέρνηση σοβαρότερα με την αναζήτηση και καταγραφή της ελληνικής μειονότητας στα Σκόπια. Άλλοι βλαχόφωνοι, άλλοι ελληνόφωνοι, πάντως είναι πολλοί και καταπιεσμένοι επί δεκαετίες. Ο Κίρο Γκλιγκόροφ, τότε Πρόεδρος της ΦΥΡΟΜ, είχε παραδεχθεί το 1993 σε τσεχική εφημερίδα ότι υπάρχουν 100000 Έλληνες στο κράτος του. Αντί να ασχολούμαστε με αυτούς ανεχόμαστε τα Σκόπια να μιλούν για ανύπαρκτες μειονότητες στη Βόρειο Ελλάδα.

Επανερχόμενοι στα ανοικτά μέτωπα των Σκοπίων καταλήγουμε στην Ελλάδα. Από τη στιγμή που η υποχωρητική γραμμή μας και η οικονομική μας διπλωματία απλώς αποθράσυναν τους σκοπιανούς, απορώ γιατί εμμένουμε στη σύνθετη ονομασία. Είναι καιρός να επανέλθουμε στην παλιά κόκκινη γραμμή του 1992. Ουδεμία χρήση του όρου Μακεδονία είτε ως συνθέτου είτε ως παραγώγου. Όταν η ΦΥΡΟΜ έχει ανοικτά εξωτερικά και εσωτερικά μέτωπα εμείς πρέπει να πιέζουμε, όχι να υποχωρούμε. Η Ιστορία της Μακεδονίας το απαιτεί.

Κ.Χ. 26.2.2011

.

4 comments

Μιχάλης Σ. Βάρδας 2 March 2011 at 01:03

Συμφωνώ γιά ακόμη μία φορά με τις σκέψεις σας και τις προτάσεις σας κύριε Χολέβα.
Φυσικά και πρέπει να επανέλθουμε στην παλιά μας διαπραγματευτική γραμμή : καμμία
χρήση του ελληνικού ιστορικού ονόματος της Μακεδονίας δεν δεχόμαστε να συζητήσουμε !

Δεν αρκεί όμως να αρνούμεθα τον όρο της “Μακεδονίας” στην όποια σύνθετη ονομασία
συνιστούν οι διεθνείς και διαχρονικοί καλοθελητές μας . Θα πρέπει να είμαστε
προετοιμασμένοι να προτείνουμε εμείς κάποια ονομασία που θεωρούμε σωστή, ορθή, δίκαιη.
Αλλοιώς δείχνουμε ότι δεν μπορούμε να διαπραγματευθούμε σοβαρά, διότι θα ερωτηθούμε :
“Λοιπόν , εσείς ποιά ονομασία προτείνετε ; ” . Αν δεν έχουμε δική μας μελετημένη και
ζυγισμένη πρόταση , δεν θα φανούμε σοβαροί και φερέγγυοι συνομιλητές .

Σε προηγούμενο σχόλιό μου σε ανάλογη ανάρτησή σας , είχα προτείνει την ονομασία
“Αλβανοσλαβία” . Είναι όρος που τους εκφράζει κατά τον τρόπον που αυτοί συγκροτούνται
εθνικά (είναι Αλβανοί και Σλάβοι Βούλγαροι) , φυλετικά και γλωσσικά, ίσως δε και
ιστορικά . Είναι όρος που μπορεί να γίνει αποδεκτός από την Αλβανική πολυπληθή κοινότητα
και να την καθορίσει σε μελλοντικές ανακατατάξεις.

Reply
Επισκέπτης 2 March 2011 at 08:50

“Θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι να προτείνουμε εμείς κάποια ονομασία που θεωρούμε σωστή, ορθή, δίκαιη.”

Εμείς θα γίνουμε νονοί του μορφώματος; Από πού κι ως πού; Ούτε σε διάλογο μαζί τους έπρεπε να είχαμε εμπλακεί. Ο χρόνος δουλεύει εις βάρος τους, διότι όσο δεν βρίσκουν όνομα, τόσο περισσότερο πιέζουν οι Αλβανοί για διάλυση.(*)

Εμείς θα έπρεπε να είχαμε κρατήσει στην απόφαση των πολιτικών αρχηγών του 1992, υπό τον τότε πρόεδρο της Δημοκρατίας Κων/νο Καραμανλή, ήτοι δεν αποδεχόμεθα ονομασία που να περιέχει την λέξη Μακεδονία ή παράγωγό της(**). Καμμία υποχρέωση να προτείνουμε όνομα εμείς.

“Αλλοιώς δείχνουμε ότι δεν μπορούμε να διαπραγματευθούμε σοβαρά”

Μα δεν έχουμε τίποτε προς διαπραγμάτευση, τι να διαπραγματευτούμε; Επαναλαμβάνω, εμείς λέμε τι ΔΕΝ δεχόμαστε κι από κει κι έπειτα ας κάνουν αυτοί ό,τι θέλουν.

(*) Παραπέμπω και σε ενδιαφέροντα διάλογο, που είχε γίνει στο Ιστολόγιο του Αντίβαρου.

(**) Να υπενθυμίσω ότι την συμφωνία αυτή καταπάτησε ο Μητσοτάκης, καθ’ α ισχυρίζεται ο κ. Κρις Σπύρου, τα οποία δεν έχουν ποτέ διαψευσθεί (απ’ όσο ξέρω).

Reply
Φιλανθρωπηνός 2 March 2011 at 12:21

Εξαιρετικά επιτυχημένες και επίκαιρες οι παρατηρήσεις του κου Χολέβα. Θα ήθελα, ωστόσο, να επισημάνω ότι στο Σκοπιανό ψηφιδωτό η κατάσταση είναι ακόμη πιο σύνθετη από την περιγραφείσα. Και τούτο, διότι πέραν των κυρίως αντιμαχομένων στρατοπέδων Ορθοδόξων Σλάβων και Αλβανών μουσουλμάνων, υπάρχουν ισχυρές μουσουλμανικές μειονότητες με ποσοστό περίπου 10% του πληθυσμού (Σλαβόφωνοι Τορμπές, Ρομά, Τούρκοι κλπ.), από την στάση των οποίων θα εξαρτηθεί εάν και πόσο σύντομα θα αποκτήσουν οι Αλβανοί την πλειοψηφία και την κυριαρχία. Κρίσιμο ρόλο επίσης θα διαδραματίσει η δυνατότητα ικανού αριθμού Σλάβων να δηλώσουν την πραγματική τους εθνικότητα (Βουλγαρική) και να απαλλαγούν οριστικά από την “Μακεδονική” εμμονή. Δεν θα ήταν απίθανο να προκύψει τελικά από αυτήν την απογραφή ότι οι “Μακεδόνες” αποτελούν την μειοψηφία στα Σκόπια, οπότε θα χάσουν κάθε έρεισμα για διεκδίκηση τέτοιας ονομασίας, αφού αυτή πλέον δεν θα εκφράζει την πλειοψηφία του πληθυσμού. Εξάλλου, η ονομασία του κράτους ως “Ιλλυρίδα” ικανοποιεί απόλυτα τις Ελληνικές θέσεις.

Reply
NEMESIS1 19 March 2011 at 23:35

Μα εδω ειναι και το θεμα……”Είναι καιρός να επανέλθουμε στην παλιά κόκκινη γραμμή του 1992. Ουδεμία χρήση του όρου Μακεδονία είτε ως συνθέτου είτε ως παραγώγου. Όταν η ΦΥΡΟΜ έχει ανοικτά εξωτερικά και εσωτερικά μέτωπα εμείς πρέπει να πιέζουμε, όχι να υποχωρούμε.” Πως;!!! Σαματις ακουγεται τιποτα για το Σκοπιανο πλεον;!!! Εχει εξαφανιστει εντελος απ’ ολα τα….”μιντια”!!! Τηλεοπτικα & γραπτα, οπως επισης κι απ’ την καθημερινη μας ζωη!!! Ειναι σαν να μην υπηρξε ποτε!!! Αρα;….Αρα πως θα γινει κατι τετοιο οταν το ιδιο το θεμα αντι να αναθερμενεται, εξαφανιζεται αντ’ αυτου; Κακα τα ψεματα κυριοι….εαν ενα εθνος δεν κραταει τετοια θεματα ΑΝΟΙΧΤΑ ΕΩΣ ΤΗΝ ΩΡΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΝΙΚΗΣ, αλλα αντιθετος τα εξαφανιζει, και θετει εις πληρη λιθαργο και αποπροσανατολισμο τον ντοπιο πληθυσμο, τιποτα δεν μπορει να γινει!!!Θελετε να βγουμε νικητες απ’ αυτη την κατασταση…..ξαναφερτε το θεμα στο προσκηνιο, και αυτη την φορα ΜΗΝ ΤΟ ΞΑΝΑΕΞΑΦΑΝΙΣΕΤΕ ΠΑΡΑ ΜΟΝΟ ΤΗΝ ΩΡΑ ΠΟΥ ΤΕΛΙΚΩΣ ΘΑ ΝΙΚΗΣΩΜΕΝ!!!!

Reply

Leave a Comment

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.