Γράφει ο Στυλιανός Καβάζης.
«Αν θες να καταστρέψεις το οποιοδήποτε έθνος χωρίς πόλεμο, κάνε την μοιχεία και την γυμνότητα κοινή (μόδα) στην νεώτερη γενιά».
Σαλαντίν
Πόσο τραγικά επίκαιρα φαντάζουν τα παραπάνω λόγια του Σαλάχ αντ-Ντιν Γιούσουφ ιμπν Αγιούμπ (1138 – 1193) στους χαλεπούς καιρούς που διανύουμε, γνωστού ως Σαλαντίν, Σαλαδίνου ή Κάσαντιν, ο οποίος ήταν ο πρώτος σουλτάνος της Αιγύπτου και της Συρίας και ο ιδρυτής της δυναστείας των Αγιουβιδών. Σουνίτης μουσουλμάνος κουρδικής καταγωγής, ανιψιός του φοβερού και τρομερού στρατηγού Σιρκούχ (δίπλα του ανδρώθηκε και εκπαιδεύτηκε ο Σαλαδίνος), ο Σαλαντίν ηγήθηκε της μουσουλμανικής στρατιωτικής εκστρατείας εναντίον των σταυροφόρων στην Ανατολή.
Στο απόγειο της εξουσίας του, το σουλτανάτο του περιελάμβανε την Μέση Ανατολή. Ο Σαλαντίν πάντα φρόντιζε για το καλό των υπηκόων του. Τηρούσε πάντα τις συνθήκες με τους αντιπάλους του και τους φερόταν με σεβασμό. Συνήθως φερόταν με σεβασμό και στους αιχμαλώτους που συνελάμβανε, πράγμα αρκετά σπάνιο για εκείνη την εποχή. Κατάφερε να ανακτήσει την Ιερουσαλήμ μετά από σχεδόν έναν αιώνα χριστιανικής κυριαρχίας και έδωσε ένα ισχυρό χτύπημα στους σταυροφόρους που τους συγκλόνισε και που προετοίμασε την καταστροφή των σταυροφορικών ηγεμονιών παρά την ανάσα ζωής που τους έδωσε η Γ’ Σταυροφορία.
Για του λόγου το ασφαλές 88 χρόνια νωρίτερα από την μάχη του Χαττίν, όταν οι ευρωπαίοι “Σταυροφόροι” είχαν καταλάβει την πόλη (1099 μ.Χ.), είχαν σφαγιάσει το μουσουλμανικό και εβραϊκό στοιχείο. Αντιθέτως ο Σαλαντίν έμελλε να αποδειχθεί σαφώς πιο ιπποτικός, ελεήμονας και λιγότερο μισαλλόδοξος από τους Παπικούς σταυροφόρους ιππότες, όταν οι στρατιές του ξεχύθηκαν στην πόλη, διέταξε να σεβαστούν τις ζωές του άμαχου χριστιανικού πληθυσμού, δίνοντας αμνηστία και ελεύθερη δίοδο σε όλους!
Σε μια εποχή λοιπόν που η Ευρώπη θεωρούσε ότι κατείχε το μονοπώλιο στον ιπποτισμό, αλλά και στη θεία χάρη, ο μεγάλος μουσουλμάνος στρατιωτικός και πολιτικός ηγέτης δίδαξε ήθος και αποδείχτηκε πιο συμπονετικός και αριστοκρατικός από τους χριστιανούς (παπικούς και όχι ΟΡΘΟΔΟΞΟΥΣ εννοείται) ομολόγους του, κάτι που ανάγκασε τους χρονικογράφους της Ευρώπης να τονίσουν τη χάρη και το μεγαλείο της ψυχής του, κερδίζοντας τον σεβασμό των συγχρόνων του, ακόμα και του Ριχάρδου του Λεοντόκαρδου
Τέλος, αξίζει να αναφερθεί η παρακάτω εξαίρεση από την αποδεδειγμένη μεγαλοψυχία του στους αιχμαλώτους την οποία αναφέρω αρχικά. Ωστόσο ήταν απολύτως δικαιολογημένη και οδήγησε στον αποκεφαλισμό του ειδεχθέστατου Ρεϋναλδου του Σατιγιόν. Αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι μετά την μάχη του Χαττίν και ενώ ο Σαλαδίνος είχε μαζέψει όλους τους υψηλόβαθμους αιχμαλώτους πρόσφερε παγωμένο ροδονερό σε ένα τάσι στον Γκυ των Λουζινίαν και αυτός ασυναίσθητα πρόσφερε και στον διπλανό του Ρεϋναλδο. Δεν γνώριζε όμως ότι όταν πρόσφεραν νερό η φαγητό οι Άραβες σε κάποιον αιχμάλωτο, αυτό σήμαινε ότι η ζωή τους δεν θα διέτρεχε κάποιον κίνδυνο και γι’ αυτό άμεσα ο Σαλαδίνος έσπευσε να του πει ότι αυτό το νερό δεν το πρόσφερε αυτός, άρα δεν δεσμευόταν και από αυτόν τον άγραφο νόμο.
2 comments
Πράγματι έτσι είναι. Από το έργο του Στήβεν Ράνσιμαν, «Η ιστορία των Σταυροφοριών», αναφέρεται στη συμπεριφορά των μωαμεθανών κατακτητών μετά την κατάληψη της Ιερουσαλήμ:
..Οι νικητές υπήρξαν συνεπείς και φιλάνθρωποι. Εκεί που οι Φράγκοι, ογδόντα οχτώ χρόνια πρωτύτερα, είχαν περπατήσει μέσα στα αίματα των θυμάτων τους, τώρα ούτε ένα οίκημα δεν λεηλατήθηκε, ούτε ένα πρόσωπο έπαθε κακό. Κατά διαταγή του Σαλαντίν φρουροί περιπολούσαν στους δρόμους και στις πύλες για να προλάβουν κάθε βιαιοπραγία εις βάρος χριστιανών..
Η προσωπικότητα τού Σαλαντίν γοήτευσε πράγματι όλη την Ευρώπη. Ειδικά, ο πατέρας τού ιστορικού μυθιστορήματος, Sir Walter Scott, τον είχε σε μεγάλη υπόληψη. Νομίζω στο μυθιστόρημά του Richard-Coeur-de-Lion, αναφέρει ότι, όταν ο Ριχάρδος αρρώστησε, ο Σαλαντίν διέταξε να σταματήσουν τις εχθροπραξίες, μέχρι να αναρρώσει ο αντίπαλός του και μάλιστα τού έστειλε το προσωπικό γιατρό του (οι Άραβες είχαν προχωρήσει πολύ στην ιατρική).
Και κάτι άκόμη:
“Οι δυνάμεις του Ριχάρδου νίκησαν τον Σαλαντίν στη Μάχη του Αρσούφ το 1191 και τη Μάχη της Γιάφα το 1192. Λέγεται μάλιστα ότι όταν έχασε το άλογό του ο Ριχάρδος στο Αρσούφ, ο αντίπαλός του του έστειλε αμέσως ένα αραβικό άτι για να ιππεύσει ο Άγγλος Βασιλιάς” (απ’ εδώ).
Βεβαίως, ακόμη κι αν αυτά δεν αληθεύουν, ισχύει το ιταλικό “se non è vero, è ben trovato” (αν δεν είναι αληθινό, είναι πετυχημένο).